یکی از انواع شایع سرطان که در میان زنان بروز پیدا میکند سرطان های رحم و تخمدان است. سرطان رحم و تخمدان، دو بیماری خطرناکی هستند که هر ساله تعداد زیادی از زنان در سراسر جهان به آنها مبتلا میشوند. همچنین، به بررسی نوع سلولی سرطان رحم و تخمدان بدخیم و روشهای درمان آنها، از جمله جراحی، شیمیدرمانی و رادیوتراپی، پرداخته و نکاتی را درباره هر یک از این روشها برای خوانندگان طبق نظر دکتر زنان متخصص سرطان رحم مطرح میکنیم.
فهرست مطالب
- مختصری درباره سرطان رحم و تخمدان بدانیم.
- سرطان تخمدان چیست؟
- علائم سرطان رحم و تخمدان چیست؟
- علائم سرطان رحم چیست؟
- علائم ابتلا به سرطان تخمدان چیست؟
- علل ابتلا به سرطان رحم و تخمدان چیست؟
- دلایل ابتلا به سرطان رحم چیست؟
- دلایل ابتلا به سرطان تخمدان چیست؟
- روش تشخیص سرطان رحم و تخمدان چیست؟
- روش تشخیص سرطان رحم چیست؟
- روش تشخیص سرطان تخمدان چیست؟
- روشهای درمان سرطان رحم و تخمدان چیست؟
- سخن پایانی
مختصری درباره سرطان رحم و تخمدان بدانیم.
سرطان رحم و تخمدان یکی از شایعترین سرطانها در میان زنان است. رحم محفظهای در لگن برای نگهداری و محافظت از جنین است. درست در نقطهای که رحم به واژن متصل میشود اغلب ممکن است فعالیتهای سلولهای سرطانی دیده شود.
ازآنجاییکه این نقطه دهانه رحم بهحساب میآید سرطان آن را هم سرطان دهانه رحم یا گردن رخم میخوانند. در این سرطان سلولهای سرطانی در بخش داخلی رحم شروع به فعالیتهای غیرعادی کرده و کمکم به سمت دهانه رحم حرکت میکنند.
درصورتیکه بیماری بهموقع تشخیص داده نشود سلولهای سرطانی از دهانه به لگن و بعد سایر ارگانها حمله میکنند. اغلب سرطانهای رحم در دودسته «کارسینوم» یا سلولهای سنگفرشی و «آدنوکارسینوم» دستهبندی میشوند. اگرچه فراوانی ابتلا به این بیماری با تولید بیش از حد سلولهای سنگفرشی بیشتر از سایر موارد است.
اغلب بیماری سرطان حاد رحم و تخمدان را با تست سالانه پاپاسمیر میتوان تشخیص داد. اما اگر چنین تستی انجام نشود یا اینجا حدفاصل دو تست سلولهای سرطانی رشد سریع و غیرقابلکنترلی داشته باشند از علائم آن مانند خونریزی شدید، ترشحات زیاد و عجیب واژن و دردهای شدید لگنی میتوان به آن پی برد.
در تست پاپاسمیر و برخی روشهای تشخیصی دیگر سالانه یک نمونهبرداری کوچک از بافت رحم انجام و روی آن آزمایشهایی صورت میگیرد.
بیشتر بدانید : تشخیص سرطان دهانه رحم با سونوگرافی واژینال
سرطان تخمدان چیست؟
یکی دیگر از سرطانهای شایع در میان زنان سرطان تخمدان است. تخمدانها در زنان وظیفه مهم تولید تخمک را برعهده دارند. فعالیت این ارگان بدن زمانی سرطانی میشود که سلولها در بدن بیمار بهصورت غیرطبیعی در تخمدان شروع به تولید و تکثیر خارج از کنترل کنند و تشکیل توده و یا تومور بدهند.
سرطان در رحم و تخمدان بدخیم شامل درد شکم، تغییرات در دوره قاعدگی، ورم شکم، افزایش وزن، خستگی، تهوع و استفراغ، تغییرات در رفتار رودهای و ادراری، درد در جنسیت و خونریزی بین دورههای قاعدگی میباشد. برای تشخیص سرطان تخمدان، پزشک ممکن است از آزمایشها غربالگری، سونوگرافی، سیتیاسکن، تصویربرداری و بیوپسی (نمونهبرداری) استفاده کنند.
روشهای درمانی سرطان تخمدان مانند سایر سرطانها شامل شیمیدرمانی، رادیوتراپی، هورموندرمانی و عمل جراحی است.
در ادامه اطلاعات بیشتری درباره علائم این بیماری و روشهای درمانی آن را تشریح میکنیم.
علائم سرطان رحم و تخمدان چیست؟
علائم سرطان در رحم و تخمدان تا حدودی شبیه به هم است. بااینحال در این مقاله سعی میکنیم علائم هر کدام از بیماریها را بهصورت جداگانه بررسی کنیم و شما را با آنها ایسنا کنیم.
علائم سرطان رحم چیست؟
سرطان در رحم را اغلب میتوان با کژکارکردهایی که در ناحیه رحم اتفاق میافتد تشخیص داد. در زمانی که سلولهای بدن در رحم شروع به فعالیتهای غیرعادی کنند اغلب علائمی در بدن پدیدار میشود که میتوان با بررسی آنها به وجود سرطان در رحم پی برد. این علائم عبارتاند از:
- ♦ خونریزیهای واژینال: اگر در دورهای غیر از قاعدگی دچار خونریزی بهویژه خونریزی غیرطبیعی شدید میتوانید بهاحتمال مبتلا به سرطان در رحم مشکوک شوید.
- ♦ خونریزهای واژینال در دوران یائسگی: احتمال مبتلا به سرطان در رحم در زنان یائسه بیشتر است چون برخی از زنان دوران یائسگی را با درمانهای استروژنی پشت سر میگذارند و این مسئله احتمال مبتلا به سرطان را بیشتر میکند. برای همین زنان یائسه باید خونریزیهای واژینال را در این دوران جدی گرفته و با پزشکان متخصص مشورت کنند. عدم توجه به این نشانه ممکن است به سرطان در رحم و تخمدان بدخیم منجر شود.
- ♦ ترشحات غیرطبیعی واژینال: ترشحات واژینال اغلب طبیعی به نظر میرسند. اما اگر میزان و کیفیت این ترشحات تغییر کرد حتماً باید جدی گرفته شود و برای آن علتهایی پیدا شود. علتیابی این ترشحات به کمک پزشکان میتواند در صورت وجود ریسک مبتلا به سرطان در رحم بهموقع برای درمان آن چارهجویی کند.
- ♦ دردهای شدید لگنی: اگر در ناحیه لگن با دردهایی شدیدی مواجه بودید که با معاینات معمول برای آن دلیل پیدا نشد باید بهاحتمال سرطان در رحم مشکوک شوید. در موارد سرطان در رحم و تخمدان بدخیم اغلب سلولهای سرطانی در رحم خارج و فضای لگن را تصرف میکنند و بهاینترتیب دردهای شدید لگنی ایجاد میشود.
- ♦ تجربههای دردناک رابطه جنسی: اگر در مقطعی از زندگی جنسیتان با تجربههای دردناکی از رابطه جنسی مواجه شدید باید کمینگران شوید. تجربههای دردناک رابطه جنسی نوظهور در زندگی شما میتواند دلایل مختلفی داشته باشد ولی حتماً یکی از دلایل آن وضعیت وخیم دهانه رحم در اثر کارکرد غیرطبیعی سلولهای سرطانی است. برای همین مراجعه به پزشک را فراموش نکنید.
- ♦ دردهای زیرشکمی: درصورتیکه سلولهای سرطانی از رحم خارج و تلاش کنند سایر نقاط بدن را تصرف کنند یکی از اولین مقاصدشان ارگانهای زیر شکم است. برای همین اگر در این ناحیه از بدن احساس دردهای کشندهای کردید بههیچوجه آن را دستکم نگیرید و حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- ♦ حالت تهوع: حالت تهوع اگر با درد شکم همراه باشد میتواند یکی از دلایل مبتلا به سرطان در رحم باشد و باید جدی گرفته شود.
- ♦ اختلالات روده و مثانه: رودهها و مثانه از نقاطی هستند که ممکن است مورد حمله سلولهای سرطانی رحم قرار بگیرند. برای همین هرگونه رفتار غیرطبیعی یا اختلال در این ناحیه میتواند نشانهای بر احتمال ابتلا به این بیماری باشد.
سایر علائم مبتلا به سرطان در رحم شامل موارد زیر میشود:
- ♦ خستگی مداوم
- ♦ بیاشتهایی
- ♦ کاهش وزن ناخواسته
بیشتر بدانید : سرطان دهانه رحم و بارداری
علائم ابتلا به سرطان تخمدان چیست؟
ازآنجاییکه سرطان در رحم و تخمدان کموبیش به هم شبیه هستند و در بخش قبلی بهتفصیل علائم سرطان در رحم را بیان کردیم اینجا خیلی سریع و کوتاهتر علائمی که بروز آنها میتواند به شما هشدار دهد که به سرطان تخمدان مبتلا هستید را بررسی میکنیم:
- ♦ ازدستدادن اشتها و تغییر در الگوی غذاخوردن
- ♦ احساس سیری پس از خوردن مقدار کمی غذا
- ♦ نفخ و ورم شکم
- ♦ درد یا فشار در ناحیه تخمدانها
- ♦ تغییر در الگوی قاعدگی، مانند قاعدگی در سنین پایین یا شروع یائسگی در سنین بالا
- ♦ خونریزی غیرمعمول یا طولانیمدت
- ♦ احساس تهوع، استفراغ، یا سردرد مداوم
- ♦ احساس خستگی و ضعف بیش از حد
علل ابتلا به سرطان رحم و تخمدان چیست؟
بهصورت قطعی هنوز هیچ دلیل مشخصی برای ابتلا به سرطان رحم و تخمدان شناسایی نشده است. بااینحال در ادامه تلاش میکنیم بر اساس مهمترین توصیههای پزشکان و متخصصان برخی از مهمترین دلایلی که بهعنوان منشأ رخ داد این بیماری باشد را بررسی کنیم.
دلایل ابتلا به سرطان رحم چیست؟
در بسیاری از موارد افزایش سطح استروژن در بدن میتواند منجر به مبتلا به سرطان داخل رحم شود. همین مسئله موجب شده که سرطان داخل رحم در میان زنان یائسه فراوانی بیشتری داشته باشد. چرا که اغلب پزشکان در دوران یائسگی به دلیل کاهش سطح استروژن به افراد درمانهایی بر اساس استروژن را پیشنهاد میکنند.
به جز این برخی اختلالهای هورمونی هم میتواند دلیلی بر ابتلا به این بیماری باشد. چاقی و دیابت هم که ارتباط زیادی با دریافت زیاد چربیهای حیوانی و شکر دارند از دیگر دلایلی هستند که میتوانند زمینهساز مبتلا به سرطان داخل رحم باشند. چرا که چربی زیاد حیوانی در بدن و شکر میتواند در نهایت منجر به افزایش سطح استروژن شود.
از دیگر دلایلی که میتواند احتمال ابتلا به سرطان داخل رحم را افزایش دهد ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که در این روزها شیوع فراوانی دارد.
به جز اینها سابقه خانوادگی هم در ابتلا به این بیماری میتواند یکی از دلایل مبتلا به سرطان داخل رحم باشد و اگر کسی در خانوادهاش سابقه ابتلا به این بیماری را دارد باید اقدامات پیشگیرانه را انجام دهد. در بخشهای بعدی مقاله درباره اقدامات پیشگیرانه ابتلا به سرطان رحم و تخمدان هم صحبت میکنیم.
دلایل ابتلا به سرطان تخمدان چیست؟
سرطان رحم و تخمدان وجوه اشتراک زیادی دارند. سرطان تخمدان هم مانند سرطان داخل رحم با دلایل مشخصی همراه نیست بااینحال برخی از مهمترین دلایلی که پزشکان و متخصصان بعد از سالها مطالعه روی این بیماری به دست آوردهاند به شرح زیر است.
- ♦ بیماری ارثی: مانند سرطان داخل رحم در صورت وجود تجربههای مشابه در خانواده باید نگران ابتلا به آن در خودتان باشید. بیماری سرطان تخمدان از جمله بیماریهایی است که با عوامل وراثتی ارتباط نزدیکی دارد.
- ♦ افزایش سن و پایین آمدن مقاومت بدن: اگرچه این بیماری بهاندازه کافی در میان جوانان هم دیده شده اما سرطان تخمدان را اغلب بهعنوان یک بیماری رایج در میان زنان پا به سن گذاشته میشناسند. همچنین کلیدواژه این بیماری ارتباط نزدیکی با عبور از خط یائسگی دارد.
- ♦ چاقی بیش از حد: چاقی بیش از حد به معنای وجود استروژن بالاتر از حد استاندارد در بدن است و این نشانهای خطرناک برای بالابردن ریسک مبتلا به سرطان تخمدان است.
- ♦ بههمخوردن عرف معمول قاعدگی و یائسگی: اگر در سنین پایین تجربه قاعدگی را داشتهاید یا در سنینی بالاتر از حد معمول یائسه شدهاید باید این احتمال را بدهید که سلولهای تخمدان شما مستعد رفتاری خارج از عرف و مبتلا به سرطان باشند.
به جز اینها عوامل دیگری نیز میتوانند باعث مبتلا به سرطان تخمدان شوند:
- ♦ عدم بارداری
- ♦ استفاده از هورمونهای جنسی
- ♦ سابقه عفونتهای تناسلی
روش تشخیص سرطان رحم و تخمدان چیست؟
از زمان آگاهی بشر به سرطان های رحم و تخمدان روشهای علمی فراوانی هم برای تشخیص آن ابداع شد. در ادامه برخی از روشهای تشخیصی سرطان رخم و تخمدان را بررسی میکنیم.
روش تشخیص سرطان رحم چیست؟
سرطان داخل رحم به روشهای گوناگونی بررسی و تشخیص داده میشود. یکی از روشهای تشخیصی این بیماری یک روش پیشگیرانه هم هست. در واقع به همه زنان و دختران توصیه میشود فارغ از اینکه علائم بیماری را داشته باشند یا نه سالانه یکبار تست پاپاسمیر انجام بدهند. این تست میتواند خیال شما را درباره ریسک ابتلا به سرطان حاد رحم و تخمدان راحت کند. با این توصیه مهمترین روشهای تشخیصی سرطان داخل رحم عبارتاند از:
- ♦ پاپاسمیر: در این دست یک وسیله از طریق واژن وارد رحم شده و ضمن بررسی لایههای رخم یک نمونه کوچک برای آزمایش و بررسی بیرون میآورد.
- ♦ سونوگرافی: مثل خیلی از سرطانها سونوگرافی میتواند باتوجهبه میزان پیشرفت بیماری شما را از وجود تومور در بدن آگاه کند. در سونوگرافی به کمک امواج صوتی ساختار داخلی رحم بررسی و هرگونه وضعیت غیرنرمال تشخیص داده میشود. سونوگرافی دقت بالایی در تشخیص سرطانهای پیشرفته دارد.
- ♦ کولپوسکوپی: در این روش، پزشک با استفاده از یک دستگاه به نام کولپوسکوپ، داخل رحم را بررسی میکند. این روش میتواند بهعنوان یک آزمایش غربالگری استفاده شود.
- ♦ بیوپسی یا نمونهبرداری: اگر نمونه برداشته شده در تست پاپاسمیر اطلاعات دقیقی را در اختیار پزشکان قرار ندهد و از سوی دیگر علائم بیماری همچنان پابرجا باشد پای بیوپسی به میان میآید. در این روش، با برداشتن نمونهای از بافت رحم، تشخیص سرطان داخل رحم قطعی میشود. برای این روش، از انواع مختلفی از بیوپسی مانند بیوپسی مخروطی و کورتاژ غدد درون رحم استفاده میشود.
پس از تشخیص سرطان داخل رحم ، درمان باید به شیوههای مختلفی انجام شود که شامل جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی است.
روش تشخیص سرطان تخمدان چیست؟
نهتنها درباره سرطان های رحم و تخمدان که درباره همه سرطانها آیتم زمان تشخیص اهمیت زیادی دارد. بسیاری از سرطانها پیش از آنکه پیشرفت گستردهای داشته باشند میتوانند تشخیصدادهشده و مهار یا درمان شوند. در مورد سرطان تخمدان هم این مسئله صدق میکند و لازم است با درنظرگرفتن علائم خیلی زود و پیش از پیشرفت بیماری آن را مهار کنید. مهمترین روشهای درمانی سرطان تخمدان عبارتاند از:
- ♦ سونوگرافی: در این روش با استفاده از موجهای صوتی، تصویری از تخمدانها و لگن بیمار تهیه میشود تا بر اساس آن سرطان در بیمار تشخیص داده شود. این روش دقت بالایی دارد و بهسختی بتوان به کمک آن در تشخیص بیماری اشتباه کرد.
- ♦ آزمایش خون: به کمک آزمایش خون هم میتوان سرطان تخمدان را تشخیص داد. بهاینترتیب که در نتایج آزمایش آیتمهای اندیکاسیونهای CA-125 و HE4 میتوانند به تشخیص تومورهای تخمدان بادقت و حساسیتی بالا کمک کنند.
- ♦ تصویربرداری: یک روش شایع دیگر برای تشخیص سرطان تصویربرداری است. CT scan، MRI و اولتراسوند میتوانند به متخصصان در تشخیص توده غیرطبیعی در لگن کمک کنند.
- ♦ بررسی رکوردهای خانوادگی: همانطور که گفتیم سرطان تخمدان ارتباط نزدیکی با مسئله وراثت دارد. برای همین اگر علائم ناشناسی در کسی بروز نمود و تشخیص را برای پزشکان سخت کرد میتوان با بررسی سوابق خانوادگی بیمار احتمال مبتلا به سرطان را تقویت کرد یا ریسک آن را کم در نظر گرفت.
بهطورکلی، برای تشخیص سرطان تخمدان از ترکیبی از روشهای مختلف استفاده میشود. در صورت شک وجود سرطان تخمدان، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و برای تشخیص دقیقتر، از روشهای تصویربرداری و آزمایشهای خون استفاده کنید.
روشهای درمان سرطان رحم و تخمدان چیست؟
سرطان های رحم و تخمدان از جمله سرطانهایی هستند که با تشخیص دقیق و بهموقع شانس درمان بالایی دارند. روش درمان برای هر دو سرطان تقریباً به یکگونه است. در مجموع روشهای زیر برای درمان سرطان رحم و تخمدان بدخیم و غیر بدخیم توصیه میشود:
- ♦ جراحی: این یکی از شایعترین روشها در درمان سرطان های رحم و تخمدان است. ازآنجاییکه فراوانی ابتلا به این سرطانها در زنان یائسه بیشتر است اغلب پزشکان توصیه میکنند که رحم یا تخمدان در این سنین برداشته شود. برای همین بیشترین روش درمانی این سرطانها باتوجهبه فراوانی آن در زنانی با سنین بالا همین جراحی برداشتن رحم یا تخمدان است.
- ♦ شیمیدرمانی: شیمیدرمانی هم که روش ثابت برخورد با بیشتر بیماریهاست. در این روش داروهای شیمیایی قوی را وارد بدن میکنند و به کمک آنها تلاش میکنند سلولهای سرطانی را نابود کنند.
- ♦ هورموندرمانی: این روش هم در سالهای اخیر رواج فراوانی یافته است. در این روش، با مصرف داروهای خاص، سطح هورمونها را در خون بالا میبرند. افزایش میزان هورمون پروژسترون در بدن، باعث توقف رشد سلولهای سرطانی میشود
- ♦ درمان ترکیبی: در برخی موارد، دو یا چند روش درمانی با هم ترکیب میشوند تا بهترین نتیجه در درمان سرطان داخل رحم به دست آید.
سخن پایانی
زنان بسیاری در ایران و جهان با سرطان رحم و تخمدان و یا خیال ابتلا به این بیماری دستوپنجه نرم میکنند. در مورد این سرطان و سایر بیماریها و ناملایماتی که با بدن در ارتباط است همیشه مشورت با پزشکان متخصص و کاربلد میتواند یک نقطه اطمینان باشد. متخصصان گروه iranwomancenter آماده هستند تا در زمینه سرطان رحم و تخمدان بدخیم بهترین و مطمئنترین مشورتها را در اختیار شما قرار داده و خیال شما را راحت کنند.
