در دنیای پزشکی، شنیدن واژه سرطان معمولاً با ترس و نگرانی همراه است. اما آیا می‌دانستید که سرطان رحم می‌تواند خوش خیم باشد؟ سرطان رحم خوش خیم، بر خلاف نوع بدخیم آن، معمولاً خطرناک نیست و قابلیت درمان آن زیاد است. این نوع سرطان، در واقع یک رشد غیرطبیعی اما غیرسرطانی در بافت رحم است که می‌تواند به راحتی توسط دکتر زنان متخصص سرطان رحم تشخیص و مدیریت شود. چرا باید به این موضوع توجه کنیم؟ زیرا آگاهی و شناخت این بیماری می‌تواند از نگرانی‌های بی‌مورد بکاهد و به بیماران کمک کند تا با اطمینان بیشتری به دنبال درمان باشند.
فهرست مطالب
- مشخصات ضایعه رحم خوش خیم
- انواع نئوپلاسم خوش خیم رحم
- عوامل مؤثر در ابتلا به ضایعه رحم خوش خیم
- چه افرادی در معرض ابتلا به نئوپلاسم خوش خیم رحم قرار دارند؟
- شیوه های پیشگیری از ابتلا به ضایعه خوش خیم رحم
- شیوه های تشخیص نئوپلاسم رحم خوش خیم
- روش های درمان سرطان رحم خوش خیم
- اگر ضایعه رحم خوش خیم درمان نشود چه عوارضی خواهد داشت؟
- روش های مراقبتی بعد از درمان سرطان کدام‌اند؟
مشخصات ضایعه رحم خوش خیم
فیبروم‌ها یا تومورهای خوش خیم رحم یکی از نمونه‌های ابتلا زنان به سرطان رحم است؛ این نوع تومورها معمولاً در دیواره داخلی رحم، یا در موارد شدیدتر در دیواره خارجی رحم رشد می‌کنند. متأسفانه اگر این توده رشدش را در ناحیه خارج از رحم ادامه دهد، می‌تواند بر سایر اندام‌های دیگر مثل روده، معده، مثانه و اعضای دیگر آسیب بزند.
در بسیاری موارد این فیبروم‌ها نیاز به درمان خاصی ندارند و به خودی خود از بین می‌روند. البته در مواردی، رشد بیش از حد توده، باعث بزرگ شدن رحم خواهد شد که با علائم درد شدید در ناحیه زیر شکم و خونریزی زیاد در دوران عادت ماهیانه همراه است. در مواردی که رشد غیر طبیعی خوش خیم رحیم یا همان فیبروم‌ها رشد بیشتری داشته باشند، با نشانه‌های ناخوشایندی همراه هستند و می‌تواند آزار دهنده باشد.
از جمله علائم این فیبروم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی شدید در دوران پریودی
- طولانی شدن زمان قاعدگی
- احساس درد شدید در لگن و اطراف آن
- نابارور شدن فرد
- مشکلات ناخوشایند در دوران بارداری
- بزرگ شدن زیر شکم
- بی‌اشتهایی
- خستگی بیش از حد و به صورت مکرر
- حالت تهوع‌های مکرر و بدون دلیل
- کاهش وزن بدون دلیل
- مشاهده خون در ادرار و مدفوع
- درد در هنگام خروج ادرار
- دردهای پی در پی در ناحیه لگن و پاها
انواع نئوپلاسم خوش خیم رحم
سرطان یا نئوپلاسم خوش خیم رحم یا همان فیبروم‌ها با توجه به محل ایجاد و نوع رشدی که در بدن دارند، در دسته‌بندی زیر تقسیم می‌شوند:
- فیبروم اینترامورال: فیبرومی که در دیواره عضلانی رحم رشد کند و سبب بزرگ شدن و کشیده شدن رحم شود، در دسته فیبروم اینترامورال قرار می‌گیرد.
- فیبروم ساب سروزال: فیبرومی که در بخش خارجی رحم رشد کند و رحم را از یک سمت بزرگ کند، در دسته فیبروم ساب سروزال قرار دارد.
- فیبروم پدانکوله: فیبرومی که یک ریشه باریک از خود ایجاد می کند تا شرایط را برای رشد خود ادامه دهد در دسته فیبروم پدانکوله قرار دارد.
- فیبروم ساب موکوزال: فیبرومی که در لایه میانی عضله رحم رشد کند، در دسته فیبروم ساب موکوزال قرار دارد. این فیبروم‌ها بسیار نادر هستند و درصد ابتلا شخص به آن بسیار پایین است.
- فیبروم داخل حفره‌ای: فیبروم‌هایی که دقیقاً داخل خودِ رحم رشد کنند، در دسته فیبروم‌های داخل حفره‌ای قرار دارند.
بیشتر بدانید : خونریزی سرطان رحم چگونه است
عوامل مؤثر در ابتلا به ضایعه رحم خوش خیم
یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به این نوع سرطان رحم، نامیزان شدن تعادل هورمون‌ها است. افزایش بیش از حد استروژن، یکی از اصلی ترین عامل‌های مبتلا شدن به این بیماری است. از جمله عوامل مهم دیگر در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اضافه وزن: یکی از عامل‌های دخیل در ایجاد فیبروم در زنان، اضافه وزن است. انباشت بیش از حد چربی در رحم، باعث بروز چنین غده‌هایی می‌شود.
- دیابت: متاسفانه ابتلا به دیابت یکی از عوامل برهم خوردن تعادل هورمون‌ها در بدن است و می تواند در برخی موارد، باعث سرطان رحم در فرد شود.
- فشار خون بالا: یکی از عواملی که در بسیاری از افراد مبتلا به خوش خیم بودن سرطان رحم مشاهده شده است، فشار خون بالا است.
- وراثت: معمولاً افرادی که در خانواده‌هایی متولد می‌شوند که به یکی از سرطان‌های رحم دچار شده‌اند، ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
- هورمون‌درمانی: برخی از افرادی که هورمون‌درمانی انجام می‌دهند، امکان این که به ضایعه خوش خیم رحم مبتلا شوند، بسیار است.
- داشتن چندین بارداری پشت سر هم: زنانی که سه فرزند به بالا به دنیا آورده‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان رحم هستند، دلیلش هم به خاطر ضعف سیستم ایمنی بعد از هر بار زایمان و تغییرات هورمونی است که در دوران بارداری برای یک زن اتفاق می‌افتد.
نکته مهم در این زمینه اینکه، نمی‌توان گفت که همه افرادی که دارای این علائم هستند، حتماً دچار سرطان رحم شده‌اند. از طرفی هم نمی‌توان اطمینان حاصل کرد که کسانی که دارای نشانه‌های بالا هستند، دچار این سرطان نشده‌اند.
چه افرادی در معرض ابتلا به نئوپلاسم خوش خیم رحم قرار دارند؟
طی تحقیقاتی که انجام شده، برخی افراد با شرایط خاص، بیشتر در معرض ابتلا به نئوپلاسم خوش خیم رحم هستند که ما سعی کردیم مهم‌ترین آن را در ادامه برای‌تان فهرست کنیم.
- افرادی که انواعی از دخانیات را مصرف می‌کنند.
- افرادی که دارای چند شریک جنسی هستند.
- افرادی که به دلیل عدم رعایت بهداشت جنسی دچار بیماری مهلکی به نام ایدز شده‌اند.
- افرادی که همسرشان چند زن دارد و با همه آنها رابطه جنسی دارد.
- افرادی که نابارور هستند و تا به حال زایمانی نداشته‌اند.
- مردانی که ختنه نشده‌اند و با همسرانشان رابطه جنسی دارند.
- زنانی که در سنین پایین ازدواج کرده‌اند و با همسران خود رابطه جنسی دارند.
- زنانی که دهانه رحم‌شان پر از زگیل‌های تناسلی است.
- زنانی که افراد درجه یک خانواده‌شان دچار چنین بیماری شده‌اند.
شیوه های پیشگیری از ابتلا به ضایعه خوش خیم رحم
طبق نظر عموم، پیشگیری بهتر از درمان است. برای جلوگیری از ابتلا به این نوع سرطان موارد زیر را در زندگی روزمره خود اجرا کنید:
پیروی از رژیم غذایی درست
رژیم غذایی درست، رژیمی است که در آن میوه‌جات و سبزیجات نسبت به سایر گروه‌های غذایی بیشتر مصرف می‌شود و در مقابل آن مصرف کربوهیدرات، قند، گوشت قرمز در میزان حداقلی باشد.
مصرف دخانیات و الکل ممنوع
دخانیات نه تنها باعث ایجاد سرطان رحم در زنان می‌شود، بلکه به تولید انواع سرطان‌های دیگر در بدن کمک می‌کند. در واقع مصرف دخانیات و الکل باعث به هم خوردن سطح تعادل هورمون‌های بدن می‌شود که نتیجه‌اش تکثیر سلول‌های غیرعادی و در نهایت تولید سرطان در بدن است.
تعادل سطح استروژن
هورمون اصلی و مهم در بانوان، استروژن است که بر هم خوردن سطح تعادل آن می‌تواند منجر به تولید انواع بیماری ها به خصوص بیماری‌های رحمی شود. عامل اصلی اکثر فیبروم‌های رحمی این عامل است.
فشار خون
طی تحقیقات انجام شده، بسیاری از کسانی که دچار رشد غیرطبیعی خوش خیم رحم شده‌اند، فشار خون بالا داشته‌اند. بدین منظور توصیه می‌شود موارد زیر را در برنامه روزانه خود قرار دهید:
- مصرف نمک بیش از حد مجاز، ممنوع است.
- غذاهای فرآوری و کنسرو شده تا حد ممکن مصرف نشود.
- فشار خونتان را مرتباً چک کنید.
- به مدت نیم ساعت در روز، تمرین ورزشی داشته باشید.
ویتامین دی
طبق تحقیقات انجام شده پزشکان، خیلی از سرطان‌ها ناشی از کمبود ویتامین دی در بدن است. در واقع کمبود این ویتامین باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود. سیستم ایمنی ضعیف هم مساوی است با هجوم انواع بیماری‌ها به بدن که برخی از آنها بیماری‌های سخت هستند.
بنابراین حتماً هم مصرف کپسول ویتامین را طبق نظر پزشک در برنامه روزانه خود داشته باشید و هم از رژیم غذایی مناسب پیروی کنید که به میزان کافی ویتامین دی در آن گنجانده شده باشد. از جمله غذاهای حاوی این ویتامین به قرار زیر است:
- -تخم مرغ
- -شیر
- -پنیر
- -غلات
- -ماهی آزاد
- -مصرف غذاهای حاوی فیبر
- -سبزیجات پخته و خام
- -میوه تازه
- -جو دوسر
- -عدس
- -لوبیا
- -مواد غذایی حاوی پتاسیم (آووکادو، موز، مرکبات، طالبی، سیب زمینی، گوجه فرنگی، لبنیات و موارد دیگر)
- -چای سبز
شیوه های تشخیص نئوپلاسم رحم خوش خیم
تشخیص فیبروم‌های رحمی به طور معمول با معاینه ناحیه لگن انجام می‌شود. پزشک با معاینه لگن متوجه دفرمه شدن شکل رحم می‌شود. در صورتی که بیمار به یک یا چند نشانه از علائم سرطان خوش خیم رحم مبتلا باشد، پزشک یکی از راه‌های تشخیصی زیر را برای وی تجویز می‌کند:
سونوگرافی لگن
در سونوگرافی لگن، به کمک امواج فراصوت، تصویری از داخل رحم گرفته می‌شود. همچنین با اندازه‌گیری و موقعیت فیبروم در رحم، می‌توان نوع آن را نیز تشخیص داد. در سونوگرافی لگن ابزاری به نام پروب که متصل به دستگاه اسکن است بر روی شکم قرار داده می‌شود و از این طریق داخل رحم مشاهده می‌شود. گاهی اوقات برای تشخیص خوش خیم بودن سرطان رحم، راه‌های دیگر نیز پیشنهاد می‌شود.
انجام تست‌های آزمایشگاهی
به‌طور معمول افرادی که با خونریزی‌های شدید رحمی به پزشک مراجعه می‌کنند، از آنها درخواست می‌شود که برای تشخیص بهتر تست آزمایشگاهی دهند. این تست همان آزمایش خون است.
روش‌های تصویربرداری تکمیلی
در صورتی که با استفاده از سونوگرافی لگن، پزشک نتواند اطلاعات کافی از بیماری را به دست آورد، سایر روش‌های تصویربرداری را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. روش‌های موجود به قرار زیر است:
- ام آر آی لگن؛ در این روش تشخیصی، پزشک می‌تواند جزئیاتی از اندازه و محل قرارگیری فیبروم را به وضوح ببیند. این روش تشخیصی معمولاً برای بانوان یائسه یا بانوانی که دارای رحم‌هایی بزرگتر از حد نرمال هستند، پیشنهاد می‌شود.
- هیسترو سونوگرافی؛ در این روش تشخیصی، ابتدا میزان مناسبی که به صلاحدید پزشک است به رحم آب نمک تزریق می‌شود. این کار باعث می‌شود که حفره رحم باز شده و بستر مناسبی برای مشاهده داخل رحم و مشاهده فیبروم‌های موجود ایجاد شود.
- عکس رنگی؛ در این روش تشخیصی، برای برجسته کردن حفره داخلی رحم، از یک ماده رنگی استفاده می‌شود. سپس با اشعه ایکس یک تصویر از رحم گرفته می‌شود. این تست برای زنان نابارور توصیه می‌شود.
- هیستروسکوپی؛ در این روش تشخیصی، پزشک دستگاهی که نام آن هیستروسکوپ است را از طریق واژن وارد رحم می‌کند و سپس ماده‌ای به نام سالین را به داخل حفره رحم تزریق می‌کند. این کار باعث بزرگ شدن رحم شده و پزشک به راحتی می‌تواند داخل رحم را مورد بررسی قرار دهد و از وجود تعداد فیبروم‌ها، موقعیت مکانی و اندازه آن مطلع شود.
بیشتر بدانید : جلوگیری از سرطان رحم
روش های درمان سرطان رحم خوش خیم
همانطور که پیش‌تر هم گفتیم فیبروم‌های رحمی به خودی خود مشکلی برای بیمار به وجود نمی‌آورند و برخی از فیبروم‌های ریز با رعایت یک سری اصول که در بخش «شیوه های پیشگیری از ابتلا به ضایعه خوش خیم رحم » عنوان کردیم، از بین خواهند رفت.
مشکل زمانی به وجود می‌آید که این فیبروم‌های خوش خیم بزرگ شده باشند و باعث ایجاد علائم آزاردهنده در فرد بیمار شوند. در این زمان پزشک از بیمار می‌خواهد که آزمایش‌های تشخیصی در بخش «شیوه های تشخیص نئوپلاسم خوش خیم رحم» به آنها اشاره شد، انجام دهد تا برحسب نوع تومور، درمان مناسب برای وی تجویز شود.
رایج‌ترین درمان‌های سرطان خوش خیم رحم عبارتند از:
درمان دارویی
اگر فیبروم‌ها خیلی بزرگ نباشند، بهترین روش درمانی برای بیمار، درمان دارویی است که به صلاحدید پزشک تجویز می‌شود.
جراحی
متاسفانه اگر فیبروم رحم به میزان قابل توجهی بزرگ شده باشد، به طور قطع، روش درمانی مناسب برای وی جراحی خواهد بود. در این روش، جراح برحسب رشد توده، اقدام به برداشتن آن می کند. در برخی مواقع اگر غده در بیرون از رحم رشد کرده باشد، احتمالاً بخش‌های درگیر مثل تخمدان‌ها، لوله فالوپ و در برخی مواقع غدد لنفاوی نیز برداشته می‌شوند.
البته نکته قابل ذکر اینکه در بسیاری موارد، فرد بیمار بعد از جراحی قابلیت باردار شدن دارد؛ فقط کافی است مرتباً زیر نظر پزشک باشد تا مشکل جدی برای وی پیش نیاید.
روش آمبولیزاسیون شریان رحمی
بهتر است بدانید که در این روش شریان‌های رحمی بسته شده تا خون‌رسانی به رحم متوقف شود. این درمان به دلیل این که فیبروم‌ها راهی برای تغذیه ندارند که رشد کنند، به طور کامل از بین می‌روند.
استفاده از امواج ام آر آی
در این روش از امواج به بخش‌هایی از رحم که دچار فیبروم شده است تابانده می‌شود، آنها را می‌سوزاند و به طور کامل از بین می‌برد.
خارج کردن کل رحم
در صورتی که فیبروم‌های رحمی به اندازه‌ای باشند که کل رحم را درگیر کرده باشند، سایر روش‌ها در درمان موثر نخواهند بود و تشخیص پزشک به خارج کردن رحم است تا سایر ارگان‌های دیگر درگیر نشوند.
اگر ضایعه رحم خوش خیم درمان نشود چه عوارضی خواهد داشت؟
مطمئناً هر بیماری که به موقع درمان نشود، به مرض سخت‌تری تبدیل خواهد شد. خیلی‌ها وقتی خوش خیم بودن سرطان رحم به گوششان می‌خورد، از درمان کامل سرباز می‌زنند، اما نمی‌دانند که چه ظلم بزرگی را در حق خود کرده‌اند. متأسفانه اگر فیبروم‌های رحمی درمان نشوند، نه تنها تکثیر خود را به سایر ارگان‌های دیگر انتقال می‌دهند، بلکه ممکن است تغییر شکل داده و از حالت خوش خیم به حالت بدخیم تبدیل شوند.
اینجاست که کار، بسیار سخت خواهد شد و به این راحتی، درمان‌ها پاسخگو نخواهد بود. از طرفی روش‌های درمانی سخت مثل شیمی‌درمانی و پرتودرمانی تجویز خواهد شد که کار را برای بیمار بسیار سخت خواهد کرد. پس پیشنهاد می‌شود بیماری‌ها را در همان مراحل ابتدایی درمان کنید تا دچار عوارض سخت بعد از آن نشوید.
روش های مراقبتی بعد از درمان سرطان کدام‌اند؟
درمان سرطان مراحل گسترده‌ای دارد که می‌تواند برای بیمار سخت و طاقت‌فرسا باشد؛ بنابراین بهتر است بعد از بهبودی، روش‌های مراقبتی را در پیش گرفت تا از دچار شدن دوباره به این بیماری جلوگیری شود. برخی از مهم‌ترین روش‌ها عبارت‌اند از:
- خواب کافی داشته باشید.
- رژیم غذایی مناسب را در پیش بگیرید.
- از مصرف هرگونه دخانیات دوری کنید.
- از رفتن به مکان‌های استرس زا اجتناب کنید.
- داشتن وزن ایده‌آل را فراموش نکنید.
- ورزش‌های سبک و در حد توانتان داشته باشید.
- مثبت اندیش باشید.
- مصرف مکمل‌های ویتامینی را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
- بهداشت فردی را رعایت کنید.
- از ورود به محل‌های عفونت‌زا اجتناب کنید.
- چکاپ‌های دوره‌ای را فراموش نکنید.
- از نگهداری حیوانات خانگی اجتناب کنید، چرا که حیوانات، عامل اصلی انتقال عفونت به انسان‌ها هستند.
سخن پایانی
در پایان مقاله‌ی ما یک بار دیگر به موضوعی می‌پردازیم که شاید کمتر به آن توجه شده است: سرطان رحم خوش خیم. آگاهی از این بیماری و درک تفاوت‌های آن با انواع بدخیم، نقش مهمی در سلامت و آرامش ذهنی شما دارد. این نوع سرطان رحم همانطور که در این مقاله بیان شد، اغلب خطرناک نیست و با تشخیص و درمان به‌موقع، می‌تواند به راحتی کنترل شود. اهمیت این موضوع در پیشگیری از نگرانی‌ها و استرس‌های غیرضروری است.
اما چرا باید این اطلاعات را جدی بگیریم؟ چرا که آگاهی از علائم و مراجعه به موقع به دکتر زنان می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. کلینیک ما با تیمی از متخصصان مجرب و تجهیزات پیشرفته، آماده است تا شما را در این مسیر همراهی کند. ما متعهد به ارائه بهترین خدمات پزشکی هستیم و اولویت ما، سلامت و رفاه شماست. اگر به علائمی مشکوک هستید یا نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید، درنگ نکنید. به کلینیک ما مراجعه کنید و از تخصص و تجربه متخصصان زنان ما که در زمینه سرطان رحم دانش و تجربه کافی دارند؛ بهره‌مند شوید. یادتان باشید با اقدام به موقع، می‌توانید زندگی سالم‌تر و آرام‌تری داشته باشید.
