آیا برای بارداری با مشکل مواجه شده‌اید و به دنبال دلیل می‌گردید؟ دلایل متنوع و زیادی برای عدم بارداری شما وجود دارد. از دلایل ساده گرفته تا دلایل پیچیده ممکن است سبب ناباروری در بانوان شود. پزشک متخصص زنان و زایمان قادر است، تمام مشکلات مربوط به عدم بارداری، عفونت و پولیپ یا توده در رحم و آندومتر و اینکه پولیپ دهانه رحم خطرناک است یا خیر؟ شما را بررسی کند و درمان قطعی را آغاز کند. در این مقاله قصد داریم تا حدودی با پولیپ آندومتر از نظر دکتر زنان متخصص سرطان رحم آشنا شویم و به بررسی این موضوع بپردازیم که چه زمانی پولیپ رحم خطرناک است؟
فهرست مطالب
- پولیپ دهانه رحم چیست؟
- چه زمانی پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟
- عوارض پولیپ آندومتر روی رابطه جنسی و در زمان اقدام به بارداری
- خطرات احتمالی برداشتن پولیپ آندومتر چه می‌تواند باشد؟
- جراحی پولیپ آندومتر چگونه صورت می‌گیرد و چه خطراتی دارد؟
- آیا برداشتن پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟
- عوارض خطرناک پشت گوش‌انداختن پولیپ آندومتر چیست؟
- مزایای برداشتن به موقع پولیپ
- آیا خطر عود کردن و بازگشت پولیپ بعد از عمل وجود دارد؟
- آیا در زمان اقدام به بارداری پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟
پولیپ دهانه رحم چیست؟
مسیر اتصال بین واژینال و رحم شما، کانال یا آندومتر نامیده می‌شود. رشد غیرطبیعی، کوچک و نامنظم به شکل توده‌ای در سطح یا قسمت زیرین کانال آندومتر، پولیپ نامیده می‌شود که اغلب اوقات خوش‌خیم هستند؛ ولی در مواردی پیش سرطانی و خطرناک خواهند بود.
به‌طور‌کلی پولیپ توده‌ای است که معمولاً در آندومتر ظاهر می‌شود و همان‌طور که گفته شد، این توده‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند و با احتمال ناچیزی سرطانی می‌شوند؛ اما برخی توده‌های پولیپی ممکن است پیش سرطانی باشند و به بررسی‌های دقیق‌تری نیازمند هستند.
یکی از علائم همیشگی پولیپ‌های آندومتر خونریزی واژینالی است. تشخیص و شناسایی این پولیپ‌ها از راه‌های مختلفی امکان دارد. در اکثر مواقع شخصی که به پولیپ آندومتر دچار شده است، بی‌علامت خواهد بود و حتی شاید اصلاً نداند که دهانه رحمش پولیپ دارد. در ادامه علائمی که نشان‌دهنده پولیپ آندومتر هستند را فهرست کرده‌ایم:
- خونریزی در حین یا پس از مقاربت جنسی
- منوراژی یا قاعدگی‌های شدید
- قاعدگی دردناک
- خونریزی‌های غیرطبیعی و خارج از سیکل پریودیک
- ترشحات بدبو و چرک مانند از واژینال با رنگ سفید یا زرد
پولیپ‌های آندومتر به دودسته تقسیم می‌شوند، توده‌هایی که در داخل کانال آندومتر رشد می‌کنند، به آن‌ها پولیپ‌های اندوسرویکال گفته می‌شود و امروزه بین بانوان شیوع بیشتری دارد؛ اما معمولاً کم‌خطرند. گاهی توده‌هایی در خارجی‌ترین قسمت آندومتر ظاهر شده و رشد می‌کنند که به این نوع توده‌های پولیپی، اکتوسرویکال گفته می‌شود و ممکن است خطرناک باشند.
چه زمانی پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟
همان‌طور که گفتیم با احتمالی کمتر از یک درصد پولیپ دهانه رحم خطرناک است؛ ولی مطالعه آمار ابتلا به پولیپ آندومتر از نوع بدخیم نشان می‌دهد که زنانی که در سن یائسگی به سر می‌برند، بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ از نوع سرطانی خواهند بود. همچنین کسانی که قبل‌تر چندین توده در رحم یا آندومتر خود داشتند در معرض خطر قرار دارند.
در صورت شدید‌تر شدن علائم پولیپ آندومتر، معمولاً با کمک چندین روش که یکی از آن‌ها بیوپسی واژینال است، قسمتی از این توده مشکوک برداشته شده و برای بررسی دقیق‌تر به آزمایشگاه‌های مربوطه فرستاده می‌شود. سپس درمان‌های مربوطه برای پولیپ دهانه رهم توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می‌پذیرد.
خوشبختانه می‌توان گفت بیشتر تومورها آن‌ها خوش‌خیم هستند؛ ولی با‌این‌حال، بعضی از آن‌ها به دلیل شباهت با توده‌های بدخیم ممکن است، پیش سرطانی تلقی شوند و در چنین شرایطی پزشک برداشتن پولیپ را به بیمار توصیه خواهد کرد.
از طرفی سؤال همیشگی که پزشکان با آن درگیر هستند، این است که چه زمانی پولیپ رحم خطرناک است؟ و پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟ می‌توان گفت در اکثر مواقع خیر؛ ولی ناگفته نماند که پولیپ در مواردی می‌تواند خطرناک باشد و سبب بیماری‌های دیگر شود. زمانی پولیپ دهانه رحم خطرناک می‌شود که توانایی بارداری و همچنین سلامتی باروری بانوان را با اختلال مواجه کند.
برخی پولیپ‌هایی که ابعاد بزرگ‌تری دارند می‌توانند آندومتر را مسدود کنند و پولیپ‌های با ابعاد کوچک‌تر از رسیدن اسپرم به تخمک را جلوگیری می‌کنند. به‌طور‌کلی پولیپ‌ها قادر هستند زندگی و سلامت بانوان را تحت‌تأثیر خود قرار دهند. پس بهتر است از درمان سرخود یا پشت‌گوش‌انداختن بیماری خودداری کنید.
عوارض پولیپ آندومتر روی رابطه جنسی و در زمان اقدام به بارداری
تا اینجای کار تا حدودی دریافتیم که پولیپ دهانه رحم خطرناک است یا خیر. از اینجا به بعد، وارد جزئیات خطرات احتمالی دیگری که پولیپ‌های آندومتر می‌توانند برای بانوان داشته باشند می‌شویم.
کاهش کیفیت رابطه جنسی یکی از خطرات پولیپ دهانه رهم است؛ زیرا این پولیپ‌ها با ایجاد اختلال در ترشحات و ایجاد خونریزی می‌تواند برانگیختگی جنسی را تا ۸۰ درصد کاهش دهد و سبب درد، خونریزی و استرس در حین رابطه جنسی شوند.
با اینکه درصد کمی از این پولیپ‌ها ممکن است به توده بدخیم در نتیجه به سرطان تبدیل شوند؛ اما باید توجه داشت که یکی از عوارض ناگوار عدم تشخیص به‌موقع توده‌های بدخیم این است که در تمام نقاط رحم ایجاد شده و رشد خواهند کرد.
از طرفی سلامت کامل بانوان در زمان اقدام به بارداری برای رسیدن به نتیجه مطلوب بسیار مهم است. به همین دلیل برای بانوانی که در این زمان، درگیر پولیپ آندومتر هستند، ممکن است اقدام به بارداری آن‌ها با شکست مواجه شود.
خطرات پولیپ آندومتر در زمان اقدام به بارداری بستگی به مکان قرارگیری توده دارد.
به‌عنوان مثال اگر توده در قسمت بالایی آندومتر قرار گرفته باشد، سبب انسداد شده و لقاح را غیرممکن خواهد ساخت؛ در این شرایط اسپرم به تخمک نخواهد رسید.
در موارد دیگر پولیپ می‌تواند، ترشحات رحم را مختل کند و سبب غلظت و چسبندگی آن شود. از طرفی وقتی ترشحات لغزنده نباشد، اسپرم نخواهد توانست، سفر خوبی به سمت تخمک داشته باشد و به‌راحتی مسیر را سپری کند تا لقاح صورت بگیرد.
خطرات احتمالی برداشتن پولیپ آندومتر چه می‌تواند باشد؟
وقتی پولیپ مشکوک تشخیص داده شد، عمل جراحی صورت می‌گیرد. بیشتر عمل‌های جراحی برداشتن پولیپ، سرپایی انجام می‌شوند و ممکن است در مطب صورت بگیرد؛ ولی برای توده‌های پولیپ با ابعاد بزرگ‌تر، متأسفانه این امکان وجود ندارد و باید این جراحی در اتاق عمل صورت بگیرد.
همان‌طور که می‌دانید هر عمل جراحی ممکن است، عوارض و خطرات احتمالی در پی داشته باشد. در عمل جراحی مربوط به برداشتن پولیپ آندومتر نیز ممکن است خطراتی بیمار را تهدید کند که عبارت‌اند از:
عفونت:
احتمال خیلی کمی وجود دارد که بیمار بعد از عمل جراحی برداشتن پولیپ آندومتر، دچار عفونت شود؛ ولی گاهی ممکن است این اتفاق بیفتد. علائمی که به شما نشان می‌دهد به عفونت بعد از عمل مبتلا شده‌اید، ترشحات زیاد، بدبو و زردرنگ هستند که در این صورت باید سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کرده تا درمان مربوطه صورت پذیرد.
خونریزی:
عارضه شایعی که بعد از عمل جراحی برداشتن پولیپ آندومتر، ممکن است بیمار را تهدید کند، خونریزی پس از عمل است که باید سریعاً کنترل شود. پزشک متخصص در چنین مواردی پماد نیترات نقره را تجویز می‌کند که این پماد ماده‌ای ضدعفونی‌کننده سوزش‌آور است و معمولاً برای هرگونه خونریزی کارایی دارد.
جراحی پولیپ آندومتر چگونه صورت می‌گیرد و چه خطراتی دارد؟
معمولاً در بررسی اینکه پولیپ دهانه رحم خطرناک است یا خیر، با کمک ابزاری به اسم فورسپس که مخصوص این عمل است، پولیپ را خارج می‌کنند. با کمک فورسپس و با حرکتی ملایم و چرخشی، پولیپ از پایه برداشته می‌شود.
مواردی وجود دارد که پزشک متخصص قادر نیست پولیپ را از پایه ببیند؛ در این شرایط با کمک روشی به نام هیستروسکوپی روند عمل انجام می‌پذیرد. گاهی در موقع عمل خونریزی اتفاق خواهد افتاد که پزشک متخصص آن را کنترل می‌کند.
شاید بخواهید بدانید که هیستروسکوپی برای برداشتن پولیپ مشکوک در آندومتر، چگونه صورت می‌گیرد؟ اگر حین عمل جراحی پولیپ آندومتر، پزشک متخصص به دلیل بزرگی توده، نتواند آن را ببیند از روشی به نام هیستروسکوپی استفاده خواهد کرد، بدین صورت که از طریق واژن دوربین اسکوپی را وارد رحم بیمار می‌کند تا از محل قرارگیری پولیپ مطمئن شود.
دوربین اسکوپی لوله‌ای دارد که پزشک می‌تواند از طریق این لوله ابزارش را وارد آندومتر کند و توده‌ها را بردارد. معمولاً پزشک بعد از برداشتن توده، آن را برای بررسی زیر میکروسکوپ قرار می‌دهد. گاهی نیز با خراشیدن دیواره‌های رحم، پولیپ‌ها را از رحم پاک‌سازی می‌کند که این عمل به کورتاژ مشهور است.
در‌نهایت جزء کوچکی از پولیپ برای بررسی دقیق‌تر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا از طبیعی بودن و غیر سرطانی بودن بافت آن اطمینان حاصل شود.
آیا برداشتن پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟
برداشتن پولیپ آندومتر خطرناک نیست و اگر ابعاد پولیپ بزرگ نباشد، عمل راحتی خواهید داشت. ممکن است بعد از عمل دردی مانند درد قاعدگی را تجربه کنید که با خوردن مسکن ساده برطرف خواهد شد. مراقبت‌های بهداشتی پس از عمل نیز الزامی است. ممکن است مقدار ترشحات و مخاط رحمی ۷ الی ۱۴ روز زیاد و ادامه داشته باشد و رنگ آن قهوه‌ای تیره خواهد بود.
نکته قابل‌توجه این است که حداقل سه روز بعد از عمل جراحی مقاربت جنسی نداشته باشید و با تجویز پزشک، جهت خونریزی از پماد نیترات نقره استفاده کنید. بیمار باید به این نکته نیز دقت کند که به‌هیچ‌وجه نباید از تامپون استفاده کند؛ اما حمام و دوش کوتاه بلامانع است. اگر مشکل و درد غیرقابل‌توجیه دارید، حتماً پزشک را در جریان قرار دهید. پزشک ممکن است مسکن‌هایی مانند پاراستامول تجویز کند.
عوارض خطرناک پشت گوش‌انداختن پولیپ آندومتر چیست؟
لازم به ذکر است که تشخیص درست و به‌موقع هر نوع بیماری در مراحل و زمان درمان آن مؤثر خواهد بود. اگر پولیپ در آندومتر را نیز پشت‌گوش بیندازید و به حال خود رها کنید، ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری برای شما در پی داشته باشد.
به‌طور‌کلی پولیپ در آندومتر درمان ندارد؛ ولی برای پاسخ به این سؤال که آیا پولیپ دهانه رحم خطرناک است و برای جلوگیری از پیامدهای ناگوار آن باید در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کرده تا ماهیت کامل آن مشخص شود.
شاید سؤال شما نیز باشد که پزشک متخصص برای تشخیص ماهیت پولیپ در آندومتر چه می‌کند؟ بعد از مراجعه به پزشک در اولین قدم معاینه فیزیکی انجام می‌شود و سؤال اولیه پزشک معمولاً راجع به تاریخچه قاعدگی شما خواهد بود.
شما موظف هستید تمام اتفاق‌های غیرعادی که تا کنون، تجربه کرده‌اید مثل خونریزی بیش از حد، لکه بینی در روزهایی که پریود نیستید ، خونریزی حین مقاربت جنسی، ترشحات بدبو و با رنگ غیرطبیعی را برای پزشک شرح دهید.
سؤال بعدی پزشک راجع به اقدام به بارداری شما خواهد بود؛ زیرا همان‌طور که گفته شد، پولیپ در آندومتر برای باروری مشکلاتی به دنبال دارد. در قدم آخر پزشک معاینه فیزیکی را انجام داده و به‌وسیله اسپکولوم، تست پاپ اسمیر از آندومتر می‌گیرد.
در صورت نیاز برای اطلاعات دقیق‌تر سونوگرافی لگنی، ام آی آر و یا بیوپسی واژینال برای بررسی بافت پولیپ انجام خواهد داد.
مزایای برداشتن به موقع پولیپ
همان‌طور که تا اینجای مقاله، تا حدودی فهمیدیم که چه زمانی پولیپ دهانه رحم خطرناک است و همچنین دریافتیم درصد کمی از پولیپ‌های آندومتر غیرطبیعی و بدخیم خواهند بود؛ به‌طوری‌که از بین هر هزار نفر ۲ تا ۱۵ نفر به پولیپ در آندومتر بدخیم دچار می‌شوند.
به‌طور‌کلی اگر پولیپ در آندومتر مدت‌زمان زیادی بماند ممکن است، رشد کند و بدخیم یا سرطانی شود. به همین دلیل برداشتن به‌موقع آن به‌سلامتی شما کمک خواهد کرد. بنابراین به‌منظور پیشگیری از هرگونه خطرات احتمالی، فراموش نکنید، حتی اگر علایمی ندارید، به طور منظم به پزشک متخصص مراجعه کرده و معاینات منظم و غربالگری خود را به‌موقع انجام دهید.
استفاده از روش‌هایی مثل روش‌های پاپ اسمیر و سونوگرافی لگنی به شما کمک خواهد کرد که بیماری و مشکلات التهابی پولیپ را در مراحل اولیه شناسایی کرده و از هرگونه خطرات احتمالی بدخیم شدن پولیپ در آندومتر جلوگیری کنید.
آیا خطر عود کردن و بازگشت پولیپ بعد از عمل وجود دارد؟
بیشتر پولیپ‌ها از نظر ظاهری توده‌هایی با ساقه‌های دراز با رنگ صورتی، قرمز روشن، بنفش، خاکستری مایل به سفید هستند و بافت آن‌ها اسفنجی و کمی صاف است. پولیپ‌ها معمولاً با روش هیستروسکوپی برداشته می‌شوند، با‌این‌حال در برخی موارد، خطر بازگشت مجدد پولیپ وجود خواهد داشت.
کسانی که قبلاً طی سال‌های گذشته پولیپ داشته‌اند.
- افرادی که ابعاد پولیپ آن‌ها بزرگ‌تر بوده است
- التهاب مزمن ایجاد شده در رحم
- ماندن ریشه پولیپ در رحم
- نامرئی‌بودن برخی پولیپ‌ها
به‌طور‌کلی اگر حین عمل جراحی پولیپ در آندومتر، پولیپ بدون هیچ دردسری برداشته شود و هیچ‌گونه التهابی در رحم ایجاد نشود، احتمال عود مجدد پولیپ بسیار کم است؛ ولی در مواردی که حین عمل جراحی، در رحم التهاب مزمن ایجاد می‌شود که به‌مرورزمان این التهاب سبب ایجاد مجدد پولیپ در رحم خواهد شد.
در برخی موارد نیز پزشک تمام پولیپ را بر می‌دارد؛ ولی ریشه آن همچنان باقی می‌ماند؛ در این صورت نیز خطر و ریسک رشد مجدد پولیپ وجود دارد. در بسیاری از موارد نیز برخی پولیپ‌ها نامرئی یا بسیار ریز هستند و پزشک فقط قادر است، پولیپ‌هایی که می‌بیند را خارج کند. در این صورت نیز با گذر زمان پولیپ‌های نامرئی بزرگ‌تر خواهند شد.
پس بعد از عمل نیز برای حفظ سلامتی خود، معاینه فیزیکی سالانه را فراموش نکنید.
آیا در زمان اقدام به بارداری پولیپ دهانه رحم خطرناک است؟
معمولاً هنگام بارداری داشتن پولیپ دهانه رحم خطرناک است و معمولی نیست و نباید این اتفاق بیفتد. همان‌طور که می‌دانید، وقتی زوجی قصد اقدام به بارداری دارند، باید پیش از آن به‌وسیله چکاپ از سلامت کامل مادر مطمئن شد و سپس به بارداری اقدام کرد.
در کل اگر با این احتمال کم در دوران بارداری دچار پولیپ رحم شدید جای نگرانی نیست؛ زیرا این پولیپ‌ها در ابتدا خیلی کوچک هستند و علائمی ندارند.
با‌این‌حال برخی پزشکان متخصص برای پولیپ‌های که در قسمت زیرین دهانه رحم قرار دارند توصیه می‌کنند، برداشته شوند و برخی دیگر از پزشکان متخصص عمل جراحی آندومتر حین بارداری را توصیه نمی‌کنند. برداشتن پولیپ در دوران بارداری به سه مورد بستگی دارد. ازجمله:
- اندازه پولیپ
- مکان قرارگیری پولیپ
- وضعیت جسمانی جنین و مادر
سخن پایانی
در این مقاله به این سؤال پرتکرار که آیا پولیپ دهانه رحم خطرناک است و چه زمانی پولیپ رحم خطرناک است پاسخ داده شد و دریافتیم که پولیپ در آندومتر در اکثر مواقع خوش‌خیم بوده و احتمال سرطانی بودن و خطرات پولیپ در آندومتر تنها کمتر از یک درصد است.
به هر روی بانوان باید غربالگری ماهانه را فراموش نکنند. باتوجه‌به اهمیت به‌موقع مراجعه به پزشک مربوطه، انجام معاینات منظم لگن و رحم به‌وسیله سونوگرافی یا آزمایش‌های دیگر مثل پاپ اسمیر بهترین راه برای تشخیص سریع و به‌موقع پولیپ در آندومتر و درمان‌های مربوطه است. پزشک زنان و زایمان قادر است با چکاپ منظم بانوان از هرگونه خطرات احتمالی پیشگیری کند.
