کیست تخمدان چپ

تخمدان ها بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند که پایین شکم و دو طرف رحم قرار دارند. زنان دو تخمدان دارند که وظیفه تولید تخمک و ترشح هورمون‌های جنسی زنانه را بر عهده دارند. گاهی، کیسه ای پر از مایع به نام کیست روی یک یا هر دو تخمدان ایجاد می شود و زنان حداقل یکبار کیست تخمدان چپ یا راست را تجربه می کنند. در بیشتر موارد، کیست بدون درد است و هیچ علامتی ندارد اما در برخی موارد ممکن است سیکل قاعدگی را مختل کنند و یا عوارض جدی تر به همراه داشته باشند.

اهمیت تشخیص کیست تخمدان چپ و راست چیست؟

نفخ ، درد ، تهوع و پریود نا منظم از عوارض کیست تخمدان چپ و راست هستند. از آنجایی که ممکن است این علائم نشانه ای از بیماری جدی تر باشد مانند نا باروری، نازایی و حتی بد خیمی ها را به دنبال داشته باشد، در صورت مشکوک بودن به کیست تخمدان برای در امان بودن از این عوارض جدی از خود درمانی و مراجعه به افراد غیر پزشک پرهیز کرده و در اولین فرصت به پزشک متخصص زنان که سابقه ی درمان این کیست ها را دارند مراجعه کنید و روند درمان کیست تخمدان چپ را جدی پیگیری کنید. در ادامه بیشتر با کیست و عوارض و علائم کیست تخمدان چپ آشنا می شویم.

منظور از کیست تخمدان چیست ؟

در پزشکی به کیسه هایی که یک لایه  جداره ی دارند و درونشان پر از مایع است کیست گفته میشود. در تخمدان ها این کیست ها ممکن است تشکیل شوند و انواع مختلفی نیز دارند که اکثر انها خوش خیم و عملکردی و ساده هستند و خود به خود در عرض 3 یا 4 سیکل از بین میروند اما انواعی از انها وجود دارند که رسیدگی و بررسی های تشخیصی بیشتری نیاز دارند و میتوانند عارضه ها و مشکلات جدی را به دنبال داشته باشند برای مثال مشکلات جدی باروری، ناباروری های دائمی ، نازایی ، عفونت های جدی ، از دست دادن تخمدان و لوله ی رحمی و حتی بدخیمای تخمدان.

اگر بد خیمی های تخمدان در مراحل انتهای تشخیص داده شوند متاسفانه به درمان های موجود پاسخگو نیستند و میتوانند دلیلی برای از دست دادن جان انسان محسوب شوند پس بررسی های تشخیصی و اقدامات درمانی میبایست اصولی درمورد کیست های تخمدان انجام شوند.

انواع کیست تخمدان کدام است؟

همان طور که اشاره شد ، کیست کیسه پر آبی است که ممکن است روی تخمدان تشکیل شود . کیست های درموئید و کیست های اندومتریوما انواع مختلفی از کیست های هستند. کیست های عملکردی بسیار رایج هستند. دو نوع کیست عملکردی شامل کیست های فولیکول و کیست جسم زرد است. در ادامه بیشتر با این کیست ها آشنا می شویم:

کیست فولیکول : در طول چرخه قاعدگی زنان ، یک تخمک در حفره هایی به نام فولیکول رشد می کند. این حفره ها در داخل تخمدان ها قرار دارند.

معمولا پس از شروع اولین چرخه جنسی ، طی هر چرخه قاعدگی یکی از فولیکول ها رشد کرده و باز می شود و معمولا یک یا دو تخمک آزاد می شود. اما اگر فولیکول باز نشود و تخمک گذاری رخ ندهد ، مایع داخل فولیکول می تواند یک کیست روی تخمدان ایجاد کند.

کیست های جسم زرد: حفره های فولیکول معمولاً پس از رهاسازی تخمک اگر لقاح و بارداری رخ ندهد به تدریج تحلیل می روند. اما اوقوع بارداری ، بقایای باقی مانده فولیکول تحلیل نمی رود و به جسم زرد تبدیل می شود ، مایع اضافی می تواند در داخل کیسه ایجاد شود و منجر بع ایجاد کیست جسم زرد گردد.

انواع دیگر کیست تخمدان چپ و راست عبارتند از:

کیست های درموئید: رشد بخش کیسه مانند روی تخمدان ها که می تواند شامل رشد مو ، دندان ،چربی و سایر بافت ها باشد.این کیست ها خوش خیم هستند و به هیچ وجه بدخیم نمیشوند.

سیستادنوم: سیستادنوم سروز تخمدان بسیار شایع است و بیشترین سهم تومورهای خوش خیم تخمدان را به خود اختصاص داده و بیش از 50-80 درصد از کل تومور های خوش خیم تخمدان اپیتلیال را تشکیل می دهد. اوج شیوع آن بین سنین 60-70 سال است.

آندومتریوما: اندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت شبه آندومتر در نقاط خارج از رحم رشد می کند. هنگامی که اندومتریوز در تخمدان رخ می دهد ، سلول های آندومتریوز می توانند یک کیسه پر از مایع قاعدگی را تشکیل دهند.

به دلیل ظاهر رنگدانه های قدیمی خون اندومتریوما ، اندومتریوز یا کیست شکلاتی نامیده می شود. این کیست های شکلاتی میتوانند انقدر بزرگ شوند که در برخی از افراد بافت های طبیعی تخمدان اطراف و فولیکول های تخمدان   را نیز تخریب کنند و باعث از دست رفتن یا کاهش ذخیره ی تخمدانی شوند.

بیشتر بدانید : علائم دفع کیست تخمدان

تخمدان پلی کیستیک یکی از اصلی ترین اختلالاتی است که بین عموم مردم به کیست تخمدان چپ یا راست شناخته شده است .

سندرم تخمدان پلی کیستیک در واقع نوعی از اختلالات هورمونی شایع بین بانوان است . سندرم تخمدان پلی کیستیک وضعیتی است که تخمدان ها حاوی تعداد زیادی کیست کوچک هستند که می تواند باعث بزرگ شدن تخمدان ها شود. تخمدان پلی کیستیک اگر تحت درمان قرار نگیردمی تواند از علل ناباروری باشد.

برای تشخیص این اختلال ابتدا معاینه فیزیکی توسط متخصص و سپس انجام سونوگرافی و ازمایش خون  لازم است.

افرادی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند ممکن است که دوران قاعدگیشان نامنظم باشد یا فواصل بین دوره های پریودیشان زیاد باشد و میزان خونریزی در هر دوه میتواند متفاوت باشد همچنین در  ازمایش های هورمونیشان نشانه هایی وجود دارد برای مثال نسبت برخی از هورمون ها که برای یک پزشک مربوطه واضح است که فرد دچار این عارضه میباشد و در سونوگرافی نیز که از اقدامات تصویر برداری استاندارد است ممکن است توسط پزشک درخواست شود، تخمدان این خانم ها به صورت دیده میشود که انگار دور تا دور تخمدان یک گردنبند مرواریدی وجود دارد ( دانه های سفید مروارید شکل در واقع کیست های  فولیکولری هستند که در واقع تخمدان این خانم ها  دارد ).

در تخمدان افراد دچار این عارضه نوعی هورمون مردانه به نام اندروژن که میزانش در خانم ها  سالم کمتر است ، زیاد میشود و مانع از بالغ شدن فولیکول هایی میشود که درونشان تخمک وجود دارد و تخمک ها در واقع ازاد نمیشوند و در این خانم ها  هر ماه چند فولیکول رشد میکند و سپس رشدشان متوقف میشود و تخمکی را نیز ازاد نمیکنند زیرا بالغ نمیشوند ( دانه های مرواریدی در سونوگرافی فولیکول هایی هستند که به رشد نصفه رسیدند و رشدشان متوقف شده است) .

علت نا باروری در خانم ها این است که در هر سیکل باید یک تخمک بالغ را ازاد کنند که اگر اسپرم وجود داشته باشد لقاح پیدا کند و جنین را تشکیل دهد.

اما در واقع در خانم های مبتلا به این عارضه به دلیل متوقف شدن رشد فولیکول ها تخمکی نیست که بخواهد ازاد شود بنابر این مشکلات نازایی را بوجود می اورد که باید سریعا درمان شود زیرا از در صورت عدم درمات به موقع میتواند به نازایی دائمی تبدیل شود  که از علائم کیست تخمدان چپ میتوان به چاقی ، ابتلا به دیابت نوع 2، دیابت بارداری ،تیرگی های چین بدن (مانند زیر بغل ، ناحیه تناسلی ، چین زیر پستان ، چین کشاله ی ران ، پشت  زانو ها و گردن)، سابقه ملاسما یا ماسک حاملگی وسیع در حاملگی های قبلی ، پوست چرب، افزایش رشد موهای زائد (مثلا در نواحی مانند ریش ، وسط شکم) و افزایش جوش و اکنه نیز اشاره کرد.

علت دقیق ابتلا به این سندرم هنوز شناخته نشده است اما احتمال اینکه عواملی مانند وراثت ، التهاب خفیف ، اندروژن بسیار بالا و مقاومت به انسولین نیز در ایجاد این عارضه دخیل باشد. مقاومت به انسولین به دنبال اضافه وزن ، چاقی و سابقه ی خانوادگی درون افراد ممکن است وجود داشته باشد مثلا ممکن است پدر یا مادر فردی دچار دیابت باشند اما خود فرد دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد.

از درمان های این عارضه که توسط پزشک تعیین میگردد میتوان به درمان دارویی مانند قرص های ضد بارداری برای چند دوره ، داروهای شکننده ی مقاومت به انسولین مانند متفورمین . در زنان 5 الی 15 درصد به این سندرم مبتلا هستند.

علائم کیست تخمدان چپ شامل چیست؟

هر چند در بیشتر موارد کیست تخمدان علامتی از خود نشان نمی دهد. اما برخی را می توان به صورت زیر نام برد.

نفخ یا تورم شکمی : نفخ یکی از علائم معمول زمانی است که زنان در قاعدگی هستند . با این حال ، اگر نفخ شدیدتر از حد معمول شود ، می تواند نشان دهنده رشد کیست تخمدان باشد .

حرکات دردناک روده : در برخی موارد ، کیست تخمدان چپ یا راست می تواند باعث تغییر در دفع ادرار و مدفوع و حرکات روده شود . در صورت یبوست یا تکرر ادرار ، بلافاصله به متخصص زنان مراجعه کنید تا کیست های احتمالی را بررسی کند.

درد لگن: درد لگن قبل یا در طول چرخه قاعدگی یکی از دلایل احتمالی کیست تخمدان است. درد ناشی از کیست تخمدان ممکن است شدید یا کسل کننده باشد. ممکن است برای مدت طولانی احساس درد کنید ، یا ممکن است بیاید و برود. درد مربوط به کیست تخمدان چپ یا راست در دوران قاعدگی شما بدتر می شود.

مقاربت دردناک: کیست های تخمدان گاهی اوقات می تواند منجر به درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی شود. این موضوع به ویژه در صورت ایجاد نوعی کیست تخمدان معروف به آندومتریوم ، که بیشتر در زنان مبتلا به آندومتریوز ایجاد می شود ، بروز می کند.

درد در ناحیه کمر یا ران: کیست های تخمدان در صورت بزرگ شدن بیشتر باعث کمردرد می شوند. این درد به این دلیل است که کیست های بزرگتر می توانند بر بافت ها و اندام های شما فشار بیاورند و باعث ایجاد درد یا ناراحتی در کمر شما شوند. درد در ناحیه کمر می تواند به ناحیه ران نیز منتشر شود یا اعصاب مرتبط با ران را نیز تحت فشار قرار دهد.

حساسیت به سینه: رشد کیست روی تخمدان می تواند بر ترشح طبیعی هورمون ها در بدن شما تأثیر بگذارد. اغلب ، نوسانات هورمونی باعث می شود که بافت سینه شما احساس درد یا حساسیت کند. هنگامی که این اتفاق می افتد ، یک ضربه ساده به قفسه سینه یا تکان خوردن در هنگام دویدن موج درد را به سینه های شما ارسال می کند

تهوع و استفراغ: اگر یک تخمدان به دلیل کیست تخمدان پیچ خورده باشد ، ممکن است استفراغ و حالت تهوع ایجاد شود. این درد می تواند آنقدر غیرقابل تحمل شود که باعث تهوع و استفراغ شود. تب هنگام عارضه شدن کیست یکی از علائم احتمالی است. عفونت می تواند باعث تب شود.

برخی از علائم کیست تخمدان چپ شدید هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد . این علائم عبارتند از :

• درد شدید لگن
• تب
• ضعف یا سرگیجه
• تنفس سریع و پی در پی

علائم کیست تخمدان چپ ممکن است نشانه ای از پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان باشند. هر دو مورد باید سریعا تحت درمان قرار گیرند ، در غیر این صورت ، ممکن است عواقب جدی به همراه داشته باشند. در صورت مشاهده جدی هر کدام از این علائم سریعا پزشک متخصص زنان را در جریان بگذارید.

عوارض حاد کیست تخمدان چپ و راست چیست؟

بیشتر کیست های تخمدان خوش خیم هستند و ممکن است به طور طبیعی درمان شوند. این کیست ها علائم کمی ایجاد می کنند.

پیچ خوردگی تخمدان یا ترشن تخمدان که موردی نادر است. در این حالت ممکن است خون رسانی به تخمدان قطع شود که تگر درمان نگردد می تواند آسیب جدی به تخمدان و یا مرگ بافت آن را به همراه داشته باشد. پیچ خوردگی تخمدان ها ، در صد کمی (تقریباً 3 درصد) از جراحی های اورژانسی زنان را شامل می شود.

هرچه به یائستگی نزدیک میشویم ریسک بروز این عارضه کمتر میشود و بیشتر در خانم های جوان رخ میدهد.

از علائم ان میتوان به بروز ناگهانی درد شدید و غیر قابل تحمل در یک طرف در زیر شکم رخ میدهد و اگر بلافاصله به اورژانس مراجعه نشود و توسط اورژانس پزشکی  جراحی نشود و باز شدن این پیچش اتفاق نیوفتد این خانم لوله ی رحمی و تمام ذخایر تخمدانی و تخمک های خود را از دست میدهد.

کیست های پاره شده ، اگر چه نادر هستند ، اما می توانند باعث درد شدید و خونریزی داخلی شوند. این عارضه خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد و در صورت عدم درمان می تواند تهدید کننده زندگی نیز باشد.

از کجا بفهمیم کیست داریم، روش های تشخیص کدام اند؟

در واکنش به این پرسش کهاز کجا بفهمیم کیست داریم، باید گفت هنگام معاینه لگن توسط پزشک متخصص زنان ممکن است کیست تخمدان چپ و راست تشخیص داده شود. علامتی که می تواند منجر به تشخیص شود، تورم تخمدان ها است. در عین حال معمولا آزمایش سونوگرافی را برای تأیید وجود کیست تخمدان تجویز می کنند.

سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تهیه تصویری از اندام های داخلی شما استفاده می کند. آزمایش های سونوگرافی به تعیین اندازه ، محل ، شکل و ترکیب (جامد یا مایع پر شده) یک کیست کمک قابل توجهی می کند.

سایر ابزارهای تصویربرداری مورد استفاده برای تشخیص کیست تخمدان چپ یا راست عبارتند از:

سی تی اسکن: نوعی تصویر برداری از بدن است که تصاویری از اندام های داخلی بدن را نشان می دهد و برای تشخیص دقیق تر مورد استفاده قرار می گیرد.

MRI: آزمایشی که از میدان های مغناطیسی برای تهیه تصاویر عمیق از اندام های داخلی استفاده می کند

در بیشتر موارد کیست ها بعد از چند هفته یا چند ماه ناپدید می شوند ، در نتیجه ممکن است پزشک شما درمان را به صورت فوری را آغاز نکند. از طرفی امکان دارد پزشک شما برای هفته ها یا ماه های آینده آزمایش سونوگرافی را برای بررسی وضعیت شما تکرار کنند.

اگر هیچ بهبودی حاصل نشود و یا حتی بر عکس ، کیست بزرگ تر گردد، پزشک آزمایش های بیشتری را برای تعیین سایر علل علائم شما درخواست می کند که عبارت اند از:

• آزمایش بارداری برای تشخیص بارداری یا عدم بارداری
• آزمایش سنجش مقدار هورمون های جنسی مانند استروژن یا پروژسترون
• غربالگری سرطان تخمدان توسط آزمایش خون (CA-125)

درمان کیست تخمدان چپ چگونه انجام می‌شود؟

اگر کیست به خودی خود برطرف نشود یا بزرگتر شود ، پزشک ممکن است رویکردهای درمان کیست تخمدان چپ ذیل را توصیه کند:

قرص های ضد بارداری : اگر به دفعات مبتلا به کیست تخمدان شده باشید ، پزشک می تواند برای جلوگیری از ایجاد کیست های جدید ، داروهای ضد بارداری خوراکی تجویز کند. داروها این دارو ها توانایی این را دارند که ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهند.

لاپاراسکوپی : اگر کیست شما کوچک است و نتیجه آزمایش تصویر برداری مبنی بر رد سرطان است ، پزشک می تواند برای برداشتن کیست از جراحی یا لاپاراسکوپی استفاده کند. این روش به این صورت است که پزشک متخصص زنان یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد کرده و سپس یک ابزار کوچک را برای برداشتن کیست به داخل شکم شما هدایت می کند و به کمک آن کیست را برمی دارد.

لاپاروتومی : در مواقعی که کیست بزرگ وجود داشته باشد، پزشک کیست مربوطه را با جراحی و به کمک ایجاد یک برش بزرگ در شکم شما ، از بدن خارج می کند. آنها بیوپسی و نمونه برداری فوری انجام می دهند و در صورت سرطانی بودن کیست ، نیاز است که کیست یا تخمدان از بدن خارج شود. برای ان کار هیسترکتومی یا جراحی توسط پزشک کتخصص و برای برداشتن قسمت مورد نظر تجویز می گردد.

روش های پیشگیری از ابتلا به کیست تخمدان چپ و راست چیست؟

درصد قابل توجهی از علت ابتلا به کیست تخمدان چپ و راست علل ژنتیکی است و در این حالت نمی توان از کیست تخمدان جلوگیری کرد ،  هر چند می توان با سبک زندگی سالم تر ، شرایط را بهبود بخشید و همچنین با انجام معاینات معمول زنان ، کیست تخمدان زود تشخیص داده خواهد شد.

کیست های خوش خیم تخمدان به سلول های سرطانی تبدیل نمی گردند. با این حال ، علائم سرطان تخمدان ممکن است مشابه علائم کیست تخمدان چپ باشد. بنابراین ، مهم است که به پزشک مراجعه کنید و تشخیص صحیح و دقیق دریافت کنید. مورد علائمی که ممکن است مشکل خاصی را نشان دهد با پزشک متخصص خود در میان بگذارید، مانند:

تغییرات در چرخه قاعدگی شما

• درد مداوم لگن
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن بدون دلیل

سخن پایانی

در مقاله حاضر در خصوص موارد متعددی از جمله درمان کیست تخمدان چپ، علائم کیست تخمدان چپ و اینکه از کجا بفهمیم کیست داریم صحبت کردیم. کیست تخمدان چپ یکی از بیماری های رایج مربوط به زنان است که گاهی به خودی خود بر طرف می شود اما از طرفی ممکن است اختلالاتی را در زندگی فرد به وجود آورد. ا زجمله این مشکلات می توان به درد ، حالت تهوع و حتی ناباروری اشاره کرد. همچنین در مواردی کیست تخمدان می تواند زمینه یا نشانه ای از بیماری های جدی تر باشد. انجام معاینات روتین توسط پزشک متخصص زنان می تواند به درمان سریع تر و بهتر و جلوگیری از حاد تر شدن بیماری کمک قابل توجهی کند. با این در صورت مشاهده هر گونه مورد مشکوک مبنی بر ابتلا به کیست تخمدان چپ یا راست سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید و روند درمان کیست تخمدان چپ را به طور جدی دنبال کنید.