بسیاری از زنان از عفونت واژن رنج میبرند و این مسئله مشکلات زیادی را به همراه دارد، از جمله این مشکلات مشکل دفع ادرار، احساس درد در شکم و پهلو، احساس ناراحتی و احساس درد حین داشتن رابطه جنسی است. سوالات زیادی درباره عفونت واژن از سوی زنان مطرح میشود، از جمله اینکه آیا عفونت واژن تاثیری بر باروری دارد، آیا عفونت واژن باعث ناباروری میشه. عدم درمان به موقع و مزمن شدن عفونت‌های واژن می‌تواند خطرات جدی مانند مشکلات باروری و حتی نازایی به علت چسبندگی‌هایی ایجاد شده در لوله‌های رحم داشته باشد. بهترین دکتر متخصص عفونت زنان در تهران معتقد است که عفونت تنها دلیل نازایی در زنان نیست اما یکی از دلایل عمده آن بشمار می‌رود.
فهرست مطالب
عفونت واژن و ناباروری
اغلب زنان حداقل یک دوره به عفونت‌های واژینال و رحمی مبتلا شده‌اند. این عفونت‌ها با ویژگی‌هایی مانند بوی بد و ترشحات غیر طبیعی همراه است.
عفونت‌های واژن با وجود اینکه در زنان شایع هستند ولی متاسفانه به علل مختلف تشخیص و درمان صحیح و به موقع آن مورد غفلت قرار می‌گرد، در صورت تکرار عفونت و عدم دریافت درمان مناسب عاملی که باعث عفونت واژن میشود از دهانه رحم و رحم پیشروری کرده و به لوله‌های رحمی و تخمدان میرسد و باعث مشکلاتی در باروری میشود که در این مقاله به آن می‌پردازیم.
عفونت واژن یکی از شایع ترین بیماری‌های زنان است که بسیاری از افراد در طول زندگی به آن مبتلا میشوند. مهمترین علامت‌های آن خارش و تشرح واژن و در بعضی مواقع با درد در ناحیه واژن است.
یکی از علت‌های اصلی عفونت واژن ایجاد تغییر در تعادلات طبیعی هورمون و باکتری‌های واژن میباشد که با روش‌های مختلف درمان می‌توان آن را کنترل نمود و در صورت درمان نشدن عفونت واژن باعث ناباروری میشه در ادامه مقاله به طور کامل به این موضوع خواهیم پرداخت.
انواع عفونت واژینال
عفونت واژن مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر دارای انواع مختلفی میباشد که برخی از رایج‌ترین آنها عبارت میباشد از:
واژینوز باکتریال
می‌توان گفت از اصلی‌ترین ویژگی‌های این عفونت، این است که سطح طبیعی باکتری موجود در واژن را تغییر داده که همین تغییر باعث رشد و بیشتر شدن بیش از اندازه این باکتری‌ها در واژن شود. علائم این نوع از عفونت شامل ترشحات همراه با بوی بسیار بد و به رنگ سفید و خاکستری است.
عفونت قارچی
نوع دیگر از عفونت‌های واژن عفونت قارچی واژن است؛ که با نام کاندیدا آلبیکانس شناخته شده است. قارچ کاندیدا علت اصلی عفونت واژن بشمار می‌رود که باید کامل درمان شود. از علائم این عفونت می‌توان به خارش و ترشحات سفید رنگ و پنیری شکل اشاره کرد. در صورت درمان نشدن در طولانی مدت می‌تواند خطرات ناباروری را ایجاد کند.
تریکومونیازیس
تریکومونیازیس از عفونت‌های رایجی که در زنان به وجود می‌آید. یکی از عواملی که باعث ایجاد این عفونت و حتی اصلی‌ترین عامل آن تماس جنسی است. اگر در رابطه جنسی بهداشت را رعایت نکنید ممکن است به این عفونت دچار شوید. از نشانه‌های این عفونت وجود ترشحات زرد یا سبز رنگ در واژن میباشد.
عوامل زمینه ساز عفونت واژن
محیط واژن دارای اسیدیته مشخص است ، که این اسیدیته مانع از افزایش عوامل بیماری زا مثل باکتری و قارچ میشود. عواملی مانند استفاده از شوینده‌های نامناسب، اسیدیته واژن را تغییر داده و منجر به از بین رفتن باکتری‌های مفید در واژن میشوند.
در این صورت عوامل بیماری‌زا شروع به رشد می‌کنند و منجر به ایجاد عفونت واژن میشود و از علل های دیگری باعث عفونت واژن میشود :
⦁ عفونت ادراری: از مهمترین دلایلی که باعث ایجاد عفونت مهبل میشود، میکروب‌ها و باکتری‌هایی هستند که مجاری ادراری را آلوده کرده و به واژن منتقل می‌کنند.
⦁ سیستم ایمنی ضعیف: هنگامی که سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود، قارچ‌ها و باکتری‌های مقاومتی بر روی دستگاه تولید مثل زنان تاثیر می‌گذارد و در نتیجه واژن به ویروس‌های عفونی و عفونت آلوده میشود.
⦁ داشتن رابطه جنسی پر خطر: رعایت نکردن بهداشت در روابط جنسی و داشتن رابطه جنسی با افراد متعدد از جمله دلایلی است که منجر به عفونت واژن میشود به طوری که حتی این عفونت می‌تواند شما را از داشتن فرزند محروم کند.
⦁ رعایت نکردن بهداشت در دوران قاعدگی: رعایت بهداشت شخصی در این دوران تاثیر زیادی در پیشگیری از عفونت‌های زنانه دارد. جایگزین کردن کاپ قاعدگی به جای پدهای بهداشتی و تعویض سریع و به موقع نوار بهداشتی می‌تواند منجر به افزایش سلامت جنسی شما شود.
در کل باید علاوه بر عارضه ناباروری عارضه های دیگری هم دارد که در زنان باردار عفونت باکتریایی، علامت دار با زایمان زودرس و نوزادان کم‌وزن همراه است. داشتن رابطه‌ی جنسی در زمان عفونت واژن و یا ابتلا به التهاب واژن می‌تواند نشانه‌های این عارضه را وخیم‌تر کند.
اگر منبع عفونت، عوامل قابل انتقال از طریق داشتن رابطه جنسی باشد، به راحتی می‌تواند به شریک جنسی شما منتقل شود و او را هم به عفونت آلوده کند. همچنین ممکن است احتمال ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند ابتلا به HIV، نازایی، التهاب لگنی و سقط جنین از عوارض عفونت واژینال باشد.
راه‌های درمان و پیشگیری از عفونت واژن و ناباروری چیست؟
⦁ به پزشک متخصص مراجعه کنید: مراجعه شما به پزشک بستگی به این دارد که به چه نوعی از عفونت واژن مبتلا شده اید. در کل عفونت‌ها به دو دسته تقسیم میشود:
⦁ عفونت ساده: عفونت ساده یعنی شدت علائم کم یا متوسط است، بیمار گاها مبتلا شده نه به صورت دوره‌های طولانی مدت و مکرر، باردار نباشد و دیابت هم نداشته باشد. در این صورت می‌توان برای درمان، برای گرفتن داروهای بدون نسخه به داروخانه مراجعه کرد.
⦁ عفونت غیر ساده: به طور کلی زمانی که وولو یا دهانه واژن قرمز رنگ و ملتهب باشد و حتی گاهی ممکن است کلیتوریس هم ملتهب باشد و یا فیشر یا همان ترک پوستی هم وجود داشته باشد؛ علائم عفونت شدید است.
در این صورت برای درمان باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. زمانی که ترشحات شما با بوی بسیار بدی همراه باشد و یا در ناحیه واژن خود دچار خارش شدید شوید، بدون شک به عفونت واژن مبتلا گشته‌اید و برای این که شدت آن را کاهش دهید و آن را درمان کنید، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر شما قبلا به عفونت‌های واژن دچار شده‌اید، باید به طور منظم نزد پزشک بروید تا شما را معاینه کند. اگر شرکای جنسی زیادی داشته‌اید و یا اینکه با فرد جدید رابطه برقرار کرده‌اید، امکان دارد به بیماری‌های مقاربتی و یا عفونت واژن مبتلا شوید، بر همین اساس بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کنید تا پیشگیری‌های لازم را برای درمان شما انجام دهد تا از خطر ناباروری جلوگیری شود.
از جمله داروهایی که برای درمان عفونت واژنینال تجویز میشود عبارت است از:
برای درمان عفونت باکتریایی از قرص مترونیدازول، کرم یا ژل کولینامایسین تجویز شود.
قرص‌های مترونیدازول یا تینیدازول برای عفونت تریکومونیا تجویز میشود.
کرم‌ها یا قرص‌های استروئیدی برای آتروفی واژینال تجویز میشوند.
اگر عفونت شما ناشی از سایر موارد، از جمله صابون است، پزشک شما یک محصول دیگری را توصیه می‌کند تا منجر به تحریک نشود.
به طوری کلی باید گفت پیشگیری یکی از بهترین راه درمان است در ادامه چند نکته برای پیشگیری از عفونت واژن بیان کرده‌ایم:
از محصولات معطر مثل صابون‌های معطر، شوینده‌های معطر، دستمال‌های بهداشتی معطر مخصوص بانوان استاده نکنید. جهت شستشو آب و صابون معمولی بدون عطر کفایت می‌کند.
اگر از صابون‌ها و محصولات معطر استفاده می‌کنید و علامتی از عفونت و مشکل ندارید؛ ضرورتی ندارد که روند خود را تغییر دهید. این موارد تنها توصیه است و بدن همه افراد یکسان نیست.
از دوش استفاده نکنید. دوش در واقع عمل وارد کردن آب با فشار زیاد درون واژن برای تمیز کردن است و کاری که در نهایت می‌کند این است که باکتری‌های مفید را نیز شسته و خارج می‌کند و به قارچ اجازه رشد بیش از حد می‌دهد.
پرهیز از رابطه جنسی غیر بهداشتی، منظور برقرار کردن رابطه آنال و بلافاصله بعد از آن رابطه واژینال است. چون این کار باعث انتقال میکروب‌هایی که به طورطبیعی در واژن نیستند، از مقعد به واژن میشود.
این کار قارچ‌هایی که به طور طبیعی در روده زندگی می‌کنند را به واژن انتقال داده و باعث بروز انواع عفونت واژینال، همراه ترشحات غیری عادی میشود.
⦁ هنگام پاک کردن یا خشک نمودن بدن با دستمال ابتدا قسمت جلویی و سپس مقعد را تمیز کنید. اگر به ساختمان بدن نگاه کنیم مقعد بسیار به ورودی واژن نزدیک است و اگر بدن را از قسمت جلو به سمت پشت تمیز کنیم می‌توانیم از انتقال باکتری‌ها و قارچ‌ها با منشا روده‌ای به واژن جلوگیری کنیم.
از استفاده غیر ضروری آنتی بیوتیک‌ها نیز پرهیز کنید، همیشه طبق نظر پزشک که آیا استفاده ازآنتی بیوتیک درست است یا خیر عمل کنید.
از پوشیدن لباس‌های بسیار تنگ پرهیز کنید، چون گاهی اوقات این عامل می‌تواند محیط مرطوب و همراه عرق خارج از واژن ایجاد کند.
⦁ در عفونت مکرر واژن از شوینده‌های پودری حاوی عوامل بایولوژیکی پرهیز کنید و از جایگزین‌های غیربایو استفاده کنید. زیرا تفاوت در این است که شوینده‌های حاوی مواد فعال زیستی آنزیمی جهت از بین بردن آلودگی‌ها دارند که می‌تواند برای بعضی از خانم‌ها در اطراف وولو آزاردهنده باشد و با جایگزین کردن آن با نوع غیر زیستی احساس ناراحتی کمتری داشته باشند.
عفونت‌های پدیدآورنده ناباروری کدامند؟
واژن محیطی است که به دلایلی می‌تواند محل بسیار مناسبی برای رشد انواع عوامل عفونی نظیر ویروس‌ها، مخمرها، قارچ‌ها و باکتری باشد. موضوعی که بیشتر با ناباروری می‌تواند در ارتباط باشد عفونت‌هایی است که از ناحیه واژن، از طریق دهانه رحم و رحم صعود می‌کند و به لوله‌های تخمدان میرسد.
این عفونت‌ها در صورت مزمن شدن می‌تواند با چسبندگی‌های جدی و یا حتی ناباروری‌های همیشگی همرا شود. مهمترین و اصلی ترین عفونت‌هایی که در زنان با ناباروری همراه هستند به شرح زیر میباشد:
⦁ مورد اول بیماری‌های التهابی لگن یا PID است. PID ها علل مختفی دارند از مهمترین عللی که باعث بیماری مزمن التهابی لگن میشود، عفونت‌های منتقله از راه جنسی و در راس آنها ابتلا به گونوره آ،گونوک یا سوزاک و ابتلا به کلامیدیا است؛ که باکتری‌هایی هستند که از طریق مقاربت جنسی متقل میشوند، معمولا همراه هم به وجود می‌آیند و همراه باهم، باید درمان شوند و تا درمان کامل نیز باید از رابطه جنسی پیشگیری شود.
یکی دیگر از دلایل عفونت مزمن التهابی لگن در زنان این است که، معمولا زنان از دوش‌های واژینال، ژل‌های شستشوی زنانه زیاد استفاده می‌کنند و یا با صابون، شاپو یا مواد معطر ناحیه تناسلی را آغشته می‌کنند. استفاده بیش از حد از این مواد تعادل محیط واژن را بهم میزند و باعث میشود عوامل آسیب رسان و یا عفونت زا بیشتر از عوامل غیر آسیب رسان و عوامل طبیعی رشد کند و همچنین از طریق دهانه رحم و رحم صعود کند و منجر به بروز مشکلاتی در لوله‌های رحمی و تخمدان‌ها شود.
در مجموع این عفونت‌ها هستند که با رسیدن به لوله‌های رحمی باعث ایجاد التهاب در دیواره آنها میشوند و لوله رحمی تنگ خواهد شد و مانع انتقال تخمک از تخمدان به لوله‌های رحمی میشود، با ایجاد این مشکلات تنگی، التهاب، انسداد یا چسبندگی‌های ثانویه عمل لقاح در لوله‌های رحمی درست انجام نمی‌شود و به این ترتیب زنان در معرض مشکلات جدی باروری از جمله نازایی و ناباروری‌های طولانی مدت قرار می‌گیرند و یا اینکه ریسک بارداری خارج از رحم هم در آنها افزایش پیدا می‌کند. همه این موارد منجر میشود که فرد نتواند یک بارداری طبیعی که با تولد یک نوزاد همراه است را تجربه کند.
⦁ عفونت ژنیکوکسی: این نوع عفونت نوعی بیماری جنسی محسوب میشود و به دلیل مقاربت ناسالم منتقل خواهد شد. زنانی که به این عفونت دچار میشوند حتی اگر بتوانند باردار شوند احتمال دارد که این بیماری را در حین زایمان به فرزندان خود منتقل کنند.
عفونت ژنیکوکسی یکی از عفونت‌هایی است که باعث ناباروری خواهد شد. اگر این نوع از عفونت به لوله‌های فالوپ و رحم گسترش یابد می‌تواند به شکلی جدی منجر به ناباروری شود و حتی احتمال آلودگی به ویروس ایدز را نیز افزایش می‌دهد.
⦁ عفونت کلامیدیا: این نوع از عفونت دهانه رحم را درگیر می‌کند و باعث میشود که با گسترش عفونت، لگن نیز درگیر آن بشود. در صورت مبتلا شدن زنان به این بیماری و بهبودی ، امکان درگیری دوباره با این عفونت همچنان وجود دارد.
این عفونت در صورت عدم درمان موجب ناباروری در زنان خواهد شد و اگر فردی که مبتلا به این عفونت است بارور شود احتمال زایمان زودرس در او افزایش خواهد یافت.
آیا مصرف قرص مترونیدازول منجر به ناباروری میشود؟
این دارو به صورت قرص، ژل واژینال، ژل، کرم، شیاف یا شربت در دسترس است. عوارض جانبی مصرف مترونیدازول شامل: استفراغ، حالت تهوع، یبوست، ناراحتی یا گرفتگی معده، دهان خشک، سردرد، خارش یا ترشح واژن، از دست دادن اشتها و.. میباشد. فقط با نسخه پزشک قرص مترونیدازول را می‌توان تهیه کرد.
همانطور که گفته شد یکی از کاربردهای قرص مترونیدازول برای درمان عفونت‌های واژن است. همچنین از قرص مترونیدازول به عنوان یک درمان ترکیبی استفاده میشود. قرص مترونیدازول اثر قرص‌های پیشگیری از بارداری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اثر آن را کمتر می‌کند؛ همچنین مصرف این دارو تاثیری بر عقب افتادن زمان قاعده گی ندارد.
نکته قابل توجه در این است که این دارو می‌تواند باروری مردان را تحت تاثیر قرار دهد؛ و حداقل باید دو هفته از مصرف این دارو گذشته باشد تا بتوان برای بارداری اقدام کرد. به طور کلی مصرف مترونیدازل برای رفع عفونت واژن ضروری است.
سخن پایانی
مشکلات ناحیه ژنیتال انواع متفاوتی دارد و هر کدام، نشانه‌های خاص خود را به دنبال دارد. در این بین، عفونت‌های زنانه و یا همان عفونت واژن از شایع‌ترین بیماری‌های زنانه محسوب میشود و در حالت حاد می‌تواند منجر به عفونت رحم شود.
در عفونت واژن، قوام، رنگ، حجم و بوی ترشحات واژینال تغییر می‌یابد. در هر نوع عفونتی این تغییرات متفاوت است و به همین علت هم روش‌های درمانی با توجه به تشخیص نوع عفونت متفاوت خواهد بود. یکی از عارضه‌های عفونت واژن ناباروری بود و در این مقاله به این موضوع که عفونت واژن باعث ناباروری میشه پرداختیم.
علیرغم این اطلاعات داده شده بعلت خطرات ناشی از خود درمانی یا بی خیالی و احتمال پیشرفت بیماری خطرناک زمینه‌ای و ایجاد عوارض ناگوار پایدار، پزشکان حاذق و مجرب در مجموعه ما می‌توانند شما را در تشخیص و درمان دقیق بیماری‌تان و جلوگیری از وقوع عواقب ناگوار مشکلتان یاری دهند. بنابراین به مراکز درمانی مورد نظر مراجعه کنید.
