آیا سرطان رحم در دختران هم به وجود میآید؟ سرطانهای دهانه رحم و سرطان رحم، در دختران نوجوان و دخترانی که بهتازگی به سن بلوغ رسیدهاند، بسیار نادر است، اما در برخی از مواقع ممکن است چنین بیماری مشاهده شود. انواع سرطانهای دهانه رحم و رحم، ممکن است در سنین خیلی پایینتر که ما انتظار آن را در یک جامعه نرمال نداریم بروز پیدا کند.
برخی از سندرمهای ژنتیکی، باعث ایجاد مجموعهای از بدخیمیها در دستگاه تناسلی زنانه میشوند؛ مثلاً سرطان پستان، تخمدان و سرطان رحم. گاهی اوقات میتوان هر سه نوع این سرطان را در فرد و در دختر و نوادگان او مشاهده نمودالبته برای تشخیص این بیماری باید به دکتر زنان متخصص سرطان رحم مراجعه کنید اگر فردی زمینه ژنتیکی داشته باشد، ممکن است در سنین زیر 20 سال هم بروز پیدا کنند. ما در این مقاله قصد داریم بهصورت مفصل به این سوال پاسخ داده و علل و علائم آن را با هم بررسی کنیم.
فهرست مطالب
سرطان رحم چیست و چگونه ایجاد میشود؟
همانطور که میدانیم سرطان یا آنگونه که امروزه عبارت انگلیسی آن شایع شده کنسر ناشی از فعالیت غیرعادی سلولهای طبیعی بدن است. در واقع در سرطان هیچ عامل بیرونی به بدن حمله نمیکند بلکه این سلولهای طبیعی بدن هستند که با رفتاری غیرعادی و غیرطبیعی بدن را در وضعیتی ناهنجار قرار میدهند. رشد غیرطبیعی سلولها اگر کنترل نشود میتواند به تشکیل تومور در بدن منجر شود و بهاینترتیب سرطان در بدن گسترش مییابد.
کانسر رحم هم ناشی از فعالیتهای غیرطبیعی سلولهای رحم ایجاد میشود. رحم دارای یکلایه نازک درونی و یکلایه ضخیم بیرونی است و سرطان ممکن است در هر کدام از این لایهها رشد کند. اگرچه بیشتر سرطانهای رخداده در رحم زنان از لایهنازک درونی شروع میشوند و بعد گسترش پیدا میکنند.
نگاهی به انواع سرطان در رحم و سرطان رحم در دختر
هرچند کانسر در رحم دختر نادر است ولی ممکن است رخ دهد. برخی عوامل خطر برای کانسر در رحم دختر عبارتاند از:
استفاده از دخانیات و مشروبات الکلی
مصرف بیش از حد قرصهای ضدبارداری
کاهش یا افزایش ناگهانی وزن
ضعف سیستم ایمنی بدن
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم کانسر رحم اغلب در سلولهای پوشش لایهنازک درونی رحم آغاز و سپس همهگیر میشود. دهانه رحم یکی از مستعدترین نقاط برای پرورش سلولهای سرطانی است چنان که بسیاری سرطان در رحم را با عنوان سرطان دهانه رحم میشناسند. دهانه رحم جایی است که رحم را به واژن متصل میکند.
رحم جای رشد کودک است و دهانه رحم در واقع محلی است که رحم یا همان قسمت بالایی محل رشد جنین را به واژن که اصطلاحاً به آن کانال تولد میگویند وصل میکند. در بسیاری از موارد شروع کانسر رحم از سلولهای پوشش دهانه رحم آغاز و به قسمت انتهایی رحم میرود. این مسئله در باره کانسر در رحم دختر هم مصداق دارد.
پس از آنکه درباره انواع سرطان در رحم حرف بزنیم باید با یک مفهوم دیگر آشنا شوید و آن هم پیش کانسر رحم است.
پیش سرطان رحم در دختر چیست؟
اینکه چگونه برخی سلولهای طبیعی بدن تصمیم میگیرند تا فعالیتی غیرعادی انجام داده و به یک توده سرطانی تبدیل شوند موضوعی پیچیدهای است. اما بهصورت کلی میتوان گفت که در زمینه کانسر رحم سلولها یکباره و ناگهانی متحول و تبدیل به توده سرطانی نمیشوند.
بلکه این فرایند با تغییراتی جزئی در فعالیتهای آنها آغاز میشود. در واقع سلولهای دهانه رحم کمکم شروع به تغییرات غیرطبیعی میکنند که پزشکان به آن پیش کانسر رحم میگویند. کانسر در رحم دختر نیز با پیش سرطان در رحم اتفاق میافتد. این پیش سرطانها با عناوین پزشکی نظیر:
نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم (CIN)
ضایعه داخل اپیتلیال سنگفرشی (SIL)
دیسپلازی
نامگذاری میشود.
آیا سرطان رحم در دختر قابلدرمان است؟
بله سرطان در رحم قابلدرمان است، اما درمان آن بستگی به مرحله بروز بیماری و سایر عوامل دارد. در صورت شناسایی زودرس کانسر رحم، درمان آن با مداخلات جراحی، شیمیدرمانی و رادیوتراپی ممکن است موفق باشد. به همین دلیل برای شناسایی زودرس سرطان در رحم، بررسیهای پزشکی منظم از جمله آزمایشهای پاپاسمیر و سونوگرافی بسیار مهم است.
درهرصورت بهترین راه برای پیشگیری از کانسر رحم پیشگیری از بروز آن با واکسیناسیون، مراقبت از سلامت عمومی بدن و افزایش آگاهی درباره علائم و عوامل خطر سرطان در رحم است.
علائم سرطان رحم در دختر
حدود 90 درصد از زنان مبتلا به کارسینوم آندومتر یا همان کانسر رحم، خونریزی غیرطبیعی رحمی را به عنوان علامت اصلی خود دارند. هر زنی که بدون توجه به سن و باکرگی با این شکایات مراجعه میکند باید از نظر عوامل خطر بدخیمی و یافتههای بالینی به طور کامل بررسی شود.
سرطان دهانه رحم در دختر بسیار نادر است. بیمار ۳۰ سالهای را بدون هیچ نوع تماس جنسی بااحساس توده در دستگاه تناسلی خارجی در نظر بگیرید که فقط به خونریزی نامنظم در دو ماه گذشته خود اشاره میکند و پزشک در معاینه واژینال او، توده سفت شده در داخل واژن پیدا میکند و درنهایت پزشک برای او تشخیص سرطان در رحم میدهد. این اتفاق هرچند نادر است اما غیرممکن نیست!
بیشک بهترین و مطمئنترین راه تشخیص بهموقع سرطانها انجام آزمایشهای روتین و هر شش ماه یکبار است. چیزی که بسیاری از سرطانها را به سرانجامی پر هزینه و گاهی غیرقابلجبران برای انسانها تبدیل میکند تشخیص دیرهنگام و گسترش شدید بیماری در بدن است. برای همین بسیار مهم است که حداقل در زمان مناسب از بیماری مطلع شوید و با اقدامات کنترلی تلاش کنید تا جلوی گسترش آن را بگیرید.
اما اگر به هر دلیلی امکان چنین سطحی از مراقبت از خودتان را ندارید با دیدن برخی علائم باید متوجه شوید که فعالیتی غیرطبیعی در بدن در حال انجام است. در مورد کانسر رحم مهمترین علائمی که میتواند شما را بهاحتمال سرطان در این بخش از بدن مشکوک کند عبارتاند از:
خونریزی غیرطبیعی واژن:
اگرچه به دلیل پریود ممکن است که ماهانه با خونریزی واژن مواجه شوید اما اگر در خارج از دوران قاعدگی با خونریزی مواجه شدید باید احتمال ابتلا به این سرطان را بدهید. اگر خونریزی غیرطبیعی و زیاد باشد باید احتمال این رخداد را بیشتر بدانید.
خونریزی در بین دو دوره قاعدگی:
اطلاع دقیق از زمان پریود بسیار مهم است. اگر بین دو بازه زمانی پریود دچار خونریزی شدید حتماً باید با پزشک مشورت کرده و دلیل آن را پیدا کنید. یکی از دلایل این اتفاق میتواند فعالیتهای غیرعادی سلولهای رحم باشد.
خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی:
اگر دوران قاعدگی شما با خونریزی بیش از حد متعارف و همیشگی همراه است لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید. تا درصورتیکه سرطان دهانه رحم عامل آن است پیشگیریهای لازم را به عمل بیاورید.
خونریزی در دوران یائسگی:
خونریزی در دوران یائسگی یک نشانه غیرطبیعی است. طبیعتاً اگر چنین نشانهای دیدید حتماً باید پیگیر آن شوید و علتیابی کنید.
درد شدید در ناحیه لگن:
هر گونه درد در ناحیه لگن میتواند نشانهای بر شرایط غیرعادی در این بخش از بدن باشد. گاهی در دوران پریود با چنین دردی مواجه میشوید اما اگر درد در دوران غیر از پریود و با شدت بیشتری ظاهر شد باید آن را نشانهای بر رفتار غیرعادی دانسته و پیگیری کنید.
آیا عوامل خطرساز برای سرطان رحم در دختر با زنان متفاوت است؟
بله عوامل خطرساز برای سرطان رحم در دختر ممکن است متفاوت باشد. برخی از عوامل خطر برای کانسر رحم در این افراد عبارتاند از:
استفاده از دخانیات و مشروبات الکلی
مصرف بیش از حد قرصهای ضدبارداری
کاهش یا افزایش ناگهانی وزن
ضعف سیستم ایمنی بدن
داشتن شرکای جنسی متعدد
شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
وجود سایر عفونتهای جنسی در فرد
سیستم ایمنی ضعیف در فرد
به همین دلیل، برای پیشگیری از سرطان در رحم میتوانید از روشهایی مانند واکسیناسیون در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، مراقبت از سلامتی عمومی بدن، مصرف قرصهای ضدبارداری با مشورت پزشک، بررسیهای پزشکی منظم و افزایش آگاهی درباره علائم و عوامل خطر کانسر رحم استفاده کنید.
تشخیص سرطان رحم در دختر
اگر بر اساس نتایج آزمایشهای دوره ای یا بر اساس علائمی که در بالا گفتیم نگران ابتلا به کانسر رحم شدید میتوانید با مشورت پزشکان و به کمک یکی از شش روش زیر از ابتلا به کانسر رحم آگاه شوید. البته توصیه میشود برخی از این روشها را بهصورت پیشگیرانه و بهصورت سالانه انجام دهید تا خیالتان از ابتلا به این سرطان راحت شود.
برای نمونه در سالهای گذشته و بهمنظور بالابردن آگاهی زنان درباره این سرطان اطلاعرسانی درباره انجام سالانه تست پاپاسمیر انجام شده است. تست پاپاسمیر یکی از مطمئنترین راهها برای تشخیص سرطان در رحم است و توصیه میشود همه زنان در فواصل زمانی مشخص آن را انجام داده و از سلامتشان مطمئن شوند.
وقتی صحبت از کانسر رحم و عدم آگاهی جامعه میشود باید نگران دخترانی شد که اغلب در خانوادههای مذهبی، سنتی یا خانوادههایی با فضای بسته زندگی میکنند و طبیعتاً برای این دختران انجام تست پاپاسمیر سالانه کار بسیار سختی است. برای همین ابتلا به کانسر رحم در این افراد یکی از خطراتی است که سلامت زنان جامعه را تهدید میکند.
با این توضیح روشهای ششگانه تشخیص سرطان در رحم را در ادامه شرح میدهیم:
پاپاسمیر: تست پاپاسمیر مهمترین و مطمئنترین روش تشخیص کانسر رحم است. برای همین از سوی سازمان جهانی بهداشت توصیه میشود که زنان فارغ از اینکه علائم ابتلا به بیماری را دارند یا نه . با انجام این تست از سلامت خودشان مطلع شوند. نانی که دارای علائمی همچون خونریزی بعد از رابطه جنسی، وجود ترشحات زیاد، درد هنگام ادرار و تکرر ادرار دارند لازم است تا تست پاپاسمیر را انجام دهند.
بهطورکلی تمام زنان از سن 20 تا 65 سالگی باید این آزمایش را طبق فواصل زمانی مشخص انجام دهند ولی توصیه شده است که درصورتیکه یک خانم دارای یکی از علائم زیر باشد نیز بهتر است یک تست پاپاسمیر انجام دهد. زنانی که:
خونریزی در فاصله بین قاعدگی ها شون دارند.
خونریزی بعد از تماس جنسی و یا پس از معاینه لگن دارند.
درد ناحیه لگنی دارند که وابسته به سیکل عادت ماهیانه شون ندارد.
وجود ترشحات زیاد و غیرطبیعی که ممکن است رقیق یا غلیظ و همراه با بوی تعفن باشند.
تکرر ادراری دارند که در کشت ادرار چیزی یافت نمیشود. در هنگام ادرارکردن درد دارند.
در مورد سن شروع غربالگری، فاصله زمانی بین تستها و زمانی که باید انجام تست پاپ متوقف شود، اختلافهایی وجود دارد.
توصیه کلی این است: از 20 تا 30 سالگی تست پاپاسمیر باید هر 3 سال انجام شود. بعد از 30 سالگی تست پاپاسمیر باید به همراه تست HPV (ویروس پاپیلومانی انسانی) انجام شود. بهترین زمان برای انجام آزمایش پاپاسمیر 5 روز بعد از پایان قاعدگی است. باید از انجام این آزمایش در دوران قاعدگی اجتناب کرد.
بیمار در موقعیت مخصوص (لیتوتومی) قرار میگیرد و پزشک از اسپکولوم برای باز کردن دهانه واژن استفاده میکند. با استفاده از یک برس نمونهای از سلولهای دهانه رحم جمعآوری میشود. این فرآیند تنها چند دقیقه طول میکشد و ممکن است کمی ناراحتی ایجاد کند، اما دردناک نیست. نمونهها به آزمایشگاه ارسال میشوند تا از نظر وجود سلولهای غیرطبیعی بررسی شوند.
نتایج طبیعی پاپاسمیر نشاندهنده این است که سلولهای دهانه رحم طبیعی هستند و نیازی به مداخله بیشتر نیست. معمولاً توصیه میشود که آزمایش پاپاسمیر هر سه سال یکبار تکرار شود، مگر اینکه عوامل خطر دیگری وجود داشته باشد.
معاینه واژینال:
یکی از رایجترین تستها برای اطلاع از سلامت رحم زنان معاینه داخل واژن است. اگر آزمایشهای دورهای یا علائم ویژه کانسر رحم که در بالا به آن اشاره کردیم برای زنان ایجاد نگرانی کند یکی از مهمترین توصیههای پزشکان معاینه واژینال است.
در این روش پزشکان دهانه رحم را بررسی میکنند تا درصورتیکه علائم قابل مشاهدهای از بیماری در آن ظاهر بود بتوان درمان لازم را برای آن انجام داد. از طریق معاینه واژینال است که میتوان برخی دیگر از بیماریهای رحم و واژن را هم تشخیص داد.
سونوگرافی ترانس واژینال (TVS):
درصورتیکه که با روشهای معمولی چون معاینه واژینال و معاینه رحم نتوان به کانسر رحم پی برد و علائم آزاردهنده آن هم همچنان باقی باشد میتوان از سونوگرافی ترانس واژینال که بهاختصار آن را TVS مینامند کمک گرفت.
در این روش یک اسکنر کوچک به داخل واژن فرستاده میشود و این اسکنر تصاویری واضح از رحم برای متخصصان ارسال میکند که با تحلیل اطلاعات آن پزشکان میتوانند وضعیت سلامت رحم را بررسی کنند. این روش در کانسر در رحم دختر بسیار مورداستفاده قرار میگیرد.
معاینه رحم:
یکی دیگر از روشهای اولیه برای تشخیص بیماریهای احتمالی رحم معاینه دستی آن است که در زمینه تشخیص کانسر رحم هم به کار میرود. در این روش پزشک دستش را با مادهای لغزنده به ژل به داخل واژن برده و از آنجا دهانه رحم را معاینه میکند.
در این روش غالباً اگر تودهای تشکیل شده باشد پزشک میتواند تشخیص دهد ولی درصورتیکه سرطان در مراحل ابتداییاش باشد کار پزشک سخت میشود و ممکن است لازم باشد از سایر روشهای پزشکی برای معاینه بیمار کمک بگیرد.
هیستروسکوپی:
در این روش به کمک یک دوربین رحم را معاینه میکنند. در معاینه با روش هیستروسکوپی یک دوربین کوچک از طریق واژن وارد رحم شده و با ارسال تصاویر وضعیت بخشهای داخلی رخم را بررسی میکند. هیستروسکوپی روشی تشخیصی درمانی است که به پزشک این امکان را میدهد تا داخل رحم را بهمنظور تشخیص و درمان مواردی مانند خونریزی غیرطبیعی واژن بررسی کند.
این عمل با روش بیهوشی عمومی انجام میشود. هیستروسکوپی معمولاً نیاز به بستری ندارد. هیستروسکوپی یک روش بسیار ساده است و درصورتیکه فقط قصد تشخیص وجود داشته باشد، ممکن است پنج الی ده دقیقه به طول انجامد.
جراحی تشخیصی:
اگر هر کدام از روشها فوق در تشخیص بیماری مؤثر نباشد و علائم آزاردهنده آن همچنان برقرار باشد پزشکان با یک جراحی تشخیصی تلاش میکنند تا علت بیماری را تشخیص دهند. در جراحی تشخیصی هم پزشکان همان کاری را انجام میدهند که تست پاپاسمیر انجام میداد.
با این تفاوت که احتمالاً میزان نمونه بهدستآمده در تست پاپاسمیر بسیار کم بوده و برای همین لازم است نمونه بیشتری به دست بیایید. برای همین با یک جراحی کوچک تلاش میکنند تا نمونه بیشتری برای تحقیق و بررسی به دست بیاورند.
آیا وقتی سرطان رحم در دختر مجرد تشخیص داده شود امکان بارداری وجود دارد؟
بله در برخی موارد دختران با سرطان در رحم میتوانند بچهدار شوند، اما بستگی به مرحله بروز بیماری و نوع درمان دارد. درصورتیکه کانسر رحم در مراحل زودرس تشخیص داده شود و درمان مؤثری انجام شود، احتمال بارداری و زایمان طبیعی وجود دارد.
بااینحال، در برخی موارد کانسر در رحم دختر، درمان کانسر رحم ممکن است شامل جراحی برداشتن رحم باشد که در این صورت، بارداری و زایمان طبیعی امکانپذیر نیست و باید از روشهای جایگزین استفاده کرد. روشهای جایگزین بارداری پس از جراحی برداشتن رحم شامل موارد زیر میباشد:
لقاح مصنوعی (IVF):
روش لقاح مصنوعی یا(In Vitro Fertilization) یکی از تکنیکهای پیشرفته در درمان ناباروری است. در این روش، تخمک زن و اسپرم مرد در محیط آزمایشگاه ترکیب میشوند تا لقاح صورت گیرد و جنین تشکیل شود. سپس جنین به رحم زن منتقل میشود. این روش برای زوجهایی که به دلایل مختلف از جمله برداشتن رحم، انسداد لولههای رحمی، مشکلات اسپرم یا سن بالا دچار ناباروری هستند، مناسب است.
رحم اجارهای:
در این روش، جنین حاصل از لقاح تخمک و اسپرم زوج متقاضی به رحم یک زن دیگر (مادر جایگزین) منتقل میشود. این روش معمولاً برای زنانی که قادر به بارداری نیستند یا به دلایل پزشکی نمیتوانند بارداری را تحمل کنند، استفاده میشود. مادر جایگزین جنین را تا زمان زایمان در رحم خود حمل میکند و نوزاد پس از تولد به والدین ژنتیکی تحویل داده میشود.
روشهای جایگزین برای باروری در دخترانی که سرطان در رحم دارند، مزایا و معایبی دارند که به شرح زیر است:
مزایای روش باروری مصنوعی عبارتاند از:
امکان باروری در بیشتر موارد سرطان در رحم
امکان انتخاب جنسیت برای بچه
امکان انتخاب جنین با ویژگیهای خاص
معایب این روش عبارتاند از:
هزینههای بالای درمان
خطر عفونت و عوارض جراحی
خطر بروز بیماریهای ژنتیکی در جنین
باروری با روشهای جایگزین مزایای زیر را دارد:
امکان باروری در بیشتر موارد سرطان در رحم
کاهش خطر عفونت و عوارض جراحی
کاهش هزینههای درمان
معایب این روشها عبارتاند از:
خطر بروز عوارض جراحی
احتمال کاهش شانس باروری
نیاز به مراقبت ویژه بعد از جراحی
به همین دلیل، برای انتخاب بهترین روش باروری برای دخترانی که سرطان در رحم دارند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
درمان سرطان رحم در دختر
در صورت تشخیص بهموقع سرطان در رحم میتوان برای آن روشهای درمانی هم تجویز کرد. انتخاب روش درمانی کاملاً به مرحله پیشرفت بیماری بستگی دارد.
برای درمان سرطان رحم در دختر، روشهای مختلفی وجود دارد که بستگی به مرحله بروز بیماری و ویژگیهای فردی دارد. برخی از روشهای درمان سرطان در رحم عبارتاند از:
جراحی:
در برخی موارد، جراحی میتواند بهترین روش درمان باشد. این روش شامل هیسترکتومی (برداشتن رحم)، سالپینگکتومی (برداشتن رحم و بافتهای اطراف) و لنفادنکتومی (برداشتن بافتهای لنفاوی) است.
شیمیدرمانی:
درمان با داروهای شیمیدرمانی میتواند استفاده شود تا سلولهای سرطانی را از بین ببرد یا کوچک کند. این درمان ممکن است بهتنهایی یا در ترکیب با سایر روشها مورداستفاده قرار گیرد.
رادیوتراپی:
در رادیوتراپی، از پرتوهای قوی استفاده میشود تا سلولهای سرطانی را تخریب کند. این روش ممکن است بهتنهایی یا در ترکیب با سایر روشها مورداستفاده قرار گیرد.
هورمون درمانی:
در برخی موارد، استفاده از داروهای هورمونی میتواند به کاهش رشد سلولهای سرطانی کمک کند. این درمان ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با سایر روشها مورد استفاده قرار گیرد.
اگر به هر دلیلی نگرانی ابتلا به این بیماری را دارید یا اینکه از ابتلا به آن مطمئن هستید و به دنبال درمان هستید میتوانید از مشورت و خدمات متخصصان ما در موسسه iranwoman center استفاده کنید. ما به کمک بهترین متخصصان ایران تمرکز ویژه ای روی کنترل و درمان سرطان در رحم داریم و میتوانیم بهترین راهحلها را پیشروی شما بگذاریم.
سخن پایانی
آیا سرطان رحم در دختر امکان دارد؟ این سؤالی بود که ما در این مقاله، سعی کردیم به آن جواب کاملی بدهیم. به علل و علائم این بیماری در دختران جوان پرداختیم و به برخی از راهکارهای پیشگیری و درمان از این بیماری اشاره کردیم. در نهایت باید بگوییم سرطان در رحم ممکن است برخی از خانمها را مبتلا نماید.
فراموش نکنید که اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بهراحتی میتوان آن را درمان کرد. امیدواریم در این مقاله و بامطالعه مطالبی که ارائه شد، به پاسخ این سؤال که آیا سرطان رحم در دختر امکان دارد یا خیر؟ دست پیدا کرده باشید. هر چند این بیماری معمولاً برای خانمهای متأهل که روابط جنسی فعالی دارند به وجود میآید، اما گاهی اوقات ممکن است دختران جوان و باکره نیز به این مشکل دچار شوند.
در چنین شرایطی، بهترین کاری که میتوان انجام داد، مراجعه به یک متخصص حاذق و باتجربه است. تیم پزشکی کلینیک ما، بادقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاورههای دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.