سرطان رحم که به آن سرطان آندومتر نیز گفته میشود یک بیماری رایج در دستگاه تولید مثل و بافت حرم خانم‌ها است. در صورتی که سرطان رحم در همان مراحل نخستین تشخیص و درمان شود به راحتی قابل درمان است و عواقب و خطرات جدی به همراه ندارد. اما اگر تشخیص و درمان این سرطان در زمان مناسب صورت نگیرد عواقب بسیار خطرناکی مانند نازایی و حتی مرگ را به همراه دارد. سرطان رحم چگونه به وجود میاد؟ این سوال از جمله پرسش‌های رایج خانم‌ها از دکتر زنان متخصص سرطان رحم است که ما در این مقاله به آن بررسی کرده‌ایم.
فهرست مطالب
سرطان رحم چگونه به وجود میاد و علت آن چیست؟
سرطان رحم اغلب از طریق خونریزی ناحیه واژن یا حتی ترشحات غیر عادی بدن قابل تشخیص است سرطان رحم برگرفته از اندومتر است و در مراحل ابتدایی به آسانی درمان میشود. علاوه بر این نمونه‌های دیگری از این نوع سرطان مثل سرطان سارکوم رحم نیز وجود دارد که نسبت به سرطان رحم کمتر اتفاق می‌افتد. بد نیست بدانید سرطان رحم که مانند سرطان تخمدان در بین خانم‌ها رایج نیست بیشتر در سنین میانسالی و در دوره یائسگی رخ می‌دهد نوع اول آن‌ها وابسته به مصرف استروژن در حوالی سن یائسگی ایجاد میشود. در پاسخ به این سوال که نحوه ابتلا به سرطان رحم؟ باید بگوییم که عوامل متعددی در ایجاد این سرطان نقش دارند. از مهم‌ترین اندام‌های خانم‌ها که در ناحیه لگن قرار دارد رحم است. رحم وظیفه مراقبت از جنین تا زمان تولد را بر عهده دارد و جایی است که جنین در آن رشد می‌کند. این اندام بدن ممکن است درگیر سرطان‌های مختلفی مانند سرطان آندومتر سارکوم و همچنین سرطان دهانه رحم شود که ممکن است نشانه‌ها و شیوه های درمانی متفاوتی را به همراه داشته باشد. احتمال دچار شدن به این سرطان با افزایش سن بیشتر شده و اکثر خانم‌ها در سنین یائسگی به دلیل ناهماهنگی و نامتعادل بودن هورمون‌ها به آن دچار میشود.
سرطان رحم چگونه ایجاد میشود و دلیل آن چیست؟
با توجه به تحقیقات و نتایج پزشکی تا به این لحظه علت دقیق دچار شدن به این بیماری مشخص نشده است. با این وجود می‌تواند متعادل نبودن هورمونی را از مهم‌ترین علت‌های این سرطان دانست. همچنین اضافه وزن و چاقی زیاد و بیماری دیابت نیز در ایجاد این سرطان تاثیر بسزایی دارند. تمامی خانم‌ها در معرض ریسک این سرطان قرار دارند. البته خانم‌هایی که به علت‌های گوناگون عمل هیسترکتومی انجام داده اند به این سرطان دچار نمی‌شوند. افزایش یافتن سطح هورمون زنانه استروژن از مهم‌ترین عامل سرطان رحم است.
توجه کنید که به هر اندازه تعداد قاعدگی‌های شما بیشتر باشد آندومتر شما بیشتر در برابر هورمون استروژن واقع شده است. اغلب در حالت‌های زیر سطح هورمون استروژن از حد طبیعی خود بیشتر میشود:
- کسانی که از چاقی زیاد رنج می‌برند.
- استفاده از داروهای مختلف برای هورمون درمانی
- خانم‌هایی که تجربه بارداری و زایمان نداشته اند.
- خانم‌های که به سندرم تخمدان پلی کیستیک دچار شده اند.
- آغاز پریودی در سن بسیار کم، پیش از سن ۱۲ سالگی
- آغاز یائسگی دیرتر از زمان طبیعی
آشنای با انواع سرطان
در قسمت قبل در رابطه با نحوه ابتلا به سرطان رحم و علت آن مطالبی را ذکر کردیم. در ادامه قصد داریم انواع سرطان رحم را برای شما عزیزان به همراه توضیحات بیان کنیم. به صورت کلی سرطان رحم شامل دو نمونه اصلی و تعدادی زیر گروه است که در بخش‌های گوناگونی از ناحیه رحم به وجود می‌آیند و عبارت‌اند از:
-
سرطان آندومتر
از جمله سرطان‌های رحم که بسیار رایج است سرطان آندومتر است که از داخل ناحیه رحم و از لایه سلول‌هایی آغاز میشود که پوشش رحم را ساخته اند. رشد غیر عادی سلول‌ها سبب این سرطان شده و می‌تواند به دیگر اندام‌های بدن نیز حمله کرده و سرایت کند. از دیگر نمونه‌های این سرطان می‌توان سرطان سارکوم رحم را نام برد که البته نسبت به سرطان آندومتر نادر‌تر است و شیوع بسیار کمی دارد.
در بیشتر مواقع سرطان آندومتر در مراحل ابتدایی به آسانی تشخیص داده میشود؛ چرا که این سرطان سبب به وجود آمدن خونریزی‌های غیر عادی از قسمت واژن میشود که نیازمند مراجعه به متخصص در اسرع وقت است. خونریزی‌های رایج و زیاد از جمله نشانه‌های این بیماری است که با خونریزی‌های دوره پریودی تفاوت بسیاری دارد. احساس درد در زمان ادرار، درد در زمان نزدیکی و احساس درد در قسمت لگن از دیگر نشانه‌ها این سرطان به شمار می‌رود. سرطان مخاط رحم در اکثر مواقع پس از دوره یائسگی رخ می‌دهد.
-
سرطان سارکوم رحم
سارکوم رحم یکی دیگر از سرطان‌های رایج رحم است که به صورت کلی در لایه عضله‌ای قسمت رحم به نام میوتر ایجاد میشود. اکثر سرطان‌های رحم در پوشش درونی ناحیه رحم به نام آندومتر اتفاق می‌افتد و از این رو به آن‌ها سرطان آندومتر یا سرطان کارسینوم نیز گفته میشود. از طرفی سارکوم بسیار رایج بوده و بیشتر خانم‌ها آن را تجربه کرده اند. علاوه بر این نمونه‌های بسیار کمیابی از بیماری سارکوم وجود دارد که در سلول‌های حمایت کننده پوشش ناحیه رحم آغاز میشود.
بروز سرطان رحم و علائم آن چیست؟
برخی از زنان دوست دارند بدانند که سرطان رحم چگونه است و به چه شکل ایجاد میشود. برای همین در اولین نوبت با متخصص زنان، این سوال را مطرح می‌کند که سرطان رحم چرا ایجاد میشود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت زمانی که سلول‌های طبیعی قسمت رحم از حد مجاز خود بیشتر شوند به سلول‌های غیر عادی تبدیل شده و در نهایت سرطان رحم اتفاق می‌افتد. این سرطان با خونریزی‌های شدید و البته ترشحات بسیار بد بو همراه است.
سرطان رحم علائم گوناگونی دارد که بیشتر این نشانه‌ها در خانم‌های سن بالا و در سنین یائسگی ظاهر میشود. با این وجود احتمال اینکه در دوره جوانی به این سرطان دچار شوید نیز وجود دارد. به صورت کلی مهم‌ترین نشانه‌های سرطان رحم عبارت‌اند از:
- تجربه خونریزی از قسمت واژن در زمان یائسگی
- تجربه خونریزی بین دو پریودی
- سنگین بودن قاعدگی نسبت به حالت طبیعی
- ترشحات غیر عادی و آبکی مانند که با خون همراه است.
- درد شدید در زمان مقاربت
- احساس درد دائمی در قسمت پایین شکم
- احساس درد در قسمت لگن، کمر، پشت و حتی پاها
- کم شدن وزن بدون علت خاصی و به صورت ناگهانی
- مشکلات مربوط به روده و حتی مثانه
- کم شدن اشت‌ها
- خستگی دائمی
- تهوع و استفراغ
سرایت این بیماری به قسمت روده و مثانه نیز ممکن است علائم این سرطان را به موارد دیگر مانند مشاهده خون در ادرار یا حتی مدفوع، درد در ناحیه رکتوم، کم شدن ادرار یا درد شدید در زمان دفع ادرار، اسهال و همچنین یبوست بیشتر کند. حتما به این توجه کنید که معمولا بیشتر خونریزی‌های ناحیه واژن نشانه دچار شدن به سرطان رحم نبوده و ممکن است علائم پولیپ پوشش رحم، بزرگ شدن غیر سرطانی بافت داخلی ناحیه رحم سایر مشکلات غیر جدی یا حتی جابجا شدن آندومتر باشد. از این رو در صورت روبرو شدن با چنین مواردی خونسردی خود را حفظ کردن و بدون هیچ استرس و نگرانی به متخصص زنان مراجعه نمایید.
مهم‌ترین عامل ایجاد کننده سرطان چیست؟
دلیل مهم و اصلی سرطان رحم به خصوص سرطان دهانه رحم، عفونت و وجود برخی از ویروس‌ها از جمله ویروس HPV است که از راه مقاربت منتقل میشود. البته تمامی اشخاص آلوده به ویروس HPV به سرطان دهانه رحم و رحم دچار نمی‌شوند. در نهایت سایر عوامل امکان دچار شدن به این سرطان را افزایش می‌دهند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- ویروس HPV
- استفاده از برخی داروها
- داشتن رابطه جنسی از سن بسیار کم
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
- دچار شدن به دیگر عفونت‌های مقاربتی
- شرکای جنسی بسیار زیاد
- مصرف سیگار و دیگر دخانیات
برای آنکه از ابتلا به سرطان رحم پیشگیری کنید می‌بایست اقداماتی را انجام دهید تا حد امکان به این بیماری دچار نشوید. تزریق واکسن HPV از جمله این اقدامات میباشد که با دریافت این واکسن از دچار شدن به ویروس HPV پیشگیری می‌کنید. البته پیش از دریافت این واکسن حتما با متخصص خود در رابطه با مناسب یا نامناسب بودن این واکسن برای خود مشورت کنید. ترک سیگار و دیگر دخانیات انجام آزمایش پاپ اسمیر به صورت مرتب نزد یک متخصص با تجربه و رابطه جنسی محافظت شده از دیگر اقداماتی است که می‌توانید انجام دهید.
بروز سرطان و مهم‌ترین روش‌های تشخیص آن
پس از آنکه متوجه شدید سرطان رحم چگونه به وجود میاید نوبت به روش‌های تشخیص آن می‌رسد. به منظور تشخیص صد در صدی سرطان رحم می‌بایست به یک متخصص زنان با تجربه و مطمئن مراجعه نمایید و یک یا تعدادی از آزمایش انجام دهید. مهم‌ترین شیوه‌های تشخیص سرطان رحم عبارت‌اند از:
-
انجام سونوگرافی به نام ترانس واژینال
به منظور انجام دادن این آزمایش ابتدا متخصص یک ابزار میله‌ای بسیار کوچک به نام اسکنر را داخل ناحیه واژن شما قرار می‌دهد. در مرحله بعد یک عکس واضح و دقیق از تغییرات مربوط به ضخامت لایه پوشاننده ناحیه رحم تهیه می‌کند. در نتیجه با عکس تهیه شده احتمال وجود انواع سلول‌های سرطانی را به صورت دقیق بررسی می‌کند.
-
انجام نمونه برداری
بعد از آنکه سونوگرافی ترانس واژینال را انجام دادید ممکن است برای تشخیص قطعی سرطان رحم به نمونه برداری نیاز باشد. با این وجود متخصص زنان یک نمونه بسیار کوچک از سلول‌های پوشاننده رحم را برداشته و آن را به آزمایشگاه فرستاده تا با انجام آزمایش‌های لازم بر روی این نمونه برداری از تشخیص خود مطمئن شود. اغلب برای انجام نمونه برداری دو روش مختلف وجود دارد که عبارت‌اند از:
-
هیستروسکوپی
هنگام انجام هیستروسکوپی متخصص ابتدا یه لوله بسیار ظریف، منعطف و روشن را از راه ناحیه واژن و دهانه رحم به داخل رحم وارد می‌کند. یک عدسی بر روی دستگاه هیستروسکوپ وجود دارد که این امکان را برای متخصص فراهم کرده تا درون قسمت رحم و آندومتر را به آسانی مشاهده و بررسی کند.
-
بیوپسی آسپیراسیون
در این شیوه با کمک یک لوله بسیار کوچک و انعطاف‌پذیر و فرستادن آن به داخل قسمت واژن به کمک مکس نمونه برداری صورت می‌گیرد. هیسترکتومی بعلاوه سالپنگکتومی و اووفورکتومی دو طرفه این اصطلاح عمل جراحی استاندارد هست که شامل برداشتن رحم و لوله های تخمدان و تخمدان‌های دو طرفه هست.
-
انجام آزمایش خون
از دیگر شیوه‌هایی که برای تشخیص سرطان رحم استفاده میشود آزمایش خون است. به صورت کلی اکثر سرطان‌ها از طریق وارد شدن مواد شیمیایی به اسم مارکرهای سرطانی از راه آزمایش خون به آسانی تشخیص داده می‌شوند. البته توجه کنید که آزمایش خون یک راه مطمئن و دقیق برای تشخیص سرطان رحم نبوده و تنها امکان تشخیص این بیماری را بیشتر می‌کند.
نحوه مشخص شدن مراحل سرطان رحم
زمانی که سرطان رحم شما به صورت قطعی تشخیص داده شد متخصص می‌بایست مرحله سرطان رحم را مشخص نماید. برای مشخص شدن مرحله سرطان رحم آزمایشات مختلفی انجام میشود که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- تصویربرداری با کمک اشعه ایکس از قفسه سینه
- انجام اسکن توموگرافی کامپیوتری
- انجام اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون
- آزمایش خون
مشخص شدن نهایی مرحله سرطان رحم احتمال دارد تا بعد از اتمام عمل جراحی جهت درمان این بیماری صورت نگیرد. در واقع متخصص شما از نتایج و اطلاعات به دست آمده از آزمایشات انجام شده و شیوه‌های دیگر به منظور مشخص کردن مرحله سرطان رحم استفاده می‌کند. بد نیست بدانید که تعیین مرحله این سرطان به کمک عددهای رومی از عدد I تا IV که به معنای عدد ۱ تا ۴ است، نشان داده میشود.
عدد یک که مرحله ابتدایی است بیان می‌کند که این سرطان بیشتر از ناحیه رحم رشد نکرده و تنها در یک قسمت خاص را در برگرفته است. مرحله چهار نشان می‌دهد که سرطان بسیار گسترش یافته و سایر اعضای مجاور مثل مثانه را تحت تاثیر قرار داده یا حتی به قسمت‌های دوردست بدن نیز سرایت کرده است.
سرطان رحم چگونه است و چگونه درمان میشود؟
سرطان رحم اغلب با عمل جراحی جهت برداشتن کامل رحم و سایر اندام‌ها مانند لوله‌های فالوپ و تخمدان درمان میشود. روش‌های دیگر پرتو درمانی یا انرژی بسیار قوی است. همچنین از داروهای مختلف برای درمان این سرطان استفاده میشود که از جمله آن‌ها می‌توان به شیمی درمانی با داروهای بسیار قوی و همچنین روش هورمون درمانی جهت انسداد هورمون‌هایی که از سلول‌های سرطانی حمایت می‌کنند اشاره کرد. بهترین روش‌ها برای درمان سرطان رحم عبارت‌اند از:
-
روش هورمون درمانی
به مصرف داروهای مختلف جهت کم کردن مقدار هورمون در بدن هورمون درمانی گفته میشود. در نتیجه، سلول‌های سرطانی که برای رشد کردن به هورمون‌ها نیاز دارند احتمال دارد نابود شوند. در صورتی که به سرطان آندومتر پیشرفته دچار هستید که به بیرون از ناحیه رحم سرایت کرده می‌توانید از هورمون درمانی به عنوان یک گزینه عالی استفاده نمایید.
-
عمل جراحی
در برخی مواقع برای درمان سرطان رحم و آندومتر از عمل جراحی استفاده میشود. این عمل شامل برداشتن کامل رحم و دیگر اندام‌های آن مانند لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها است. در طول عمل جراحی متخصص شما علاوه بر این قسمت‌های مجاور ناحیه رحم را به صورت دقیق بررسی کرده تا نشانه‌های پیشرفت این سرطان را جستجو نماید. همچنین متخصص جراح می‌تواند برای انجام آزمایش غدد لتفاوی شما را بردارد. این مورد به مشخص شدن مرحله سرطان کمک فراوانی می‌کند.
-
عمل هیستروکتومی
از مهم‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمان سرطان رحم، عمل هیستروکتومی یا برداشتن رحم است. در این وضعیت نه تنها رحم بلکه تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ در طی جراحی برداشته و امکان حاملگی برای همیشه از شما گرفته میشود. معمولا خانم‌ها در دوره یائسگی بیشتر از خانم‌های جوان از این شیوه درمانی استفاده می‌نمایند.
-
روش شیمی درمانی
مقصود از روش شیمی درمانی تزریق داروهای مختلف بدن جهت نابود کردن سلول‌های سرطانی است. اغلب از این شیوه درمانی در مرحله سوم یا چهارم این سرطان استفاده می‌گردد. شیمی درمانی اغلب جهت درمان نشانه‌های سرطان رحم و پیشگیری از پیشرفت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این شیوه بعد از اتمام عمل جراحی و جهت پیشگیری از بازگشت مجدد سرطان نیز استفاده میشود. از آنجایی که شیمی درمانی به طور دوره‌ای صورت می‌گیرد می‌تواند عوارض مختلفی مانند ریزش شدید مو، خستگی بدن، کم شدن سطح ایمنی، تهوع و همچنین استفراغ را به همراه داشته باشد.
-
روش پرتو درمانی
از این شیوه اغلب در مواقعی که امکان برگشت سرطان وجود داشته باشد استفاده می‌گردد. توجه کنید که پرتو درمانی مانع از پیشرفت و رشد سلول‌های سرطانی میشود. اغلب از این شیوه به مدت یک ماه یا برای چهار هفته که پنج روز در هفته است استفاده می‌گردد. پرتو درمانی شامل دو روش پرتو درمانی داخلی و پرتو درمانی بیرونی است. در بعضی مواقع از دو شیوه پرتو درمانی استفاده می‌گردد. به صورت کلی پرتو درمانی ممکن است عوارض متعددی مانند ریزش مو، مشکلات روده، زخم و حتی قرمزی پوست در قسمت‌های مورد استفاده را به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
بحث اصلی ما در این مقاله این پرسش بود که سرطان رحم چگونه به وجود میاد؟ همانطور که در این مطلب ذکر کردیم عوامل گوناگونی در ایجاد سرطان رحم دخالت دارند که در برخی خانم‌ها تنها یک عامل و در برخی چندین عامل سبب ایجاد سرطان رحم میشود. در کل اگر مشکوک به سرطان رحم هستید حتما در اولین فرصت برای معاینه، انجام آزمایشات لازم و تشخیص قطعی این بیماری به یک متخصص با تجربه مراجعه نمایید. همچنین می‌توانید برای درمان و اقدامات ذکر شده به کلینیک ما با بهترین فوق تخصصان مراجعه نمایید. کلینیک ما با بهره‌مندی از بهترین متخصصان و تجهیزات پیشرفته و به روز به شما برای درمان این بیماری کمک می‌کند هدف ما سلامتی شماست و امیدواریم بتوانیم در این زمینه به شما کمک کنیم.
