علائم زخم دهانه رحم چیست؟ راهنمای جامع برای تشخیص به‌موقع و به هنگام

علائم زخم دهانه رحم گاهی آن‌قدر پنهان و آرام‌پیش‌رونده هستند که بدون هیچ هشدار مشخصی در بدن شکل می‌گیرند. بسیاری از زنان از وجود این عارضه بی‌اطلاع‌اند، تا زمانی که با نشانه‌هایی مانند ترشحات غیرمعمول، خونریزی غیرعادی یا دردهای مبهم روبه‌رو می‌شوند. این علائم نه‌تنها می‌توانند کیفیت زندگی روزمره را مختل کنند، بلکه در صورت بی‌توجهی ممکن است به مشکلات بزرگ‌تری مثل عفونت‌های مداوم یا حتی ناباروری منجر شوند. اهمیت شناخت دقیق این نشانه‌ها در همین‌جاست؛ چون زخم دهانه رحم قابل کنترل و درمان است، به‌شرط آن‌که به‌موقع تشخیص داده شود. در ادامه این مقاله، راهکارهای شناسایی و درمان این بیماری را با جزئیات توضیح خواهیم داد تا با آگاهی بیشتر، بتوانید سلامت خود را بازیابید. اگر این علائم را در خود یا اطرافیان مشاهده کرده‌اید، وقت آن است که به یک دکتر زنان متخصص سرطان رحم مراجعه کنید.

نشانه های سرویسیت یا علائم زخم دهانه رحم چیست؟

قسمت پایینی رحم که به واژن ختم می‌شود، دهانه رحم است. بافت دهانه رحم مانند سایر بافت‌ها بسیار حساس است و نیاز به مراقبت دارد تا دچار التهاب نشود. زخم دهانه رحم ممکن است در برخی زنان با نشانه و در برخی دیگر بدون علامت باشد. علائم زخم دهانه رحم اگر شدت پیدا کند می‌تواند به نوع حاد یا مزمن تبدیل شود‌. در نوع حاد، علائم شدت زخم دهانه رحم به صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند و رحم عفونت می‌کند. زخم دهانه رحم در محل اتصال رحم با واژن به وجود می‌آید که به آن سرویکس نیز گفته می‌شود. این ناحیه جزو شایع‌ترین قسمت‌هایی است که در صورت عدم رعایت نکات پزشکی و بهداشتی، باعث ایجاد سرطان و مرگ و میر در خانم‌ها می‌شود.
علائم زخم دهانه رحم (سرویسیت )در صورتی نشان داده می‌شوند که سلول‌های بافت دهانه رحم دچار ریزش و آسیب شده باشند. این بافت به طور مستقیم در معرض ترشحات واژن قرار دارد و در صورت عفونت، التهاب شدیدی پیدا می‌کند. این بیماری به طور معمول در بین زنانی رخ می‌دهد که در سن باروری قرار دارند. در ادامه علائم سرویسیت را بیشتر بررسی کرده و با ارائه راهکارهای اصولی، شما را در مسیر درستی از تشخیص این بیماری راهنمایی خواهیم کرد.

عارضه و علائم زخم دهانه رحم شامل چه مواردی است؟

قبل از هر چیزی، بیایید تک تک عارضه و علائم زخم دهانه رحم را بررسی کنیم. لازم به ذکر است که عفونت‌های مقاربتی ممکن است علائم خاصی نداشته باشند و حتی برخی از زنان تا مدتی متوجه بیماری خود نخواهند شد. از آن جایی که سرویسیت یا زخم دهانه رحم به طور کلی علائمی به ما نشان نمی‌دهد، اما با مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان و بررسی‌های لگنی می‌توان به وجود بیماری پی برد. برخی از التهاب‌های شایع عفونتی شامل موارد زیر خواهد بود:
● ترشحات زیاد و غیر طبیعی از واژن
● ترشحات بدبو با رنگ زرد یا خاکستری
● احساس درد در هنگام ادرار یا داشتن تکرر ادرار به طور مداوم
● خونریزی کردن در بین دوره‌های قاعدگی یا لکه بینی همیشگی همراه با درد
● خونریزی واژن بعد از هر بار مقاربت
● داشتن درد شدید بعد از برقراری رابطه جنسی
● احساس درد شدید در ناحیه تحتانی شکم یا اندام‌های لگنی
اگر دچار یک یا چندین موارد از علائم زخم دهانه رحم هستید، برای بررسی‌های بیشتری به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. موارد بالا نشان دهنده التهاب در ناحیه واژن و مقعد هستند و می‌توانند علائم بیماری‌های مقاربتی دیگری هم باشند. اگر بانوان عزیز دچار یک یا چندین علائم ذکر شده هستند، بهتر است در اسرع وقت برای بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند. دقت کنید که پیشگیری کردن همیشه بهتر از درمان است. هر چند که با فناوری‌های امروزه، دسترسی به درمان و بهبودی بسیار راحت‌تر شده است.

نحوه تشخیص نشانه و علائم زخم دهانه رحم

اگر علائمی از عفونت‌های مقاربتی یا علائم زخم دهانه رحم را در خود یا عزیزانتان مشاهده کردید، حتما تا انتهای مقاله برای بهبود روند تشخیصی و درمان همراه ما باشید. ممکن است شما هم به صورت ناخواسته دچار بیماری‌‌های مقاربتی شده باشید که از آن بی خبر باشید. وقتی به پزشک متخصص مراجعه کنید از شما سوالاتی در مورد تعدد و نحوه رابطه جنسی خواهد پرسید. این سوالات شامل موارد زیر خواهد بود. با پاسخ به این سوالات شما می‌توانید متوجه شوید که نیاز به بررسی‌های پزشکی دارید یا خیر.
● آیا تا به حال رابطه جنسی متعدد داشته‌اید؟
● در رابطه‌های جنسی خود از کاندوم یا وسایل بهداشتی و جلوگیری استفاده کرده‌اید؟
● تعداد شریک‌های جنسی شما چندتا بوده است؟
● از سلامت شرکای جنسی خود با خبر بوده‌اید؟
● آیا از وسایل جلوگیری کننده بارداری استفاده کرده‌اید؟
پاسخ به سوالات بالا می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را مشخص کند. بعد از مشاوره‌های پزشکی، متخصص زنان و زایمان، معاینه و بررسی کامل لگن را انجام خواهد داد. اگر در معاینه لگن علائم زخم دهانه رحم یا موارد زیر مشخص شود، نیاز به انجام آزمایشات ویژه است. برخی از ویژگی‌های قابل مشاهده که نشان دهنده التهاب و زخم است عبارت هستند از:
● وجود قرمزی و تورم در دهانه رحم
● ترشحات غیر طبیعی از واژن
● وجود خون در دیواره رحم یا واژن
● داشتن التهاب‌های خفیف تا شدید بر روی دیواره واژن

وظایف پزشک برای تشخیص علائم زخم دهانه رحم

برای معاینه لگنی روی میز مخصوصی دراز می‌کشید و پاهای خود را بر روی رکاب‌های تعبیه شده قرار می‌دهید. در این حالت پزشک بهتر می‌تواند معاینات لگنی را انجام دهد. حتی اگر یکی از موارد بالا را هم به عنوان علائم سرویسیت یا زخم دهانه رحم داشته باشید، پزشک آزمایش‌های مخصوصی نظیر تست پاپ اسمیر یا نمونه برداری از ترشحات واژن پیشنهاد می‌کند. نمونه برداری از ترشحات واژن، خطر ابتلا به واژینوز باکتریایی را نشان می‌دهد.
همچنین ممکن است پزشک آزمایشاتی جهت بررسی بیماری‌های مقاربتی مانند وجود سوزاک یا کلامیدیا تجویز کند تا تشخیص کاملی از بیماری به دست آورد. به طور کلی اگر هر گونه احساس درد یا التهاب در ناحیه تناسلی خود داشتید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا نگرانی‌های خود را برطرف سازید.

عوامل زمینه ساز برای بروز علائم زخم دهانه رحم

داشتن علائم زخم دهانه رحم می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. البته از این نکته غافل نشویم که زخم دهانه رحم ممکن است به صورت مادرزادی هم وجود داشته باشد. در کنار آن این بیماری می‌تواند در زنان حامله، دختران نوجوان و کسانی که از قرص یا ابزار جلوگیری استفاده می‌کنند رخ دهد. دلایل دیگری که می‌توانند سبب بروز زخم دهانه رحم شوند عبارتند از:

به هم ریختگی هورمون‌ها

برخی از خانم‌ها قبل از بارداری ممکن است تغییرات هورمونی زیادی را تجربه کنند. بیماری زخم دهانه رحم یا سرویسیت می‌تواند در این دوران به وجود بیاید. خانم‌هایی که قبلا یائسه شده باشند، کمتر دچار این بیماری خواهند شد.

استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری

قرص‌های جلوگیری از بارداری بر روی روند طبیعی هورمون‌ها تاثیر منفی می‌گذارد و در کار آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند. به هم ریختن چرخه هورمون‌ها موجب بروز بیماری‌های مقاربتی از جمله زخم دهانه رحم می‌شود.

بارداری

باردار شدن خود یک عامل موثر در به هم ریختن نظم هورمون‌های بدن به شمار می‌رود. اگر خانمی مستعد بیماری‌های مقاربتی باشد در دوران بارداری خطر ابتلا به زخم دیواره رحم یا سرویسیت را خواهد داشت.

بر هم خوردن تعادل بین باکتری‌های مفید و مضر

واژینوز باکتریایی موجب می‌شود تا تعادل نظم بین باکتری‌های مفید و مضر بر هم بخورد. از بین رفتن این تعادل می‌تواند باعث التهاب در واژن یا دهانه رحم شود.
نکته مهم دیگر این است که اگر علائم زخم دهانه رحم را در خود مشاهده کردید، آن را پنهان یا انکار نکنید و در وهله اول آرامش خود را حفظ کنید. بیماری با هر میزان شدت زخم دهانه رحم قابل کنترل بوده و امکان درمان را دارد. شما با مشاوره‌های پزشکی و مراجعه نزد پزشک، می‌توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید. این بیماری هیچ ارتباط مستقیمی با سرطان دهانه رحم ندارد، پس با خیال راحت به تشخیص و درمان ادامه دهید.

علل به وجود آمدن علائم زخم دهانه رحم

اولین و مهم‌ترین علت به وجود آمدن زخم دهانه رحم، عفونت است. عفونت از طریق باکتری‌های مقاربتی وارد رحم شده و التهاب رحم رخ می‌دهد. علت‌های عفونی که منجر به سرویسیت می‌شود شامل موارد زیر است:

علل زخم دهانه رحم

علت اصلی زخم دهانه رحم معمولاً عفونت است. عوامل شایع شامل:
● عفونت‌های باکتریایی : مانند عفونت باکتریایی ناشی از گونوره (عفونت سوزاک) یا کلامیدیا.
● عفونت‌های قارچی : مانند کاندیدیازیس (قارچ مخمری).
● عفونت‌های ویروسی : مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) که می‌تواند منجر به زخم یا تغییرات پیش‌سرطانی شود یا هرپس تناسلی

علت‌های غیر عفونی که باعث به وجود آمدن علائم زخم دهانه رحم می‌شود، عبارت هستند از:
● قرار گرفتن در معرض تحریکات شیمیایی مانند اسپرم کش‌ها یا مواد لاتکس کاندوم
● حساسیت داشتن نسبت به تامپون یا دیافراگم‌ گذاشته شده در رحم
● سایر بیماری‌های التهابی مانند سرطان دهانه رحم یا پرتو درمانی

آیا علائم زخم دهانه رحم خطرناک و کشنده است؟

درست است که در علم پزشکی زخم دهانه رحم را بیماری می‌دانند، اما بیشتر به صورت یک عارضه خوش خیم برای بانوان محسوب می‌شود. بیشتر زنان ممکن است اصلا از وجود این عارضه در بدن خود آگاه نباشند و طی بررسی های معمولی متوجه آن شوند. اگر هر بیماری درمان نشود یا جلوی پیشرفت آن گرفته نشود، می‌تواند آسیب‌هایی به همراه داشته باشد. علائم زخم دهانه رحم به خودی خود کشنده نیست؛ اما بی توجهی به روند درمان، سلامت شما را به خطر می اندازد.

طول دوره درمان علائم زخم دهانه رحم چقدر است؟

با توجه به این که میزان عفونت و التهاب دهانه رحم چقدر باشد، طول دوره درمان متفاوت خواهد بود. گاهی اوقات علائم زخم دهانه رحم آنقدر خفیف است که به خودی خود بعد از مدتی با رعایت نکات بهداشتی برطرف می‌شود. دقت کنید که اگر در دوران بارداری هستید، برای درمان تحت نظر پزشک قرار بگیرید. خوشبختانه این عارضه آسیبی به جنین شما وارد نمی‌کند اما باید تحت درمان و مراقبت قرار بگیرید.

میزان شیوع علائم زخم دهانه رحم در دوران بارداری

میزان شیوع علائم زخم دهانه رحم یا سرویسیت در دوران بارداری خانم‌ها بسیار بیشتر از حالت معمولی خواهد بود. از آن جایی که بارداری موجب تغییرات در چرخه طبیعی هورمون‌های بدن می‌شود، میزان استروژن‌ها مدام در حال تغییر خواهد بود. به همین علت خانم‌های باردار علائم التهاب را بیشتر تجربه خواهند کرد. احتمال خونریزی غیر طبیعی در دوران بارداری نیز وجود دارد که باید پزشک آن را بررسی کند.

روش‌های جلوگیری از ابتلا به علائم زخم دهانه رحم

به منظور جلوگیری کردن از مبتلا شدن و تجربه علائم زخم دهانه رحم، روش‌های تخصصی و علمی برای شما گردآوری کرده‌ایم. رعایت نکات زیر می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. برخی از مهم‌ترین نکات برای جلوگیری از التهابات دهانه رحم عبارت هستند از:
● خودداری از برقراری رابطه جنسی متعدد و ارتباط با شرکای جنسی
● استفاده کردن از کاندوم و بررسی سلامت جنسی همسر یا شریک جنسی خود
● خودداری کردن از مصرف تامپون و پد بهداشتی معطر، ژل یا محلول شستشوی حساسیت‌زا
● پوشیدن لباس زیر الیافی و تمیز جهت جلوگیری از بروز حساسیت
● شستشوی لباس زیر به صورت روزانه با شوینده غیر شیمیایی و غیر عطری
● جلوگیری از شستن لباس زیر با سایر لباس‌ها در ماشین لباسشویی

تاثیر علائم زخم دهانه رحم یا واژن بر روی باروری

اگر قصد بچه دار شدن دارید و از التهاب یا زخم دهانه رحم رنج می‌برید، شاید این دغدغه برایتان به وجود بیاید که آیا ممکن است این عارضه بر روی بارداری اثر منفی نداشته باشد؟ ما اینجا هستیم تا دغدغه‌های شما را برطرف کنیم و مسیری درست از سلامتی را به شما نشان دهیم. خوشبختانه می‌توان گفت این عارضه اگر به موقع درمان شود هیچ تاثیر منفی بر روی باروری نخواهد داشت. همچنین وجود علائم زخم دهانه رحم نمی‌تواند آسیبی به جنین وارد کند و از جفت بگذرد؛ اما در صورت عدم درمان حیات مادر را تهدید می‌کند.
ساز و کار و محیط داخلی رحم زنان به گونه‌ای است که از ورود عفونت و مواد خطرناک به سمت جنین جلوگیری می‌کند. در صورت عفونت‌های شدید و مزمن و آسیب رسیدن به لوله فالوپ بر اثر افزایش تعدد رابطه جنسی پر خطر، ممکن است ناباروری در زنان اتفاق بیفتد.
اگر پزشک متخصص زنان و زایمان با بررسی آزمایشات تشخیص دهد که شما دچار هرگونه بیماری مقاربتی شده‌اید، مصرف داروهای آنتی بیوتیک را برای شما تجویز می‌کند. تشخیص باکتری‌ها از طریق آزمایش بسیار سخت است و حتی ممکن است نشان داده نشود؛ اما با مصرف آنتی بیوتیک در التهاب‌های خفیف و متوسط، علائم زخم دهانه رحم را به مرور کاهش می‌دهد. اگر استفاده از داروهای آنتی بیوتیک، ضد قارچی و ضد ویروسی کارساز نباشد، نیاز به لیزر درمانی یا جراحی خواهد بود.

کاهش علائم زخم دهانه رحم در خانه

برای کاهش علائم زخم دهانه رحم که از طیف خفیف و متوسط باشد، می‌توان در کنار توصیه‌های پزشکی از دارو‌های خانگی و سنتی هم استفاده کرد. اگر زخم دهانه رحم شدید باشد تنها داروهای شیمیایی و مراقبت‌های پزشکی جوابگو خواهد بود. روش‌های درمانی سنتی یا خانگی در کنار تجویز و مشورت‌های پزشکی باید انجام پذیرد و هیچ کدام جایگزین دیگری نخواهد بود. درمان خانگی در نظر گرفته برای کاهش التهاب زخم دهانه رحم یا واژن عبارت است از:
خوردن مکمل‌های پروتئینی یا ماست
باکتری‌های مفیدی که به آن‌ها پروبیوتیک می‌‌گویند در ماست و مکمل‌های پروتئینی یافت می‌شود. همچنین پروبیوتیک‌ها به صورت مکمل نیز قابل خریداری هستند. پروبیوتیک‌ها می‌توانند واژینوز باکتریایی که عامل التهاب در دهانه رحم هستند را از بین ببرند.
داروی سنتی
گیاهان دارویی می‌توانند در درمان بیماری التهابی زخم دهانه رحم موثر باشند. برخی از داروهای سنتی خاصیت ضد التهابی دارند. به عنوان مثال مصرف چای سبز می‌تواند مخاط رحم را تعادل بخشد و التهاب واژن را به مرور کاهش دهد.
خوردن سیر
سیر خواص ضد باکتری دارد که مصرف آن می‌تواند میزان عفونت‌ها را کاهش دهد. خوردن سیر مانند پروبیوتیک‌ها در کاهش التهاب واژینوز باکتریایی موثر است.
عوارض علائم زخم دهانه رحم
دهانه رحم به عنوان یک فیلتر دفاعی عمل کرده که از ورود عفونت به درون رحم جلوگیری می کند. هنگامی که خود دهانه رحم ویروسی یا عفونتی شود، این عفونت وارد رحم می‌شود و بالا می‌رود. وجود زخم در دهانه رحم که توسط باکتری‌های سوزاک یا کلامیدیا ایجاد شده است، باعث می‌شود عفونت در لوله‌های فالوپ پخش شود و التهاب لگن را به وجود آورد.
اگر علائم زخم دهانه رحم به درستی تشخیص داده نشده و درمان نشود، منجر به ناباروری می‌شود. بنابراین عوارض وجود زخم دهانه رحم عبارت هستند از:
● بیماری‌های التهابی لگن (PID)
● نابارور شدن
● امکان حاملگی خارج از رحم
● درد مزمن در ناحیه لگن

سخن آخر

اگر احساس می‌کنید که عارضه و علائم زخم دهانه رحم دارید، بدون این که استرس بگیرید جهت مشورت‌پزشکی به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. درمان به موقع و پیشگیری از عفونت‌های مقاربتی همیشه کارساز است. خوشبختانه این بیماری با تشخیص به موقع و راه‌های درمانی اصولی، قابل درمان بوده و بهبود می‌یابد. در صورت درمان نشدن التهاب دهانه رحم، این عفونت به شریک جنسی شما نیز منتقل خواهد شد و در عین حال دوباره در رابطه جنسی مجدد به رحم باز خواهد گشت. پزشک متخصص با تجویز داروهای آنتی بیوتیک، ضد قارچی یا ضد ویروسی بر اساس نتایج آزمایشات و شرایط جسمی، شما را در مسیر بهبودی راهنمایی خواهد کرد. در کنار تجویز دارویی، رعایت نکات بهداشتی و اخلاقی، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

جمع بندی

زخم دهانه رحم (سرویسیت) یا التهاب دهانه رحم معمولاً به علت عفونت باکتریایی، قارچی یا ویروسی ایجاد می‌شود. این مشکل ممکن است بدون علامت پیشرفت کند، اما در بسیاری از موارد نشانه‌ها و علائمی وجود دارد که به تشخیص آن کمک می‌کنند. شایع‌ترین نشانه‌ها و علائم زخم دهانه رحم:
1. ترشحات غیرطبیعی واژن بصورت زرد، سبز یا خاکستری باشد و بوی بدی داشته باشد.
2. درد خفیف تا متوسط در ناحیه لگن و درد در حین یا پس از رابطه جنسی
3. خونریزی غیرطبیعی به صورت خونریزی بین قاعدگی وخونریزی پس از رابطه جنسی
4. سوزش یا خارش در ناحیه تناسلی
5. التهاب و حساسیت دهانه رحم
تشخیص
برای تشخیص دقیق زخم دهانه رحم، پزشک ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
● معاینه فیزیکی : بررسی ناحیه تناسلی و دهانه رحم.
● آزمایش ترشحات واژن : بررسی ترشحات برای شناسایی عامل عفونت.
● پاپ اسمیر : بررسی سلول‌های دهانه رحم برای شناسایی تغییرات پیش‌سرطانی یا سرطانی.
پیشگیری
برای پیشگیری از زخم دهانه رحم، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
● استفاده از کاندوم در رابطه جنسی.
● اجتناب از استفاده از محصولات شیمیایی نامناسب برای ناحیه تناسلی.
● معاینه منظم زنان (پاپ اسمیر) برای شناسایی زودهنگام مشکلات.
● درمان سریع عفونت‌های تناسلی.
توجه : این اطلاعات فقط جنبه آموزشی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی نیست. در صورت بروز هر گونه علائم، حتماً با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

سخن پایانی

علائم زخم دهانه رحم می‌توانند نشانه آغاز یک مشکل جدی در سلامت زنان باشند؛ مشکلی که شاید در ابتدا ساده و قابل چشم‌پوشی به‌نظر برسد، اما اگر بدون بررسی رها شود، می‌تواند به مرحله‌ای خطرناک برسد. بسیاری از زنانی که با عوارض پیشرفته این بیماری مواجه می‌شوند، در ابتدا تنها با تغییراتی کوچک در ترشحات یا سیکل قاعدگی خود روبه‌رو بوده‌اند.
درک این موضوع که بدن همیشه قبل از بحران، علامت‌هایی ارسال می‌کند، یک گام مهم برای حفظ سلامت است. اگر به هر دلیلی علائمی در خود مشاهده می‌کنید که برایتان نگران‌کننده است یا با شرایط طبیعی بدنتان تفاوت دارد، زمان را از دست ندهید. اقدامات سریع و مراجعه به متخصص، گاهی می‌تواند مانع از گسترش بیماری و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر شود.
در کلینیک ما، پزشکان با تجربه و ابزارهای تشخیصی دقیق در کنار شما هستند تا از طریق بررسی دقیق و درمان‌های مدرن، مسیر بازگشت به سلامت را برایتان هموار کنند. مشاوره با یک دکتر زنان متخصص سرطان رحم اولین گام مطمئن در این مسیر خواهد بود.