سرطان رحم چه نشانه هایی دارد؟ شاید این سؤال در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما ناآگاهی از پاسخ آن، بهای سنگینی خواهد داشت. سرطان رحم یکی از کشنده‌ترین بیماری‌های زنان است که اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، می‌تواند جان بیمار را بگیرد.
مشکل اصلی اینجاست که بسیاری از علائم اولیه‌ی این سرطان، با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. همین مسئله باعث می‌شود که برخی زنان با بی‌توجهی از کنار این نشانه‌ها بگذرند، غافل از اینکه هر روزی که می‌گذرد، بیماری در سکوت پیشروی کرده و بی‌تفاوتی در برابر این علائم مرگبار است.
اما نگران نباشید، در این مقاله تمام نشانه‌های سرطان رحم را به‌دقت توضیح می‌دهیم تا بتوانید وضعیت سلامت خود را بررسی کنید. همچنین، درباره‌ی راه‌های درمانی صحبت خواهیم کرد تا بدانید که چه اقداماتی باید انجام دهید و به کدام دکتر زنان متخصص سرطان رحم برای درمان مراجعه کنید. با ما همراه شوید.
فهرست مطالب
سرطان رحم و مراحل چهارگانه آن چیست؟
اطلاع داشتن از علائم و نشانه‌های سرطان رحم، به پیشگیری قبل از پیشرفت بیماری کمک شایانی می‌کند. درمان بیماری در مراحل اولیه، راحت‌تر از زمانی است که سلول‌های سرطانی پیشرفت کرده و حتی به ارگان‌های دیگر نیز سرایت کرده است. لازم به ذکر است که پیش از هر اقدامی می‌بایست با پزشک متخصص مشورت کرد و اقدامات لازم را طبق نظر و توصیه‌های او انجام داد.
سرطان رحم از چند مرحله مختلف تشکیل شده است که، هرکدام نیاز به درمان‌های مختلفی دارند. برای اینکه پزشک متخصص بهترین درمان را برای بیماران خود انتخاب کند، تا بهترین نتایج حاصل شود، لازم است که ابتدا بداند سرطان بیمار وی در کدام مرحله قرار دارد. مراحل این اختلال به شرح زیر است:
مرحله صفر
به این مرحله در اصطلاح کارسینوم درجا گفته می‌شود و در آن تنها لایۀ سطحی رحم را، سلول‌های سرطانی آندومتر تشکیل داده‌اند. هنوز سرطان به غدد لنفاوی گسترش پیدا نکرده است. به همین دلیل اغلب به عنوان سرطان شناخته نمی‌شود. در واقع کارسینوم درجا مراحل ابتدایی سرطان است.
مرحله اول
در این مرحله فقط خود رحم و نهایتاً دهانه رحم تحت تاثیر قرار گرفته‌‌اند. سلول‌های سرطانی هنوز به بافت‌های همبند اطراف سرایت نکرده و از رحم فراتر نرفته‌اند. این مرحله به دو حالت زیر تقسیم می‌شود:
حالت اول
در این حالت سرطان، در پوشش داخلی رحم دیده می‌شود و سلول‌های لایۀ عضلانی زیرین رحم، سرطانی شده‌اند.
حالت دوم
در این حالت نیز، حداکثر نیمی از سلول‌های میومتر نیز سرطانی شده‌اند، اما همچنان سرطان از رحم خارج نشده است.
مرحله دوم
در این مرحله، سلول‌ها از رحم شروع به حرکت کرده و بافت همبند پشتیبان را نیز درگیر کرده‌اند. اما همچنان سرطان به غدد لنفاوی و بافت لگن منتشر نشده است.
مرحله سوم
در این مرحله، محدودۀ خارج از رحم، ناحیه لگن و خود واژن نیز درگیر سرطان شده‌اند. این مرحله از سرطان رحم دارای 4 حالت زیر است:
حالت اول
در این حالت، لوله‌های فالوپ یا تخمدان درگیر سرطان می‌شوند، اما غدد لنفاوی همچنان سالم هستند.
حالت دوم
در این حالت نیز بافت اطراف رحم، از جمله واژن درگیر سرطان می‌شوند.
حالت سوم
غدد لنفاوی لگنی نیز سرطانی شده‌اند و برخی بافت‌های مجاور درگیر آن هستند؛ اما مثانه یا راست روده (رکتوم) هنوز سالم مانده‌اند.
حالت چهارم
در این حالت بدون درگیر شدن راست روده و مثانه، سایر غدد لنفاوی نیز درگیر سرطان می‌شوند.
مرحله چهارم
این مرحله سرطان، متاستاتیک را شامل شده و به این معنا است که سطح داخلی مثانه و راست روده، غدد لنفاوی در ران یا استخوان‌ها و حتی ریه نیز درگیر می‌شوند.
در مراحل اولیه، نشانه سرطان رحم چیست؟
منظور از مرحله اول، زمانی است که به تازگی بیمار دچار سرطان شده است. برخی علائم وجود دارند که خبر از بروز تغییراتی در دهانه رحم داده و به بیمار یا پزشک هشدار می‌دهند که مشکلی سر راه وجود دارد. اطلاع از این مطلب که سرطان رحم چه علائم اولیه‌ای دارد، کمک می‌کند تا درمان در همان مراحل اولیه شروع شده و مانع از پیشرفت بیماری شود.
همه این علائم، الزاماً نشانه‌های وجود سرطان نیستند و گاهی فصل مشترک این عارضه با سایر اختلالات هستند، با این حال باید آنها را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
آنچه نباید فراموش کنید این است که برخی مواقع، بیمار هیچ علائم و نشانه‌هایی در مرحله اول ندارد و پس از پیشرفت بیماری است که اولین علائم بروز می‌کنند. به همین دلیل بررسی و چکاپ‌های دوره‌ای شش ماهه یا یک ساله، بهترین راه برای آن است که تغییرات سلول‌های دهانه رحم و وضعیت رحم را تحت نظر بگیرید. چند مورد از علائمی که در مراحل ابتدایی سرطان رحم، در بعضی افراد بروز می‌کنند، شامل موارد زیر هستند:
لکهبینی یا خونریزیِ غیرمعمول
از اولین علائمی که می‌توان برای سرطان رحم برشمرد، وجود لکهبینی است. این که در چه زمانی لکهبینی یا حتی خونریزی رخ می‌دهد نیز، در تشخیص بیماری تاثیر بسیار زیادی دارد. گاهی خونریزی که پس از رابطه جنسی رخ می‌دهد یا وجود لکهبینی در دوران یائسگی، نشانه‌ای برای ابتلا به سرطان هستند. در واقع بیش از 90 درصد سرطان‌های رحم، در زنان یائسه ایجاد می‌شود که اولین و مهمترین نشانۀ آن خونریزی غیرمعمول پس از یائسگی خواهد بود.
خونریزی‌های نامنظم که ارتباطی با قاعدگی ندارند، را نباید نادیده گرفت. این علامت نشانه‌ای است که به فرد هشدار می‌دهد بیماری در مراحل اولیه قرار دارد و هنوز پیشرفت نکرده است. در واقع ۹۰ درصد از مواقع، سرطان رحم با این نشانه تشخیص داده می‌شود. وقتی سلول‌های سرطانی بر روی دیواره رحم رشد می‌کنند، دیواره ضخیم‌تر می‌شود. همین ضخیم شدن از عللی است که باعث می‌شود به صورت نامنظم از قسمت بالایی دیواره خونریزی انجام شده و سلول‌های بالایی از بین برود.
منظور از خونریزی غیرمعمول این است که، خونریزی در بین دوره یا پس از یائسگی رخ دهد. شدت آن نیز از یک لکه بینی ساده تا خونریزی شدید در میان افراد مختلف متفاوت است. در برخی موارد خون قرمز است و در بعضی از موارد به رنگ قهوه‌ای است.
ترشحات واژینال
اگر می‌خواهید بدانید این سرطان رحم چه علائمی دارد، به ترشحات واژینال خود به خوبی دقت کنید. بانوان در موارد بسیاری با ترشحات واژینال روبه‌رو هستند که امری طبیعی است. زمانی که بدن در حالت سلامت کامل باشد، ترشحات واژینال که چسبناک هستند، بی‌رنگ بوده یا رنگ آنها شیری خواهد بود.
گاهی ترشحاتی که بدبو یا حتی رقیق باشند، از علائم اولیه سرطان رحم محسوب می‌شوند. درست است که این ترشحات یکی از نشانه‌های اصلی این بیماری است، با این حال همیشه این ترشحات را نمی‌توان دلیلی بر اثبات سرطان دانست. بررسی‌های اولیه، باید توسط پزشک متخصص انجام گیرد تا تشخیص داده شود که علت ترشحات سرطانی است یا عامل دیگری همچون عفونت‌ها برای این ترشحات وجود دارند.
درد در ناحیه لگن
دردهایی که در ناحیه لگن وجود دارند، همیشه به دلیل وجود مشکلات ارتوپدی همچون گرفتگی عصب سیاتیک نیستند. در بسیاری از مواقع، این دردها علامت هشدار دهنده‌ای برای وجود یک عامل سرطانی به حساب می‌آیند. در واقع وجود این عارضه در واژن و به عبارت دقیق‌تر در رحم، منجر به دردی طولانی مدت و مبهم در لگن خواهد شد که بیمار از آن شکایت دارد.
در اغلب موارد، متاسفانه بیمار و پزشک به دنبال درمان‌های دیگر و مربوط به ستون فقرات بوده و زمان را از دست می‌دهند. حتی گاهی بعضی از دردها که محل بروز آن در کنار آپاندیس قرار دارند به اشتباه تشخیص داده می‌شوند.
گاه بزرگ شدن بیش از اندازه رحم، عامل به وجود آورنده این درد می‌شود. در واقع اندازه بزرگ رحم، باعث می‌شود تا اعصاب مجاور تحت فشار قرار گرفته و درد در ناحیه لگن احساس شود. در برخی موارد، درد لگن نشانه‌ای از این است که سرطان پیشرفت کرده و ارگان‌های خارج از رحم نیز درگیر آن شده‌اند؛ که در این صورت عامل درد لگن تجمع مایع در لگن است.
درد لگن اغلب مداوم نیست؛ بلکه به صورت متناوب قطع و وصل می‌شود و پس از رابطه جنسی نیز شدت پیدا می‌کند و دلیل آن فشاری است که تومور به اعصاب لگن وارد می‌کند.
رابطۀ جنسی دردناک
در صورتی که در دهانۀ رحم تومور وجود داشته باشد، حین انجام رابطه جنسی، بیمار درد بسیاری را تجربه خواهد کرد. گاه علاوه بر درد، خونریزی نیز پس از رابطه دیده می‌شود. آنچه که باید به آن دقت کنید این است که همیشه احساس درد در هنگام رابطه یا پس از آن، علامتی از وجود سرطان نیست. برخی بیماری‌ها مانند پولیپ یا حتی وجود التهاب در دهانه واژن نیز، تجربۀ دردناکی را برای بیماران به همراه می‌آورند. در هر صورت معاینات بالینی و انجام آزمایش‌های اولیه شما را از این بیماری آگاه خواهد کرد.
تست‌های لازم جهت تشخیص قطعی سرطان رحم
برای اینکه پزشک به درستی تشخیص دهد که بیماری در کدام مرحله قرار دارد و چگونه باید آن را درمان کند، تنها نشانه‌های بالینی کافی نیست. پزشک متخصص از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کند که به تشخیص بهتر و دقیق‌تر علل علائم و میزان پیشرفت بیماری کمک خواهد کرد. این روش‌ها عبارت هستند از:
معاینه لگن
در این آزمایش، رحم، واژن، تخمدان و راست روده بررسی می‌شوند تا هرگونه حالت غیرعادی تشخیص داده شود. این تست همراه با پاپ اسمیر، به عنوان غربالگری اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم را شناسایی می‌کند.
بیوپسی آندومتر
در این روش مقدار کمی از بافت برداشته می‌شود تا زیر میکروسکوپ بررسی شود. سپس برای تجزیه و تحلیل بیشتر به پاتولوژیست داده می‌شود.
کورتاژ
این روش که یک نوع جراحی است، هم برای درمان و هم برای تشخیص مورد استفاده قرار می‌گیرد. کورتاژ به پزشک برای برداشتن نمونۀ بافت از رحم کمک می‌کند. در این روش بیمار بیهوش می‌شود تا درد را احساس نکند. هیستروسکوپی نیز به همراه این عمل انجام می‌شود و به پزشک برای مشاهدۀ داخل رحم، دید وسیع‌تری می‌دهد.
سونوگرافی ترانس واژینال
با کمک امواج صوتی، تصویری از اندام‌های داخلی برداشته می‌شود. در این روش، یک وسیله کوچک تصویربرداری با امواج اولتراسوند وارد واژن شده و به سمت رحم پیش می‌رود و عکس‌برداری از داخل رحم انجام می‌شود.
توموگرافی کامپیوتری
سی‌تی اسکن همان توموگرافی کامپیوتری است که، با کمک اشعه ایکس از زوایای داخلی بدن عکس‌برداری انجام می‌دهد. این تصاویر، توسط کامپیوتر سه بعدی می‌شوند تا ناهنجاری‌ها، با دقت بیشتری تشخیص داده شوند.
ام آر آی
این تصویربرداری با کمک میدان مغناطیسی انجام می‌شود و تصاویر دقیق‌تری در اختیار پزشک قرار می‌دهد. این روش، بیشتر برای اندازه‌گیری دقیق تومور انجام می‌شود. همچنین به کمک عکس‌های ام آر آی، عوامل ارتوپدی محتمل را که ممکن است علائم آنها با علائم سرطان اشتباه گرفته شود، بررسی و رد می‌کنند.
بیومارکر تومور
برای تعیین نوع روش درمان، از این شیوه استفاده می‌شود. طی آن، آزمایشاتی بر روی نمونه انجام می‌شود که ژن‌ها، پروتئین‌ها و عوامل دیگر را بررسی می‌کند.
عجیب‌ترین علائم سرطان رحم در مراحل پیشرفته چیست؟
درست است که علائمی که ذکر شد، در مراحل اولیه، نشانه‌ای برای بیمار هستند که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند؛ اما اگر بدانید در مراحل پیشرفته سرطان رحم چه علائمی دارد، تشخیص بیماری نسبتاً ساده‌تر است. ترکیب نشانه‌های قبلی، با برخی از علائم هشدار دهنده زنگ خطری است که بیمار را برای پیگیری بیشتر هشیار می‌کند. در صورتی که علائم خطر ذکر شده را به همراه نشانه‌های آورده شده در ذیل تجربه می‌کنید، حتماً با یک پزشک مشورت کنید و از تاخیر و پشت گوش انداختن خودداری کنید.
کاهش وزن ناگهانی
یکی از نشانه‌هایی که بیمار و پزشک را از وجود سرطان رحم آگاه می‌کند، این است که بیمار کاملاً به صورت ناخواسته وزن کم می‌کند. علت این عامل مربوط به پیشرفت سرطان از رحم به شکم خواهد بود. تومور به معده فشار می‌آورد و بیمار حتی وقتی غذای زیادی نخورده باشد، باز هم احساس سیری کاذب دارد. البته اگر سرطان پیشرفت کند، التهابات زیادی در بدن رخ می‌دهد و متابولیسم بدن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تورم پا
سرطان عوارض مختلفی دارد، یکی از آنها، فشار آوردن به بافت لنفاوی است. این بافت‌ها که در کنار لگن و پا قرار دارند، منجر به تورم پا می‌شوند. این علائم اغلب در مراحل نهایی رخ می‌دهد و نشانی از پیشرفت بیماری سرطان است.
خستگی شدید
البته خستگی شدید همیشه از علائم هشدار دهندۀ سرطان رحم نیست، در صورتی که این نشانه، با سایر علائم همراه شود، مهر تاییدی است که وجود سرطان را تایید می‌کند.
نفخ
علاوه بر موارد ذکر شده، نفخ نیز یکی از علائم مشترک در میان انواع سرطان محسوب می‌شود. در سرطان رحم زمانی نفخ به عنوان نشانه محسوب می‌شود که سلول‌های سرطانی پیشرفت کرده و باعث تجمع مایع در شکم شده باشند؛ که در نتیجه بیمار دچار نفخ می‌شود.
مشکلات روده و مثانه
از آنجا که سرطان در مرحله متاستاز، ابتدا ارگان‌هایی مانند: روده و مثانه را درگیر می‌کند، سرطان رحم نیز پس از گسترش، به این دو ناحیه آسیب می‌رساند. در صورتی که سلول‌های سرطانی به این نواحی نیز برسند، علائم، دیگر محدود به خونریزی‌های واژینال یا مواردی از این دست نخواهد بود؛ و گاهی موارد دیگری همچون علائم گوارشی را نیز در بر می‌گیرد. چند نمونه از علائم سرطان رحم شامل موارد زیر هستند:
مشکل در دفع ادرار
تکرر ادرار
درد در هنگام ادرار
خون در ادرار
یبوست یا اسهال
درد رکتوم
خون در مدفوع
اقدامات درمانی لازم برای سرطان رحم، متناسب با شدت علائم
روش‌های مختلفی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا از شر این بیماری خلاص شوید. هر کدام از این روش‌ها، در یک مرحله از پیشرفت سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب روش درست، علاوه بر میزان مرحله پیشرفت بیماری، به تشخیص پزشک نیز بستگی دارد:
هورمون‌درمانی
استفاده از داروهای هورمونی به این منظور که سطح هورمون بدن کاهش پیدا کند، از جمله روش‌های بسیار موثر است؛ زیرا سلول‌های سرطانی به کمک هورمون‌ها رشد می‌کنند.
جراحی – هیسترکتومی
شایع‌ترین درمان سرطان رحم بوده که در آن تمام یا بخشی از رحم بیمار برداشته می‌شود. در نتیجه، بیمار دیگر قادر به بارداری نخواهد بود. بسته به مرحله‌ای که بیماری در آن قرار دارد، جراحی متفاوت خواهد بود:
- در مرحله اول هیسترکتومی انجام شده و در آن رحم، تخمدان و لوله فالوپ برداشته می‌شود.
- در مرحله دوم و سوم، شاهد هیسترکتومی رادیکال یا کامل هستیم؛ که متخصص ناچار است قسمت فوقانی واژن و گره‌های لنفاوی را نیز خارج کرده و سپس با کمک شیمی‌درمانی و پرتودرمانی از پیشرفت و گسترش سرطان جلوگیری کند.
- در مرحله چهارم، پزشک طی یک عمل جراحی تلاش می‌کند تمامی بافت‌های سرطانی را از بدن خارج کند تا به نقاط دیگر منتقل نشود.
سایر روش‌ها
علاوه بر اِعمال جراحی و هورمون درمانی، پزشک متخصص از ترکیبی از اقدامات درمانی دیگر همچون دارودرمانی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، متناسب با میزان پیشرفت بیماری و همچنین وضعیت جسمی بیمار، کمک می‌گیرد.
سخن پایانی
سرطان رحم یکی از شایع‌ترین اختلالاتی است که برخی بانوان، به خصوص در سنین بالاتر به آن دچار می‌شوند. این اختلال هرچه زودتر تشخیص داده شود با سهولت بیشتری درمان می‌شود و به روش‌های درمانی، بهتر پاسخ می‌دهد. به همین دلیل بهتر است که حتماً بدانیم سرطان رحم چه نشانه هایی دارد تا با مشاهدۀ هر کدام از علائم مرتبط، به سرعت برای درمان و کنترل بیماری اقدام کنیم.
برای اینکه به بهترین شکل ممکن، سلامت خود را تضمین کنید بهترین کار این است که با پزشکان متخصص در ارتباط بوده و منظم تست‌های غربالگری و کمک تشخیص را انجام دهید.
در کلینیک ما، با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین تجهیزات پزشکی و تیمی متخصص، امکان تشخیص سریع و درمان مؤثر این بیماری فراهم شده است. چکاپ‌های منظم، آزمایش‌های دقیق و مشاوره‌های تخصصی را جدی بگیرید. یک تصمیم به موقع زندگی شما را نجات خواهد داد. همین امروز برای معاینه و مشاوره وقت بگیرید، چرا که پیشگیری و تشخیص زودهنگام، کلید اصلی مقابله با سرطان است. همین حالا برای مشاوره با ما تماس بگیرید.
