ارزانترین و متداولترین شیوه تشخیص و پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم، تست غربالگری پاپ است. در این روش، بافت ناحیه دهانه رحم بیمار خراشیده میشود و نمونه از نظر وجود سلولهای غیرطبیعی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار میگیرد. در صورت مشکوک بودن تست پاپ اسمیر ممکن است پزشک آزمایش را تکرار کند. از همین رو تفسیر پاپ اسمیر به اندازه خود تست حائز اهمیت است.
فهرست مطالب
- تست پاپ چیست و آیا مشکوک بودن تست پاپ ضرر دارد ؟
- چه کسانی باید تست غربالگری پاپ انجام دهند؟
- هر چند وقت یکبار باید آزمایش غربالگری پاپ داد؟
- آمادگیهای لازم برای انجام تست پاپ
- در حین انجام تست پاپ چه اتفاقی میافتد؟
- مشکوک بودن تست پاپ اسمیر چگونه تفسیر میشود؟
- مشکوک بودن تست پاپ اسمیر به چه معناست؟
- مشکوک بودن تست پاپ اسمیر در بیمارستان؟
- آیا استرس میتواند باعث مشکوک بودن تست پاپ اسمیر شود؟
- آیا وجود عفونت در تست پاپ اسمیر باعث مشکوک بودن آن میشود؟
- پرسشهای متداول
- سخن پایانی
تست پاپ چیست و آیا مشکوک بودن تست پاپ ضرر دارد ؟
آزمایش پاپ اسمیر (Pap smear) که به آن تست پاپ نیز میگویند، یک روش غربالگری برای تشخیص سرطان دهانه رحم است. با استفاده از این تست، وجود سلولهای پیش سرطانی یا سرطانی روی دهانه رحم (cervix) تشخیص داده میشود.
در این روش، سلولهای دهانه رحم به آرامی تراشیده میشوند و سپس نمونه برداشته شده در آزمایشگاه از نظر رشد غیرطبیعی سلولها بررسی میشود. این روش معمولا در مطب پزشک انجام میشود.
اگرچه ممکن است انجام این روش با کمی ناراحتی برای بیمار همراه باشد، اما غالبا باعث ایجاد درد طولانی مدت در شخص نمیشود. در صورت مشکوک بودن تست پاپ اسمیر، پزشک اقدام به معاینه و تجویز آزمایشهای تکمیلی خواهد کرد.
در ادامه به این پرسش پاسخ میدهیم که آیا مشکوک بودن تست پاپ ضرر دارد یا خیر.
چه کسانی باید تست غربالگری پاپ انجام دهند؟
انجمن سرطان آمریکا توصیه میکند که خانمها تست پاپ اسمیر را باید از سن 25 سالگی آغاز کنند. با این حال برخی از زنان ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان یا عفونت باشند. بنابراین اگر یکی از موارد زیر شامل حال شما میشود، نیاز به انجام تستهای مکرر و با فواصل زمانی کوتاهتر خواهید داشت:
- مبتلا به ایدز (HIV) هستید.
- سیستم ایمنی بدن شما در اثر شیمی درمانی یا پیوند عضو تضعیف شده است.
اگر شما بیش از 25 سال سن دارید و تا به حال پاپ اسمیر با نتیجه غیر طبیعی نداشتهاید، میتوانید با پزشک خود در این مورد صحبت کنید که آیا میتوانید هر 5 سال یک بار تست را به صورت ترکیبی همراه با غربالگری ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) انجام دهید یا خیر.
دستورالعملهای معتبر فعلی پیشنهاد میکنند که افراد بین 25 تا 65 سال باید هر 5 سال یکبار آزمایش HPV را انجام دهند. اما در صورت مشکوک بودن تست پاپ اسمیر قبلی، انجام تست غربالگری در فواصل زمانی کوتاه تر مورد نیاز است.
اچ پی وی (HPV) ویروسی است که باعث ایجاد زگیل میشود و احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم را افزایش میدهد. بنابراین اگر HPV دارید، ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم باشید.
پس از انجام تست، نمونه جهت بررسی بیشتر از نظر وجود یا عدم وجود سلولهای غیرطبیعی به آزمایشگاه ارسال میشود. در صورتی که سلول غیر طبیعی مشاهده نشود، جواب آزمایش منفی گزارش میشود. اما در صورت مشکوک بودن تست پاپ اسمیر، وجود سلول های غیر طبیعی در نتیجه آزمایش گزارش میشود. در صورتی که نتیجه تست پاپ شما مشکوک باشد، نباید تصور کنید که به سرطان مبتلا شدهاید. ممکن است تست مشکوک پاپ اسمیر ناشی از وجود سلولهای پیش سرطانی یا ابتلا به ویروس HPV باشد. پزشک در این موارد اقدام به معاینه دقیق تر یا تکرار آزمایش در دورههای زمانی کوتاه تر خواهد کرد.
پزشکان توصیه میکنند که تمام زنان بین 21 تا 65 سال، متناسب با شرایطی که دارند اقدام به انجام تستهای دورهای پاپ اسمیر کنند. در صورتی که وجود سلولهای غیر طبیعی دهانه رحم زود تشخیص داده شود، درمان بیماری با کمترین عارضه و هزینه انجام خواهد شد. اما در صورتی که سلولهای غیر طبیعی به سلولهای سرطانی تبدیل شده و به بافتهای اطراف سرایت کنند، طول درمان و هزینههایی که بیمار متحمل میشود به مراتب افزایش پیدا میکند.
هر چند وقت یکبار باید آزمایش غربالگری پاپ داد؟
اینکه هر چند وقت یکبار نیاز به انجام آزمایش پاپ اسمیر دارید، به عوامل مختلفی از جمله سن و ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم ربط دارد. به عنوان یک قاعده کلی میتوان موارد زیر را در مورد دورههای پاپ اسمیر عنوان کرد:
- زیر 21 سال: نیازی به انجام تست نیست
- بین 21 تا 29 سال: هر 3 سال یک بار
- بین 30 تا 65 سال: هر سه سال یک بار؛ یا یک تست HPV هر 5 سال یک بار؛ یا یک تست پاپ همراه با تست HPV هر 5 سال یک بار
- 65 سال و بیشتر: احتمالا دیگر نیازی به انجام تست غربالگری وجود ندارد. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
به خاطر داشته باشید که این توصیه ها برای زنانی مطرح شده است که دهانه رحم در بدن آنها وجود دارد. بنابراین زنانی که عمل هیسترکتومی و برداشت دهانه رحم را انجام دادهاند و همچنین سابقه ابتلا به سرطان دهانه رحم ندارند، نیازی به انجام تست غربالگری ندارند.
آمادگیهای لازم برای انجام تست پاپ
پیش از هر چیز از یک متخصص زنان وقت بگیرید. انجام تست پاپ را با پزشک مطرح کنید. برخی از بیمهها هزینههای انجام تست پاپ را پوشش میدهند.
اگر در زمان مراجعه به پزشک در دوره قاعدگی قرار دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد که در زمان دیگری مراجعه کنید. انجام آزمایش پاپ اسمیر در دوران قاعدگی ممکن است دقت نتایج را کاهش دهد.
سعی کنید در روز قبل از انجام تست از داشتن رابطه جنسی، دوش گرفتن و استفاده از محصولات اسپرم کش خودداری کنید، زیرا این موارد می توانند باعث مشکوک بودن تست پاپ اسمیر به علت اختلال در نتیجه تست خواهد شد.
در بیشتر موارد، انجام آزمایش پاپ در 24 هفته اول بارداری بی خطر است. پس از این مدت انجام تست ممکن است دردناک تر باشد. همچنین تا 12 هفته پس از زایمان ممکن است نتایج تست پاپ دقیق نباشد. بنابراین برای انجام تست حداقل تا 12 هفته پس از زایمان باید صبر کنید.
توصیه میکنیم در طول مدتی که پزشک متخصص اقدام به انجام تست میکند آرام بمانید و نفسهای عمیق بکشید تا کار هر چه راحت تر انجام شود. برای اینکه تست پاپ هر چه راحتتر انجام شود و تجربه خوبی از انجام این تست داشته باشید، این چند توصیه را به کار بگیرید:
- لباس گرم بپوشید.
- در طول انجام تست به چیزی فکر کنید که حواس شما را پرت کند.
- روی تنفس خود تمرکز کنید.
- قبل از تست، بدن خود را آرام کنید.
- با پزشک خود ارتباط کلامی برقرار کنید.
- پیش از تست یک داروی مسکن مصرف کنید.
در حین انجام تست پاپ چه اتفاقی میافتد؟
اگر چه ممکن است انجام تست پاپ باعث کمی درد و ناراحتی در شخص شود، اما خوشبختانه خیلی سریع انجام میشود. در طول این عمل، روی میز معاینه به پشت دراز میکشید و پاهایتان را باز میکنید.
پاها بر روی تکیه گاههایی به نام رکاب قرار میگیرند. پزشک وسیلهای به نام اسپکولوم را وارد واژن شما میکند. این دستگاه دیوارههای واژن را باز نگه میدارد و دسترسی پزشک به دهانه رحم را فراهم میکند.
پزشک نمونه کوچکی از سلولها را از دهانه رحم شما میتراشد. برای برداشتن نمونه چند روش مختلف وجود دارد:
- برخی از پزشکان از ابزاری به نام اسپاتول (spatula) استفاده میکنند.
- برخی از اسپاتول و برس (brush) استفاده می کنند.
- بعضی از پزشکان از دستگاهی به نام سیتوبراش (cytobrush) استفاده میکنند که ترکیبی از اسپاتول و برس است.
اکثر زنان در حین خراشیدن سلولها، سوزش و فشار خفیفی احساس میکنند. پس از برداشتن نمونه، سلولهای دهانه رحم شما به آزمایشگاه فرستاده میشود تا از نظر وجود سلولهای غیرطبیعی مورد آزمایش قرار گیرد.
پس از انجام آزمایش ممکن است هنوز کمی ناراحتی یا گرفتگی احساس کنید که به زودی برطرف خواهد شد. همچنین ممکن است بلافاصله پس از آزمایش، خونریزی خفیف واژینال را تجربه کنید. در هر صورت اگر ناراحتی یا خونریزی تا چند روز بعد از آزمایش ادامه داشت، به پزشک خود اطلاع دهید.
مشکوک بودن تست پاپ اسمیر چگونه تفسیر میشود؟
آزمایش پاپ اسمیر میتواند دو نتیجه داشته باشد: طبیعی یا غیر طبیعی.
-
پاپ اسمیر طبیعی
اگر نتیجه تست غربالگری شما طبیعی است، به این معنا است که هیچ سلول غیر طبیعی در آزمایشگاه شناسایی نشده است. گاهی اوقات نتیجه طبیعی را منفی نیز میگویند. اگر نتیجه تست شما طبیعی است، احتمالا تا سه سال دیگر نیازی به تکرار آزمایش پاپ اسمیر نخواهید داشت.
-
پاپ اسمیر غیر طبیعی
اگر نتایج آزمایش غیرطبیعی باشد، لزوما به این معنی نیست که شما سرطان دارید. مشکوک بودن تست پاپ اسمیر به این معناست که سلولهایی غیر طبیعی روی دهانه رحم شما وجود دارد که میتوانند پیش سرطانی باشند. سلولهای غیرطبیعی در چند دسته مختلف تقسیم بندی شدهاند:
- بی نظمی
- خفیف
- در حد متوسط
- دیسپلازی شدید
- کارسینوم درجا
سلولهای غیرطبیعی خفیف تر، از ناهنجاریهای شدید شایع تر هستند. آزمایش پاپ اسمیر بسیار دقیق است. غربالگری منظم، میزان سرطان دهانه رحم و مرگ و میر ناشی از آن را تا حداقل 80 درصد کاهش میدهد. ممکن است انجام تست با کمی درد و ناراحتی همراه باشد اما به خاطر داشته باشید که سلامت شما را تضمین میکند.
مشکوک بودن تست پاپ اسمیر به چه معناست؟
در اغلب موارد، نتیجه غیر طبیعی در آزمایش پاپ اسمیر به این معنا است که در دهانه رحم یک سری تغییرات سلولی ناشی از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد شده است.
این بیماری شایع ترین عفونت مراقبتی است و میتواند با سرطان دهانه رحم مرتبط باشد. تغییرات سلولی دهانه رحم ناشی از ویروس HPV میتواند از نوع خفیف، متوسط یا شدید باشد. بنابراین وجود عفونت در تست پاپ اسمیر و نتیجه آن تاثیرگذار است.
سایر انواع عفونتهایی که توسط باکتریها، مخمرها یا تک یاختهها ایجاد میشوند، گاهی اوقات منجر به تغییراتی جزئی در نتیجه تست پاپ به نام سلولهای سنگفرشی آتیپیک میشوند. به هر حال در صورت مشکوک بودن تست پاپ اسمیر، پزشک ممکن است موارد زیر را به شما توصیه کند:
- تعداد دفعات انجام آزمایش پاپ اسمیر را افزایش دهید.
- با روشی به نام کولپوسکوپی، بافت دهانه رحم شما را با دقت بیشتری ببیند.
در روش کولپوسکوپی، پزشک با استفاده از بزرگنمایی تصویر و تحت تابش نور اقدام به معاینه بافتهای واژن و دهانه رحم میکند. در برخی موارد ممکن است پزشک با روشی به نام بیوپسی اقدام به برداشتن نمونهای از بافت دهانه رحم کند.
مشکوک بودن تست پاپ اسمیر در بیمارستان؟
اکثر نتایج غیر طبیعی تست پاپ اسمیر جای نگرانی ندارد. بیشتر زنان حداقل یک نتیجه آزمایش غیر طبیعی پاپ اسمیر در طول زندگی خود خواهند داشت. به طور کلی حدود 5 درصد از تمام آزمایشات پاپ اسمیر بعنوان غیر طبیعی تلقی میشوند.
بنابراین نتیجه غیرطبیعی جای نگرانی ندارد و به این معنا نیست که شما سرطان دهانه رحم دارید، اما پیگیری برای اطمینان از سلامتی از اهمیت زیادی برخوردار است.
ممکن است به هر دلیلی در بیمارستان بستری باشید و پزشک برای شما انجام تست پاپ را تجویز کرده است. این تست برای بسیاری از بیماران بستری در بخش زنان که مشکلاتی مثل خونریزی غیر طبیعی دارند تجویز میشود.
در صورت مشکوک بودن تست پاپ اسمیر در بیمارستان، اقدامات تشخیصی و درمانی بعدی را میتوان بلافاصله بعد از تست در همان بیمارستان انجام داد.
آیا استرس میتواند باعث مشکوک بودن تست پاپ اسمیر شود؟
تحقیقات جدید نشان داده اند که استرس میتواند در ایجاد سرطان دهانه رحم نقش داشته باشد. بنابراین استرس میتواند با نتایج غیر طبیعی پاپ اسمیر مرتبط باشد. با این حال کارشناسان میگویند که این یافتهها هنوز مقدماتی هستند و برای نتیجه گیری در این مورد هنوز زود است.
بیشتر زنان در مقطعی از زندگی خود به ویروس HPV مبتلا میشوند. اما بدن 90 درصد از زنان این ویروس را بدون هر گونه علائمی از بین میبرد. بنابراین افرادی که دچار ضعف ایمنی هستند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشند.
مطالعات نشان دادهاند که استرس میتواند یکی از عوامل کاهنده ایمنی بدن و ایجاد اختلال در توانایی بدن در مقابله با عفونتها و ویروسها است. بنابراین استرس میتواند با تضعیف پاسخ ایمنی بدن، احتمال ابتلا به ویروس HPV و در نتیجه مشکوک بودن تست پاپ اسمیر را افزایش دهد.
آیا وجود عفونت در تست پاپ اسمیر باعث مشکوک بودن آن میشود؟
در صورت وجود عفونت در تست پاپ اسمیر باید گفت اگر به بیماری واژینوز باکتریایی مبتلا شوید، تعادل ناحیه به هم میخورد. این عارضه قابل درمان است، اما در صورت وجود میتواند باعث شود نتیجه تست پاپ غیر طبیعی اعلام شود. به خاطر داشته باشید که این بیماری اگر درمان نشود میتواند به مشکلات جدیتری ختم شود.
پرسشهای متداول
-
علائم وجود سلول غیر طبیعی دهانه رحم چیست؟
معمولا تا زمانی که سلولهای غیرطبیعی دهانه رحم سرطانی نشدهاند و به بافت مجاور حمله نکردهاند علائمی ظاهر نمیشود.
شایعترین علامت خونریزی غیرطبیعی است که بین دورههای قاعدگی شروع و متوقف میشود. خونریزی ممکن است پس از آمیزش جنسی، دوش گرفتن یا معاینه لگن نیز اتفاق بیفتد.
-
آیا وجود کیست میتواند در آزمایش غربالگری پاپ نشان داده شود؟
کیست تخمدان ممکن است در زمان معاینه لگن و انجام تست پاپ اسمیر تشخیص داده شود. با این حال برای تشخیص دقیق ممکن است نیاز به آزمایشهای تکمیلی مثل آزمایش خون، سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی باشد.
-
تست پاپ اسمیر معمولا چقدر طول میکشد؟
تست پاپ در مطب پزشک انجام میشود و حدود 10 تا 20 دقیقه طول میکشد. معمولا فقط در زمان تراشیدن سلولهای دهانه رحم کمی احساس درد و فشار خواهید کرد.
-
بعد از انجام آزمایش غربالگری پاپ چه کارهایی را نباید انجام داد؟
اگر خونریزی دارید از رابطه جنسی خودداری کنید. به مدت 2 تا 3 روز بعد از آزمایش پاپ اسمیر از تامپون استفاده نکنید. فشار اضافی ممکن است باعث شروع مجدد یا تشدید خونریزی شود.
-
آیا تست پاپ اسمیر میتواند باعث پریود شدن شود؟
تست غربالگری دهانه رحم نباید بر چرخه قاعدگی شما تاثیر بگذارد و زمان عادت ماهیانه شما را تغییر دهد. با این حال کمی خونریزی یا لکه بینی در چند ساعت اول پس از انجام پاپ اسمیر بسیار رایج است.
اما خونریزی شدید بعد از پاپ اسمیر طبیعی نیست و اگر خونریزی شدید دارید حتما به پزشک مراجعه کنید.
-
آیا تغییرات هورمونی می تواند باعث مشکوک بودن تست پاپ اسمیر شود؟
گاهی اوقات وجود یک اختلال در بدن که با سرطان مرتبط نیست میتواند باعث نتایج غیر طبیعی آزمایش غربالگری پاپ شود. این موارد عبارتند از: تغییرات هورمونی ناشی از بارداری یا یائسگی و عفونت (به طور مثال عفونت قارچی).
-
چطور میتوانم درد ناشی از تست پاپ را کمتر کنم؟
میتوانید این چند توصیه را به کار ببندید:
- اگر هنگام ورود اسپکولوم درد زیادی احساس کردید از پزشک بخواهید از اسپکولوم کوچکتری استفاده کند.
- میتوانید خودتان اسپکولوم را جایگذاری کنید تا کمتر احساس ناراحتی کنید.
- ممکن است با تغییر وضعیت بدن، دردی که احساس میکنید کاهش پیدا کند.
- برای کاهش درد خوددرمانی نکنید و با پزشک مشورت کنید.
-
آیا آزمایش پاپ اسمیر باعث از بین رفتن پرده بکارت میشود؟
پاپ اسمیر کار سادهای نیست، با این حال اگر به آرامی و با یک اسپکولوم کوچک و توسط یک پزشک ماهر انجام شود، پرده بکارت را پاره نمیکند.
-
بهترین زمان برای انجام آزمایش غربالگری پاپ چه زمانی است؟
بهترین زمان برای انجام آزمایش غربالگری پاپ اسمیر، زمانی است که در اواسط سیکل قاعدگی خود قرار دارید. بنابراین چند روز پس از اتمام دوره قاعدگی تا یک هفته قبل از پریود بعدی، بهترین زمان برای انجام آزمایش غربالگری پاپ است.
سخن پایانی
شناخته شدهترین روش غربالگری سرطان دهانه رحم، تست پاپ است. انجام دورهای این تست میتواند در پیشگیری از ابتلا به سرطان نقش بسزایی داشته باشد به طوری که میزان ابتلا و مرگ و میر در افرادی که به طور مرتب تست غربالگری پاپ اسمیر را انجام میدهند به طرز چشمگیری کاهش پیدا میکند. مشکوک بودن تست پاپ اسمیر ، در روش غربالگری پاپ، پزشک با استفاده از یک ابزار پزشکی اقدام به خراشیدن بافت دهانه رحم بیمار میکند. این کار ممکن است با کمی درد و ناراحتی برای بیمار همراه باشد که در مدت کوتاهی رفع میشود.
