دهانه رحم کجاست و نقش حیاتی و بیماری‌های شایع آن

دهانه رحم کجاست؟ از جمله قسمت‌های دستگاه تناسلی در خانم ها دهانه رحم است که بسیار حساس بوده و به مراقبت زیادی نیاز دارد. بی‌توجهی به دهانه رحم و مشکلاتی که در آن دیده می‌شود سبب ایجاد بیماری‌های جدی و خطرناک از جمله سرطان دهانه رحم و همچنین زخم و زگیل تناسلی می‌گردد. عدم تشخیص به موقع این بیماری ها با ریسک بزرگی یعنی مرگ همراه است. کجای رحم دهانه قرار دارد و نقش حیاتی و بیماری‌های شایع آن چیست؟ این سوالی است که بسیاری از زنان از دکتر زنان متخصص سرطان رحم خود می‌پرسند و ما در این مقاله به صورت کامل درباره این‌که دهانه رحم دقیقا کجاست مطالبی را برای شما عزیزان بیان کرده‌ایم.

ارتباط با پزشک متخصص زنان در مرکز زنان ایران

به منظور کسب اطلاعات بیشتر اکنون تماس بگیرید

تماس و اخذ نوبت ویزیت

دهانه رحم کجاست و نقش آن در بدن چیست؟

در ابتدا بهتر است به این سوال شما یعنی دهانه رحم کجاست پاسخ دهیم. دهانه رحم که به آن سرویکس نیز می‌گویند، یک بافت استوانه‌ای مانند است که قسمت بیرونی ناحیه واژن و قسمت ورودی رحم را به یک‌دیگر وصل می‌کند. این قسمت از رحم از یک بافت رشته‌ای و ماهیچه‌ای مانند ساخته شده که دارای دو بخش اکتوسرویکس و اندوسرویکس می‌باشد. بخشی از ناحیه دهانه رحم که در زمان معاینه خانم‌ها از درون واژن مشاهده می‌شود، به اکتوسرویکس معروف است. اندوسرویکس که به آن کانال درونی رحم نیز گفته می‌شود دقیقا پس از اکتوسرویکس واقع شده است.

اغلب محدوده میان اندوسرویکس و اکتوسرویکس را قسمت تبدیل نام گذاری کرده اند. در زمان انجام آزمایش پاپ اسمیر با استفاده از وسیله سرویکس براش از این قسمت نمونه برداری می‌گردد. بد نیست بدانید که بافت دهانه رحم می‌تواند مخاط ترشح نماید و در زمان چرخه پریودی مثل دیواره رحم غلظت و سفتی خود را تغییر می‌دهد. دهانه رحم دقیقا مثل سایر بافت‌ها ممکن است با سرطان درگیر شود. به غیر از سرطان یا کانسر دهانه رحم احتمال دارد پولیپ سرویکال، سرویسیت یا حتی بیماری کیست نابوتین در دهانه رحم به وجود آید.

هر نوع تغییر غیر عادی در بافت و همچنین طول دهانه رحم در زمان حاملگی (نارسایی دهانه رحم) می‌تواند پزشک زنان را وادار به بستن دهانه رحم با کمک بخیه نماید چرا که با ریسک زایمان زودرس مواجه است. البته در برخی مواقع لازم به انجام این کار نبوده و به منظور قوی تر شدن دهانه رحم می توان از هورمون درمان یعنی تزریق هورمون پروژسترون خانم استفاده کرد. حتما تاثیر استراحت در طول دهانه رحم را جدی گرفته و به آن توجه کنید.

کجای رحم دهانه قرار دارد و مهم‌ترین اختلالات آن چیست؟

در قسمت قبل به این پرسش که کجای رحم دهانه قرار دارد پاسخ دادیم و در ادامه قصد داریم شما را با انواع اختلالات دهانه رحم آشنا کنیم. قبل از آن بهتر است بدانید که در زایمان طبیعی، دهانه رحم به صورت قابل توجهی دچار انبساط شده تا به جنین اجازه رد شدن را بدهد. در زمان پریودی نیز دهانه رحم تا حدودی باز شده تا خون حاصل از پریودی به آسانی رد شود. طول عادی و نچرال دهانه رحم در زنان غیر باردار تقریبا ۴۰ میلی متر می‌باشد. اغلب با نزدیک شدن به وقت زایمان این مقدار به تدریج کم و کمتر خواهد شد. بررسی طول دهانه رحم در زمان‌های گوناگون حاملگی توسط متخصص با تجربه بسیار مهم است.

1. سرطان دهانه رحم

پس از آنکه دانستید  کجای رحم دهانه است بهتر است بدانید که سرطان رحم یکی از بیماری‌های رایج آن است. در بیشتر مواقع سرطان رحم به دلیل عفونت ویروس HPV به وجود می‌آید. شما با انجام آزمایش پاپ اسمیر به طور مرتب می توانید تا حدودی مانع از پیشرفت سرطان دهانه رحم در خود شوید.

2. نارسایی قسمت دهانه رحم

به دلیل وجود عارضه نارسایی قسمت دهانه رحم، منبسط شدن دهانه رحم سریع تر از زمان مشخص یا حتی اتساع آن در زمان حاملگی که ممکن است سبب زایمان زودرس شود اتفاق می‌افتد. اغلب انجام کارهایی در گذشته بر روی دهانه رحم مثل کورتاژ که می‌تواند سبب زخم دهانه رحم گردد مسئول آن است.

3. سرویسیت یا تورم دهانه رحم

التهاب در دهانه رحم بیشتر به علت عفونت به وجود می‌آید. از جمله عفونت‌های مقاربتی بسیار رایج می‌توان به کلامیدیا بیماری سوزاک و تبخال اشاره کرد که ممکن است سبب التهاب دهانه رحم شوند.

4. دیسپلازی سرویکس

به وجود آمدن انواع سلول‌های غیر عادی در قسمت دهانه رحم که ممکن است به سرطان دهانه رحم منجر شود. معمولا با انجام آزمایش پاپ اسمیر می‌توان به آسانی دیسپلازی دهانه رحم را تشخیص داد. نئوپلازی درون اپیتلیال سرویکس یک اسم دیگر برای دیسپلازی دهانه رحم است.

5. پولیپ‌های ناحیه دهانه رحم

به وجود آمدن توده‌های بسیار کوچک در بخشی از دهانه رحم که به ناحیه واژن وصل شده است. با وجود اینکه پولیپ‌ها دردی نداشته و اغلب بدون ضرر هستند اما ممکن است سبب خونریزی‌های واژینال شوند.

6. عارضه التهابی لگن

عفونت قسمت دهانه رحم که سرویسیت نام دارد می‌تواند در ناحیه رحم و همچنین لوله‌های فالوپ پیشرفت کند. بیماری التهابی ناحیه لگن ممکن است به اعضای ناحیه تناسلی خانم صدمه جدی وارد کند و حاملگی را برای او بسیار سخت نماید.

7. عفونت ویروس HPV

ویروس HPV دسته‌ای از ویروس‌ها می‌باشد که بعضی از نمونه‌های خاص آن سبب ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌شود. معمولا نمونه‌های کم خطر این ویروس سبب ابتلا به زگیل تناسلی می‌شوند.

دهانه رحم کجاست و طول آن چقدر است؟

بسیاری از زنان از متخصص خود می‌پرسند که دهانه رحم کجای واژن قرار دارد؟ که در پاسخ به این پرسش و همچنین این‌که کجای رحم دهانه واقع شده باید بگوییم دهانه رحم در قسمت خارجی ناحیه واژن واقع شده است که طول آن در تمامی خانم‌ها دقیقا ثابت نبوده و در دوره‌های مختلف زندگی مانند بارداری و زایمان طول آن تغییر می‌کند. طول دهانه رحم به طول پایانی قسمت زیرین ناحیه رحم  مربوط می شود که اندازه آن به صورت تقریبی میان ۳۵ الی ۴۰ میلی متر است. با وجود اینکه طول دهانه رحم در دوران حاملگی می‌بایست بیشتر از ۳۰ میلی متر باشد اما احتمال دارد در زمان حاملگی سریع کوتاه شده و ریسک سقط یا حتی زایمان زودرس را بیشتر کند.

زایمان زودرس زایمانی است که زودتر از 36  هفته و در واقع بین ۲۰ الی ۳۶ هفته در حاملگی اتفاق می‌افتد. به هر اندازه که سریع‌تر از زمان مشخص شده زایمان کنید سلامتی نوزاد شما با خطر بیشتری همراه است. پیش از حاملگی دهانه رحم کاملا بسته بلند و همچنین سفت و محکم است. در زمان حاملگی دهانه رحم شما کم کم انعطاف‌پذیر می‌شود. با آماده شدن بدنتان جهت زایمان، طول دهانه رحم کمتر شده تا در پایان برای زایمان منبسط و باز گردد. در صورتی که دهانه رحم شما پیش از هفته ۳۷ حاملگی کم کم باز شود به احتمال زیاد سریع‌تر از موعد زایمان خواهید کرد.

در صورت روبرو شدن با نشانه‌های زایمان زودرس مثل انقباض‌های مرتب و تکراری ناحیه رحم درد کمر به صورت دائم متغیر شدن ترشحات ناحیه واژن بیشتر شدن مقدار فشار ناحیه لگن و… امکان دارد. متخصص به منظور اندازه گیری طول دهانه رحم سونوگرافی تجویز می‌نماید. علاوه بر این احتمال دارد لگن شما را نیز معاینه کند تا مشخص شود که آیا دهانه رحم روند باز شدن را آغاز کرده یا خیر.

کجای رحم دهانه واقع شده و چه وظیفه‌ای دارد؟

 دهانه رحم وظایف بسیاری بر عهده دارد مراقبت و حفظ سلامت آن مهم است به همین علت انجام آزمایش پاپ اسمیر به صورت مرتب به خانم‌ها پیشنهاد می‌شود. این قسمت از سیستم تناسلی خانم‌ها به آسان شدن حاملگی تمیز کردن ناحیه واژن و همچنین رشد و بزرگ شدن یک پلاک مخاطی در زمان حاملگی کمک قابل توجهی می‌کند. پلاگین مخاطی در یک مکان بسیار نزدیک به قسمت واژن واقع شده و مانع از وارد شدن انواع باکتری‌ها و عفونت‌ها می‌شود تا جنین در امنیت و سلامت باشد. اندازه دهانه رحم بسیار کوچک است و تنها کمی دچار انبساط شده تا ترشحات خون پریودی و همچنین اسپرم از آن رد شود.

دهانه رحم عاملی است که یک تامپون یا سایر اشیاء در بدن گم نشوند. دهانه رحم تنها هنگام زایمان بزرگ می‌شود. علاوه بر این دهانه رحم وظیفه به وجود آوردن ترشحات جهت تمیزکاری واژن را بر عهده دارد. ترشحات که اغلب به اسم مخاط دهانه رحم معروف هستند در طول چرخه پریودی شما با تغییراتی مواجه می‌شوند. بد نیست بدانید که دهانه رحم به اندازه لازم هوشمند و قوی است و به صورت نچرال مکان اندازه و سفتی و قوام خود را در زمان چرخه قاعدگی تغییر می‌دهد.

هنگامی که شما در زمان تخمک‌گذاری هستید و بدنتان یک تخمک را رها می‌کند تا باردار شود دهانه رحم شما در قسمت فوقانی بدن واقع شده و بسیار نرم و منعطف است. در این هنگام مخاط دهانه رحم شما بسیار ظریف و لغزنده می‌شود و کمک فراوانی به وارد شدن اسپرم به ناحیه رحم می‌کند. نرم بودن دهانه رحم و واقع شدن بالای آن در نزدیکی ناحیه رحم به وارد شدن بهتر اسپرم به درون تخمک‌ها برای لقاح کمک قابل توجهی می‌کند. در دیگر موقعیت‌های چرخه زمانی که بدن شما در حال تخمک‌گذاری نیست دهانه رحم در قسمت تحتانی بدن واقع شده و تا حدودی سفت و محکم است و شباهت بسیاری به نوک بینی دارد.

دهانه رحم دقیقا کجاست و مهم‌ترین نشانه‌های بیماری آن چیست؟

از مهم‌ترین و حساس‌ترین اعضای بدن خانم‌ها که بسیار قوی و قدرتمند است و جنین در آن رشد می‌کند رحم است. در واقع رحم یک مکان بسیار امن برای رشد و بزرگ شدن جنین تا زمان تولد است. رحم اندامی شبیه به گلابی برعکس یا بهتر است بگوییم شبیه به میوه آووکادو است که در ناحیه لگن میان قسمت مثانه و رکتوم واقع شده است. رحم از دو قسمت اصلی و مهم به نام تنه و گردن تشکیل شده که گردن در واقع همان دهانه رحم است.

شکل دهانه رحم بسیار به دوک شبیه است که حفره‌ای به اسم کانال سرویکال معروف شده و توسط یک سوراخ درونی یا حفره رحم و یک سوراخ بیرونی با سوراخ مهبل ارتباط دارد. قسمت پایانی ناحیه واژن در خانم‌ها از طریق دهانه رحم به تنه رحم وصل می‌شود. ممکن است مشکلات و بیماری‌های گوناگونی بر روی دهانه رحم تاثیر داشته باشند و از فعالیت مناسب و درست آن جلوگیری نمایند. پس از آنکه متوجه شدید کجای رحم دهانه واقع شده نوبت به این می‌رسد که شما را با مهم‌ترین اختلالات و نشانه‌های بیماری دهانه رحم آشنا کنیم.

اگر که چند ماه متوالی پریود نشوید و باردار نیز نباشید می‌بایست در اولین فرصت برای انجام آزمایشات لازم به یک متخصص زنان با تجربه مراجعه نمایید. دیگر نشانه‌های رایج بیماری رحم به شرح زیر است:

• خونریزی از قسمت واژن
• بوی بسیار بد و تند ناحیه واژن
• ترشحات بد بو و سبز رنگ قسمت واژینال
• لکه بینی‌های مکرر

کجای رحم دهانه قرار دارد و رایج‌ترین بیماری آن چیست؟

تمامی ما در رابطه با مراقبت از سلامت جسمی خود اطلاعاتی داریم که برای حفظ آن تلاش فراوانی می‌کنیم. از جمله اقداماتی که جهت حفظ سلامت کلی بدن خود انجام می‌دهیم می‌توان به ورزش مرتب و منظم در طول هفته، تغذیه سالم، عدم استفاده از دخانیات و پرهیز از استرس و حفظ آرامش اشاره کرد. اما در برخی مواقع حتی با رعایت این نکات نیز به بیماری‌های درونی که می‌تواند ارثی باشد مبتلا می‌شویم. یا حتی بیماری‌هایی که ما دخالتی در آن‌ها نداشته‌ایم و از کنترل ما خارج بوده اند.

همانطور که بیان کردیم دهانه رحم از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های بدن یک خانم است که می‌بایست نسبت به سلامت آن بسیار تلاش کنید. احتمال دارد خانم‌ها در زندگی خود حتی برای یکبار با بعضی از بیماری‌ها در رحم یا سایر قسمت‌های آن روبرو شوند. از مهم‌ترین بیماری‌های رحم می‌توان به سرطان دهانه رحم و همچنین زخم دهانه رحم اشاره کرد که در ادامه به صورت کامل به آن می‌پردازیم.

مقصد از زخم دهانه رحم چیست و آیا دلیل خارجی دارد؟

از جمله مواردی که زنان می‌بایست پیش از حاملگی و پس از آن همیشه به آن توجه کنند زخم دهانه رحم است که در معاینه‌های عادی توسط پزشک زنان به آسانی تشخیص داده می‌شود. این مشکل خطر جدی به همراه ندارد اما نباید نسبت به آن بی‌توجهی کرد؛ چرا که‌ عدم درمان آن در مدت زمان طولانی مشکلاتی به همراه دارد. این زخم را می‌توان حالت غیر عادی در قسمت دهانه رحم دانست که مخاط این قسمت هنگامی که زخم وجود داشته باشد با تغییراتی روبرو شده که با چشم هم می‌توان آن را مشاهده کرد.

شکل این زخم مثل تعداد زیادی سلول قرمز رنگ و مخملی مانند است. دلیل ایجاد چنین شکلی نیز در اثر رشد لایه درونی کانال به سمت بیرون از دهانه است. هنگامی که از زخم صحبت می‌کنیم اینطور تصور می‌شود که حتما یک علت بیرونی سبب به وجود آمدن زخم یا حتی خراش در قسمت مورد نظر شده است. در رابطه با قسمت گردن رحم با توجه به تحقیقات و مطالعات صورت گرفته این مدل از زخم حالتی عادی و فیزیولوژیکی داشته و علت بیرونی سبب ایجاد آن نشده است.

زخم دهانه رحم را نباید یک بیماری بسیار خطرناک و غیر قابل درمان دانست چرا که یک مشکل کاملا عادی است و خانم‌های سالم نیز احتمال دارد به آن مبتلا شوند. از آنجایی که بافت بسیار نرم و منعطفی دارد به شکل رنگ قرمز روشن دیده می‌شود. جای تاسف است که بعضی از متخصصان بدون توضیح و راهنمایی بیمار به طور مستقیم به او می‌گویند که به زخم دهانه رحم مبتلا شده اند.

این پزشکان اغلب عمل‌های جراحی مثل سوزاندن یا منجمد کردن این بافت خارجی را انجام می‌دهد تا پس از مدت زمانی بافت اسکواموس که یک بافت عادی مرتبط به خود دهانه رحم است ترمیم و اصلاح شود. با وجودی که اگر این نوع زخم عارضه عفونی نداشته باشد با بیشتر شدن سن و تقریبا ۴ الی ۵ سال برطرف شده و اصلا لازم به جراحی نیست.

کجای رحم دهانه قرار دارد و زخم دهانه رحم در چه کسانی بیشتر اتفاق می‌افتد؟

پس از دریافت پاسخ این پرسش که دهانه رحم کجا واقع شده بهتر است بدانید که چه کسانی بیشتر در معرض زخم دهانه رحم قرار دارند. همانطور که در قسمت قبل ذکر کردیم زخم قسمت دهانه رحم یک مشکل طبیعی بوده که در بعضی از خانم‌ها به علل جسمانی یا قرارگیری در موقعیت‌های مختلف ایجاد می‌شود. این زخم معمولا در زنان جوانی که مقدار هورمون در بدن آن‌ها در مقایسه با حالت عادی بیشتر شده زنانی که از قرص‌های ضد حاملگی استفاده می‌کنند مشاهده شده است. علاوه بر این در زنان باردار امکان این مورد که مخاط درون دهانه رحم به خارج ترشح کنند و پراکنده شوند نیز وجود دارد و مشاهده شده است. از مهم‌ترین نشانه‌های وجود زخم می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ترشحات بسیار زیاد و بد بو از قسمت واژن
• خونریزی در زمان مقاربت و حتی پس از آن
• زیاد بودن سطح استروژن

در صورت مشاهده چنین نشانه هایی اصلا نگران نشوید و تنها در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید. برخی از خانم‌ها فکر می‌کنند که این مسئله سبب نازایی آن‌ها می‌شود. در صورتی که هیچ نوع عارضه یا مشکل فیزیولوژیکی مانع حاملگی نمی‌شود؛ به غیر از این‌که درگیر عفونت باشد و با استفاده از شیوه‌های رایج درمان صورت نگیرد. در این هنگام یکی از روش‌های درمان این عارضه انجماد است که پس از برطرف شدن مسئله حاملگی وجود ندارد.

ارتباط با پزشک متخصص زنان در مرکز زنان ایران

به منظور کسب اطلاعات بیشتر اکنون تماس بگیرید

تماس و اخذ نوبت ویزیت

سخن پایانی

ما در این مقاله سعی کردیم شما را با محل دقیق دهانه رحم آشنا کنیم  و با ذکر مطالب مفیدی به این پرسش ما که دهانه رحم کجاست پاسخ دهیم. حال که با محل قرارگیری دهانه رحم آشنا شدید بهتر است که به صورت دائم آن را چک کرده تا در صورت مشکل سریع روند درمان را آغاز کنید. در صورتی که خود یا یکی از عزیزان‌تان از زخم دهانه رحم سرطان یا دیگر عارضه‌های مربوط به این ناحیه رنج می‌برند حتما در اولین فرصت برای تشخیص و درمان به یک متخصص با تجربه یا کلینیک درمانی ما با بهترین فوق تخصصان مراجعه نمایید.