خونریزی بعد از فریز زخم دهانه رحم میتواند زنگ خطری جدی برای سلامت زنان باشد. این وضعیت نهتنها نگرانیهایی درباره عفونت یا آسیب بیشتر ایجاد میکند، بلکه ممکن است با علائمی مانند درد و التهاب همراه شود. چرا چنین اتفاقی رخ میدهد؟ آیا این خونریزی نشانهای از یک مشکل حاد است یا بخشی طبیعی از روند درمان؟ این پرسشها ذهن بسیاری از بانوان را به خود مشغول میکند و گاه باعث نگرانیهای شدیدی میشود. اما نگران نباشید؛ در این مقاله با استفاده از اطلاعات بهروز و مطمئن، دلایل این عارضه را بررسی میکنیم و به شما توضیح میدهیم که چگونه میتوانید با روشهای ساده و کارآمد از عوارض احتمالی جلوگیری کنید. دکتر زنان متخصص سرطان رحم نیز به شما کمک خواهد کرد تا بهترین راهکارها و توصیههای درمانی را پیدا کنید. با ما همراه باشید تا به نگرانیهای شما پاسخی علمی و اطمینانبخش بدهیم.
فهرست مطالب
فریز کردن رحم (کرایوتراپی) چیست؟
زخم دهانه رحم، نوعی زخم است که در بخش پایین رحم که به واژن متصل میشود رخ میدهد و در اغلب مواقع بدون علامت است. عفونت عامل اصلی ایجاد نوع وخیم زخم گردنه رحم است که درمان آن به مدت زمان نسبتا طولانی نیاز دارد. فریز کردن یا سرما جراحی یک روش درمانی است که با استفاده از سرما به از بین بردن بافتهای غیرعادی و تودههای سرطانی کمک میکند و برای درمان زخم گردن رحم نیز کاربرد دارد.
در این روش یکی از عناصر دی اکسید کربن، آرگون یا نیتروژن مایع مورد استفاده قرار میگیرد. این روش جراحی عموما با هدف از بین بردن تومورها و بافتهای پیش سرطان در دهانه رحم بکار برده میشود. ساختار رحم این قابلیت را دارد بافتهای سرطانی دهانه رحم که به کمک فریز کردن نابود شدهاند را با تکثیر سلولهای سالم جایگزین کند.
علاوه بر درمان زخم دهانه رحم، این روش درمان را میتوان برای نابود کردن زگیل تناسلی نشات گرفته از رابطه جنسی ناسالم بکار برد. جراحی به روش سرما به صورت سرپایی در مطب پزشک انجام میشود و بین ده تا پانزده دقیقه به پایان میرسد، اما در مواردی بیمار دارای عوارضی مثل خونریزی بعد از عمل جراحی فریز دهانه رحم خواهد بود.
جراحی فریز کردن رحم چگونه انجام میشود؟
جراحی به روش سرما برای درمان زخمهای دهانه رحم و سلولهای پیش سرطان کاربرد دارد. می توانید برای جلوگیری از درد عمل، پیش از شروع از داروهای کاهش درد استفاده کنید. این داروها با جلوگیری از انقباض ناحیه تناسلی درد را کاهش میدهند. سپس پزشک درمان را شروع میکند که شامل چند مرحله متوالی است:
- بیمار پس از خارج کردن لباسهای پایین تنه روی تخت معاینه دراز کشیده و پاهای خود را در جایگاه مخصوصو قرار میدهد.
- پزشک واژن را به کمک اسپکولوم باز کرده و کولپوسکوپ را به منظور مشاهده دقیق محل زخم و شدت آن به داخل واژن میفرستد.
- در این مرحله برای جلوگیری از بروز عفونت روی زخم با بتادین شسته میشود و پزشک از دستگاه فریز کننده زخم (کرایو) استفاده میکند. پروب در محل زخم گذاشته میشود و گاز باز میشود. گاز خارج شده آب موجود در سلولها را منجمد میکند تا زمانی که سلولها تخریب شوند. با انجام این کار سلولها بیمار موجود در ناحیه دهانه رحم تخریب میشوند.
این عمل بدون نیاز به بیهوشی به مدت پنج دقیقه انجام میشود. حین انجام ممکن است اندکی سوزش در دهانه رحم احساس کنید و به علت ترس بیمار اندکی دهانه رحم منقبض میشود. پس از اتمام جراحی ممکن است از واژن مایع خارج شود که نگران کننده نیست، زیرا این آب ناشی از تخریب سلولها است و باید چند روز از نوار بهداشتی استفاده کنید. اما اگر خونریزی بعد از فریز رحم با شدت زیاد مشاهده کردید باید به پزشک اطلاع دهید. اگر این عمل در کلینیک معتبر و با رعایت تمام نکات بهداشتی انجام شود، به شما اطمینان میدهیم که هیچ عوارضی مشاهده نخواهید کرد. برای مشاهده نتیجه درمان لازم است دو ماه صبر کنید تا سلولهای نابود شده با سلولهای سالم جایگزین شوند.
چه کسانی و چرا به زخم دهانه رحم مبتلا میشوند؟
زنان در طول عمر خود با بیماریهای تناسلی متعددی روبرو خواهند شد که یکی از آنها زخم دهانه رحم است. دلایل زخم دهانه رحم به طور خلاصه عبارتند از:
عدم رعایت بهداشت جنسی
افرادی که رابطه جنسی بدون کاندوم دارند و با چند شریک جنسی در ارتباط هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این زخم قرار دارند. همچنین زنانی که خودشان یا شریک جنسی آنها به یکی از بیماریهای مقاربتی مبتلا باشد، بیشتر از سایرین در خطر ابتلا به این زخم قرار دارند. اما نمیتوان روابط جنسی را تنها دلیل آشکار شدن این بیماری دانست، چراکه عوامل دیگری هم وجود دارد که شرایط را برای ایجاد زخم دهانه رحم فراهم میکنند.
واکنشهای آلرژیک
از دیگر عوامل بروز زخم دهانه رحم هستند. ممکن است فرد به جنس لاتکس کاندوم یا اسپرمکش های ضدبارداری حساسیت داشته باشد و به زخم گردنه رحم مبتلا شود. همچنین استفاده از تامپون، پد بهداشتی روزانه و نوار بهداشتی معطر، ژل شستشوی بانوان عطردار و سایر خوشبوکنندههای زنان، شیاف مهبل، دستگاه دیافراگم و دستگاه آیودی نیز میتوانند دهانه رحم را تحریک کرده و منجر به ایجاد زخم دهانه رحم گردند.
عدم تعادل هورمونی
از دیگر دلایل ایجاد زخم در دهانه رحم میباشد. زمانی که مقدار هورمون استروژن بدن کم و مقدار پروژسترون بالا باشد، بدن قابلیت محافظت از رحم را از دست میدهد. معمولا این عدم تعادل هورمونی در زنان باردار رخ میدهد و ممکن است به ایجاد زخم منتهی شود. در حالت طبیعی در واژن یکسری باکتری وجود دارد، اما گاهی این باکتریها بطور غیرعادی رشد میکنند و در نهایت منجر به ایجاد زخم در گردنه رحم میشوند.
با عدم استفاده از تامپون، نوار بهداشتی و ژل شستشوی معطر از ریسک بروز حساسیت در دهانه رحم بکاهید. لباس زیر نخی به دلیل بافت خاصی که دارد از ایجاد رطوبت جلوگیری کرده و مانع رشد باکتری و بروز عفونت میشود. کاندوم برای برقراری رابطه جنسی ضروری است، چرا که احتمال ابتلا به بیماریهای مقاربتی که عامل ایجاد زخم دهانه رحم هستند را کم میکند.
خونریزی بعد از عمل فریز دهانه رحم+آمادگی برای فریز کردن رحم
برای جلوگیری از خونریزی بعد از عمل جراحی فریز دهانه رحم توصیه میکنیم پیش از جراحی سرما یا فریز کردن اقداماتی انجام دهید. پیش از عمل نیاز به پوشیدن لباس خاصی نیست، زیرا برای انجام عمل باید تمام لباسهای خود را از کمر به پایین بیرون بیاورید.
پیش از انجام فریز زخم دهانه رحم لازم نیست معده شما خالی باشد، اما توصیه میشود وعده غذایی سبکی قبل از عمل داشته باشید. زیرا برای انجام عمل باید دراز بکشید که ممکن است پر بودن معده آزار دهنده و تهوع آور باشد.
پیش از عمل حتما لیست داروهایی که مصرف میکنید را به پزشک ارائه دهید. استفاده از داروهای برطرف کننده غلظت خون از جمله مواردی است که باید به پزشک اطلاع دهید، زیرا ممکن است پزشک مصرف دارو چند روز قبل از عمل را متوقف کند. در صورتی که برای کنترل نشانههای یائسگی کرم دارویی استروژن استفاده میکنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا در دستورالعملهای استفاده تغییراتی اعمال کند.
بیست و چهار ساعت قبل از انجام فریز کردن زخم دهانه رحم از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. همچنین از وارد کردن جسم خارجی به واژن خودداری کنید. استفاده از محلولهای پاک کننده واژن و استحمام قبل از عمل خودداری کنید.
درباره خونریزی پس از جراحی فریز کردن رحم چه باید کرد؟
بعد از اتمام عمل لازم است مراقبتههایی را انجام دهید تا بهترین نتیجه درمان حاصل شود. استراحت بعد از جراحی الزامی است که میتوانید در حالت خوابیده یا نشسته باشید. اگرچه فریز کردن زخم دهانه رحم دردناک نیست اما بعد از عمل در مواردی ممکن است گرفتگی خفیف احساس کنید.
بعد از عمل می توانید به دستشویی بروید اما فراموش نکنید عمل شستشو را با ملایمت انجام دهید. بسیاری از بیماران پس از فریز کردن خونریزی ندارند، با این حال اندکی خونریزی پس از انجام این عمل طبیعی است. به یاد داشته باشید همراه خود تعدادی نواربهداشتی به مطب پزشک ببرید تا بعد از فریز کردن از آنها استفاده کنید.
بعد از 24 ساعت استراحت میتوانید فعالیتهای روزمره خود مثل پیادهروی، رانندگی یا ورزش را مجددا انجام دهید و در صورتی که احساس درد و خونریزی غیرعادی ندارید لازم نیست به پزشک مراجعه کنید. فقط فراموش نکنید دو الی سه هفته بعد از انجام این عمل نباید چیزی وارد واژن کنید و از رابطه جنسی دوری کنید. زیرا ممکن است بهبود زخم با مشکل روبرو شود و دچار عفونت شود.
احتمالا بعد از عمل چند روز اندکی گرفتگی احساس کنید و تا دو هفته ترشحات آبکی همراه با خون مشاهده کنید. اما نگران نباشید این حالت به علت از بین رفتن بافت مرده دهانه رحم رخ میدهد و کاملا طبیعی است. برای جلوگیری از آلوده شدن لباس زیر بهتر است چند روز بعد از عمل از نوار بهداشتی استفاده کنید. اما اگر دمای بدن شما بیش از 38 درجه سانتیگراد بود، بیش از حد خونریزی بعد از فریز رحم داشتید، در ناحیه لگن درد غیر عادی احساس کردید، ترشحات زرد رنگ و بد بو داشتید و در ناحیه واژن زخم و تاول مشاهده کردید، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.
از آنجایی که میزان موفقیت فریز کردن، از بین رفتن کامل زخم و نداشتن خونریزی بعد از فریز رحم قطعی نیست و ممکن است سلولهای سرطانی در دیگر نواحی دهانه رحم رشد کنند، باید مراجعه منظم به پزشک را ادامه دهید و دائما تحت مراقبت باشید. معاینات به صورت دورهای انجام میشود و بیمار باید هر چهار تا شش ماه یکبار تست پاپ اسمیر انجام دهد.
عوارض فریز کردن رحم
رایجترین عوارض عمل فریز کردن زخم دهانه رحم احساس گرفتی در طول عمل و احساس سرگیجه در زمان بلند شدن و ایستادن پس از انجام جراحی است. اما ممکن است برخی افراد با عوارضی مثل غش کردن، خونریزی زیاد از واژن، عفونت پس از عمل، سوختگی در ناحیه واژن به دلیل سرمای دستگاه و شدید شدن عفونت در ناحیه لگن و رحم مواجه شوند. علت خونریزی بعد از فریز رحم و بروز عفونت وارد شدن جسم خارجی به درون واژن و رحم است.
اگر دچار تب و لرز شدید در شکم احساس درد داشتید و ترشحات بد بو و غیرطبیعی مشاهده کردید ممکن است دچار عفونت شده باشید و باید به پزشک مراجعه کنید. در موارد بسیار نادری ممکن است فرد پس از فریز کردن مجددا به زحم دهانه رحم مبتلا شود که در این حالت عارضه تنگی گردن رحم رخ میدهد. افراد مبتلا به تنگی گردنه رحم ممکن است بارداری و زایمان طبیعی دشواری را تجربه کنند. بنابراین اگر به تنگی دهانه رحم مبتلا شدید پیش از بارداری با پزشک متخصص صحبت کنید. از سوی دیگر تنگی دهانه رحم میتواند باعث ایجاد گرفتگی در زمان قاعدگی شود و عبور خون را دشوار سازد.
سخن پایانی
خونریزی بعد از فریز زخم دهانه رحم یکی از مسائلی است که بسیاری از زنان پس از انجام این روش درمانی ممکن است با آن مواجه شوند. این خونریزی معمولاً به عنوان یک عارضه جانبی طبیعی در نظر گرفته میشود، اما در برخی موارد ممکن است نشانهای از مشکلات جدیتری مانند عفونت یا سایر اختلالات باشد. این موضوع میتواند برای بسیاری از زنان نگرانیهایی ایجاد کند، به خصوص اگر خونریزی طولانیمدت یا شدید باشد. در چنین شرایطی، اقدام به مشاوره با یک متخصص زنان میتواند نگرانیها را کاهش داده و به تشخیص دقیقتری منجر شود.
کلینیک ما با داشتن کادری متخصص و با تجربه در زمینه درمان مشکلات زنان، آماده است تا هر گونه سوال و نگرانی شما را در مورد خونریزی بعد از فریز کردن زخم دهانه رحم پاسخ دهد. تشخیص و درمان به موقع میتواند از بروز مشکلات پیچیدهتری جلوگیری کرده و سلامت شما را حفظ کند. بنابراین، توصیه میکنیم هر گونه علامت غیرمعمول را جدی بگیرید و برای مشاوره به متخصصان ما مراجعه کنید تا بهترین و مناسبترین راهکارها را دریافت کنید. سلامت شما اولویت ماست.