یکی از مهم‌ترین انواع سرطان که ممکن است هر خانمی را درگیر کند، سرطان رحم میباشد. سرطان رحم یکی از علل عمده مرگ خانم‌ها محسوب می‌شود. اما درصورتی که این بیماری با مراجعه منظم به متخصصین باتجربه به موقع تشخیص داده شود، بخوبی قابل پیشگیری و درمان است. در غیر این صورت و با مراجعه به مراکز نامعتبر، ممکن است تشخیص زودهنگام انجام نشود و بیماری در مراحلی تشخیص داده شود که دیگر نتوان برای آن درمان قطعی انجام داد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با سرطان رحم و دلایل ایجاد آن آشنا کنیم.
فهرست مطالب
سرطان رحم چیست؟
سرطان رحم شایع‌ترین سرطان دستگاه تناسلی زنان است. این سرطان شامل یک تومور بدخیم است که از سلول‌های رحم شروع می‌شود. بدخیم به این معنی است که می‌تواند به بافت‌های مجاور نیز حمله کرده یا رشد کرده و آن‌ها را از بین ببرد. همچنین می‌تواند به سایر نقاط بدن گسترش یابد که به این فرایند متاستاز میگویند.
لایه داخلی رحم را آندومتر می‌نامند که از بافتی با غدد متعدد تشکیل شده است. قسمت پایین رحم نیز دهانه رحم نام دارد و دهانه رحم به داخل واژن منتهی می‌شود. گاهی اوقات سلول‌های داخل رحم تغییر می‌کنند و دیگر رشد طبیعی و رفتار طبیعی ندارند. این تغییرات ممکن است منجر به بیماری‌های غیر سرطانی یا خوش‌خیم مانند اندومتریوز شود. آن‌ها همچنین می‌توانند منجر به تومورهای غیر سرطانی مانند فیبروم رحم شوند.
اما گاهی برخی تغییرات در سلول‌های رحم می‌تواند باعث ایجاد شرایط پیش سرطانی شود. این بدان معناست که سلول‌های غیرطبیعی هنوز سرطانی نیستند، اما این احتمال وجود دارد که در صورت عدم درمان به‌موقع به سرطان رحم تبدیل شوند. شایع‌ترین وضعیت پیش سرطانی رحم، هیپرپلازی آندومتر آتیپیک است.
2 نوع اصلی سرطان رحم وجود دارد که خوش خیم یا بدخیم هستند و فیبرومهای رحمی سردسته توده‌های خوش خیم رحمی می‌باشند. بیشتر سرطان‌های رحم، سرطان آندومتری است که از سلول‌های داخلی رحم شروع می‌شود. سارکوم رحم نیز در بافت‌های پشتیبان رحم، از جمله ماهیچه، چربی، استخوان و بافت فیبری (ماده‌ای که رباط‌ها و تاندون‌ها را تشکیل می‌دهد) ایجاد می‌شود که نوع دوم سرطان رحم است. نوع سوم سرطان رحم نیز به نام کارسینوسارکوم که بسیار نادرتر از نوع سارکوم رحم است.
علائم سرطان رحم چیست؟
همان‌طور که در مقدمه به آن اشاره کردیم مهم‌ترین علامت سرطان رحم خونریزی غیرطبیعی از واژن است. به‌طورکلی نیز علائم و نشانه‌های سرطان رحم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• خونریزی واژن بعد از یائسگی
• خونریزی غیرطبیعی بین پریودها
• دردهای لگنی
• درد در حین یا بعد از روابط جنسی
• خونریزی با حجم زیاد در طول پریودی
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• احساس وجود توده در شکم در حین معاینه توسط متخصص زنان یا هنگامی که خودتان دست می گذارید.
• تکرر یا بی اختیاری ادرار بدون توضیح
• یبوست های بدون دلیل
نحوه تشخیص سرطان رحم
تشخیص سرطان رحم در مراحل اولیه به عهده متخصص زنان است و متخصصانی این کار را بخوبی انجام می‌دهند که در زمینه تشخیص بیماری‌های زنانه تجربه و دانش کافی داشته باشند. برای تشخیص سرطان رحم معمولا متخصص زنان علاوه بر انجام معاینه کامل لگنی و سونوگرافی، آزمایش خون را جهت تایید تشخیص تجویز خواهد کرد.
زمان مراجعه به پزشک چه موقع است؟
بیماری‌های زنانه در ناحیه تناسلی و اندام تولیدمثل معمولاً به‌صورت ناگهانی ایجاد نمی‌شوند و اگر شما معاینات دورهای را نزد یک متخصص زنان باتجربه داشته باشید پیش از وقوع مشکل خطرناک به آن پی برده و زودتر اقدامات درمانی لازم را انجام خواهید داد. پس بهتر است طبق یک برنامه منظم هر چند وقت یک بار معاینات لازم را انجام دهید. از طرفی باید در صورت مشاهده علائم یا نشانه‌های مداوم که شما را نگران می‌کند، در اسرع وقت متخصص زنان خود را ملاقات کرده و او را در جریان بگذارید تا آزمایشات و بررسی‌های لازم را انجام دهد.
دلایل ایجاد سرطان رحم چیست؟
هنوز به‌طور دقیق مشخص نشده است که علت اصلی سرطان رحم چیست. اما آنچه مشخص است این است که جهشی در DNA های سلول‌های آندومتر رخم می‌دهد که باعث رشد غیرطبیعی سلول‌های پوشش داخلی رحم می‌شود.
این جهش باعث می‌شود سلول‌های طبیعی و سالم به سلول‌های غیرطبیعی تبدیل شوند. سلول‌های سالم با سرعت معینی رشد و تکثیر می‌شوند و سرانجام در یک زمان مشخص می‌میرند. اما سلول‌های غیرطبیعی خارج از کنترل رشد کرده و تکثیر می‌شوند و در زمان معین نیز از بین نمی‌روند و همین امر باعث ایجاد آسیب و سرطان می‌شود. سپس سلول‌های غیرطبیعی که از بین نرفته‌اند روی هم انباشته شده و یک توده (تومور) را تشکیل می‌دهند. سلول‌های سرطانی به بافت‌های مجاور حمله کرده و می‌توانند از تومور اولیه جدا شده و در نقاط دیگر بدن نیز پخش شوند (متاستاز می‌کنند).
چه عواملی خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد؟
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند عبارت‌اند از:
تغییر در تعادل هورمون‌های زنانه در بدن
تخمدان‌های هر دختر بالغ و هر خانمی دو هورمون اصلی زنانه یعنی استروژن و پروژسترون را به‌صورت ماهیانه و به مقدار مشخصی تولید می‌کنند. نوسانات موجود در تعادل این هورمون‌ها باعث تغییراتی در پوشش آندومتر داخل رحم می‌شود.
بیماری یا شرایطی که میزان استروژن را افزایش می‌دهد، اما سطح پروژسترون را در بدن شما افزایش نمی‌دهد، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را بیشتر کند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به الگوهای نامنظم تخمک‌گذاری اشاره کرد که ممکن است در اثر بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، چاقی و دیابت اتفاق بیفتد.
هورمون درمانی در دوران یائسگی
مصرف هورمون‌هایی که پس از یائسگی حاوی استروژن هستند اما پروژسترون ندارند نیز خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد.
وجود تومور در تخمدان
یک نوع نادر تومور تخمدان که استروژن زیادی ترشح می‌کند و سطح پروژسترون را کمتر می‌نماید، می‌تواند خطر سرطان آندومتر را افزایش دهد.
سال‌های طولانی قاعدگی
شروع قاعدگی در سنین پایین یعنی قبل از 12 سالگی و یا یائسگی دیرتر از موعد مناسب می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. هرچه دوره‌های بیشتری داشته باشید، پوشش آندومتر داخل رحم شما بیشتر در معرض استروژن قرار گرفته و خطر بروز این سرطان را بیشتر می‌کند.
عدم تجربه بارداری
اگر هرگز در طول زندگی خود بارداری را تجربه نکرده باشید، خطر ابتلا به سرطان رحم در شما بیشتر از فردی است که حداقل یک بارداری داشته است.
سن بالا
با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان رحم افزایش می‌یابد. خطر ابتلا به سرطان آندومتر پس از یائسگی افزایش می یابد.
چاقی
چاقی نیز می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. این شرایط ممکن است به این دلیل رخ دهد که چربی اضافی تعادل هورمون‌های بدن شما را به هم می‌زند.
هورمون درمانی سرطان سینه
مصرف داروهای هورمون درمانی تاموکسیفن برای سرطان سینه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. اگر از تاموکسیفن استفاده می‌کنید، در مورد خطر سرطان رحم نیز با پزشک خود صحبت کنید. البته در بیشتر موارد، فواید تاموکسیفن بیشتر از عوارض آن است و در برخی شرایط مصرف آن اجتناب‌ناپذیر است.
سندرم سرطان روده بزرگ
سندروم سرطان روده بزرگ (HNPCC)، سندرمی است که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سایر سرطان‌ها، ازجمله سرطان رحم را افزایش می‌دهد. سندرم لینچ در اثر جهش ژنی از والدین به فرزندان انتقال پیدا می‌کند. اگر یک نفر از اعضای خانواده شما مبتلا به سندرم لینچ بوده است، با پزشک خود در مورد خطر ابتلا به سندرم ژنتیک در بدن خود صحبت کنید. در صورت تشخیص سندرم لینچ، از پزشک خود بپرسید که چه آزمایش‌هایی را برای غربالگری سرطان باید انجام دهید.
نحوه جلوگیری از سرطان رحم
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم شاید همیشه نتوانید کاری انجام دهید، اما توصیه‌های زیر می‌توانند در این رابطه مفید باشند:
• با پزشک خود درباره ریسک هورمون درمانی پس از یائسگی مشورت کنید. اگر برای کنترل علائم یائسگی در نظر دارید از این روش استفاده کنید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای آن صحبت کنید. مصرف ترکیبی از استروژن و پروژسترون می‌تواند این خطر را کاهش دهد. هورمون درمانی خطرات دیگری را نیز به همراه دارد، بنابراین مزایا و خطرات را با پزشک خود بسنجید.
• مصرف قرص‌های ضدبارداری نیز می‌تواند مناسب باشد. داروهای ضدبارداری خوراکی به مدت دست¬کم یک سال، می¬توانند خطر سرطان رحم را کاهش دهند. تصور می‌شود که کاهش خطر برای چندین سال پس از قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری ادامه می‌یابد. هرچند که داروهای ضدبارداری خوراکی عوارض جانبی نیز دارند، بنابراین در مورد مزایا و خطرات آن با پزشک خود صحبت کنید.
• همچنین وزن سالم داشته و آن را حفظ کنید. چاقی خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد، بنابراین برای دستیابی به وزن سالم و حفظ آن تلاش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و تعداد کالری دریافتی روزانه خود را کاهش دهید.
سخن پایانی
سرطان رحم مانند دیگر انواع سرطان می‌تواند بسیار نگران‌کننده و استرس‌زا باشد. اما درصورتی‌که در مراحل اولیه تشخیص داده شود می‌توان با جراحی آن را به‌خوبی درمان نمود و احتمال برگشت آن را کاهش داد. اما این به شرطی اتفاق می‌افتد که شما به شدت مراقب خود بوده و در صورت مشاهده علائم در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه کنید تا موارد مورد نیاز بررسی و در صورت لزوم اقدامات درمانی انجام شود. مراجعه منظم و انجام معاینات دورهای توسط یک متخصص زنان خوب نیز می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان به موقع این سرطان کمک کند.
خوشبختانه در مرکز تخصصی زنان ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به‌طور کامل ارزیابی کرده و درمان‌های لازم را انجام دهند. جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید.
خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود. جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید
